Samenvatting
Samenvatting leren en geheugen deeltentamen 1
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Studiestof Leren en Geheugen deeltentamen 1
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
Voorbeeld 4 van de 45 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Leren & geheugenHoorcollege 1 fundamentele thema’s in de psychologie van leren en geheugen
Hoe groot is de invloed van je geheugen op wie je bent en wat je doet?
Emoties, ervaringen, geheugen over je eigen leven maakt hoe je nu bent en zorgt ervoor dat je kunt
anticiperen op wat er gebeurt.
Leren & geheugen oud thema maar het is ook een heel actueel thema.
Oud: Plato Aristoteles
Actueel: PTSS; Alzheimer; hippocampus; kunstmatige herinneringen; slimmer studeren, geheugen
verbeteren; AI
Wat is wat?
Leren: het proces waarbij ervaring / interactie met de omgeving resulteert in verandering in gedrag
Geheugen: het totale pakket van ervaringen dat is opgeslagen in het brein. De expressie van het
leren. Laat zien dat je iets in het verleden hebt geleerd. En het zorgt ervoor dat je iets met een
intentie kunt doen. Volgende ervaringen voorspellen en je beter opstellen dan je voorheen deed.
Geheugen is meer dan geheugen over je eigen leven. Je hebt ook
Sensorisch geheugen. Heel kort; geluidsfragmenten bijvoorbeeld. <1 s
Werkgeheugen: een aantal items die je tegelijkertijd online kunt houden om er een actie mee uit te
voeren. Gemiddeld zo’n 7 items. < 1 min
Evt nog een korte termijn geheugen van een paar dagen die vervolgens naar het lange termijn
geheugen gaan
Lange termijn geheugen. Vanaf werkgeheugen tot levenslang.
o Bewust herinneringen ophalen & vertellen
Autobiografisch geheugen / episodisch geheugen
Semantisch geheugen feiten over de wereld bijvoorbeeld, concepten
o Onbewust: moeilijk om er iets over te vertellen
Procedureel geheugen vaardigheden, bijvoorbeeld kunnen fietsen; of gewoonten.
Je doet er niet je best voor om te onthouden, maar toch valt bijvoorbeeld een naam
je eerder op als je die laatst hebt gehoord.
>> hoe doe je iets en wat levert het op
3 stappen van verwerking van informatie
Ervaring komt binnen via sensoren of in je lichaam binnenkomen in het brein / vastleggen = encoding,
dus voor het eerst een geheugenspoor daadwerkelijk informatie wordt vastgelegd (een deel) =
consolideren, belangrijk & lang proces om er iets aan te hebben in een volgende ervaring moet je het
kunnen ophalen = retrieval. En daarna kunnen integreren, dan een actie daarop samenstellen.
Retention interval de tijd tussen moment dat informatie het brein binnenkomt en het moment dat je het je
herinnert
! geheugen is kwetsbaar
Niet genoeg stimuli in de omgeving om je herinnering op te halen.
Iets mis gaan bij aanmaken van unieke herinneringen overlap. Dus dat je te veel op haalt aan de
hand van bepaalde stimuli. Dus dan weet je niet wat je er mee moet doen
pathologisch
o Retrograde amnesie herinneringen te veel met elkaar versmolten
o Alzheimer geen nieuwe herinneringen aan kunnen maken
o Anterograde amnesie
o Onbetrouwbare ‘flashbulb’/’flits’ herinneringen
, o Reconsolidatie (bruikbaar voor PTSD behandeling). Het geheugen wat er is, dat je dat weer
actief kunt maken en het op dat moment aanpassen en opnieuw kunnen laten consolideren.
Dit is vooral een onbewust proces.
o Inflexibel gedrag
OCD
Verslaving
Wat is een volmaakt geheugen?
Geheugenspoor is geen identieke kopie van de ervaring. Want: wat je eerder hebt meegemaakt kleurt je
perceptie, persoonlijkheid, emoties. Dit beïnvloed je geheugen op een manier dat het zou afwijken als je
kijkt wat er daadwerkelijk is gebeurd. We kleuren het in naar hoe we het willen zien etc.
Vergeten is noodzakelijk en kan helpen bij (beslissings)gedrag. Een herinnering bevat anders te veel
details. Het is nodig om je geheugen te kunnen gebruiken en om het te kunnen laten functioneren.
Verschillende disciplines
Neurobiologie cellulair niveau
o Vrij veel details bekend over mechanismen: neurotransmitters, synapsen, plasticiteit,
ontwikkeling
Cognitieve psychologie gedragsniveau
o Veel experimentele resultaten en modellen van gedrag/cognitie
Cognitieve neurowetenschappen brein-gedrag
o Veel minder over bekend bestuderen van neurofysiologische processen voor / tijdens / na
leergedrag is uitdagend
Computationele modellen
Gedrag van een cel / deel van de hersenen kunnen nabootsen met wiskundige formules
Een model …
… versimpelt een complex systeem zodat je bepaalde eigenschappen kunt onderzoeken
… makkelijk delen weglaten
… kan een experiment proefdraaien zonder proefpersonen / proefdieren
… ideeën geven, hypotheses, nieuwe theorieën
… kan een verklaring geven voor gevonden onderzoeksresultaten. Stel er komt iets heel anders uit dan
verwacht. Dan kun je kijken met een model hoe het nou in elkaar steekt.
Filosofie en het vroege denken over leren en geheugen
Plato: Aristoteles:
Nativist: alle kennis is reeds bij geboorte Empiricus: alle kennis is het gevolg van
aanwezig waarneming of ervaring
Rationalist: logica en intuïtie leiden tot Data & theorievorming leiden tot kennis
inzicht Geheugen: associaties tussen gevoelens,
Geheugen: brug tussen de perceptuele en stimuli en episodes
rationele wereld Nurture
Nature
Aristoteles: wetten van associatie
Nabijheid (contiguity): zaken die zich dichtbij elkaar in de tijd en/of ruimte afspelen raken
geassocieerd
Frequentie (frequency): hoe vaker gerelateerde zaken samen ervaren worden, des te sterker de
associatie.
, Gelijkvormigheid (similarity): als twee zaken overeen komen in vorm of functie, dan roept de
ervaring van de een de ander op
De start van de moderne en experimentele psychologie
William James eerste die een cursus psychologie aan een Amerikaanse uni opzette.
Focus: vorming en handhaving van vaardigheden, gewoonten en
geheugen
Associationism: activatie van een deel van een herinnering activeert
geassocieerde elementen
Verbinden van verschillende herinneringen door gedeelde elementen
fysiek aan te wijzen verbinding.
Hermann Ebbinghaus starter van de experimentele psychologie
Hij had maar één proefpersoon en dat was hijzelf. Leren van lijsten van woorden die geen woorden
zijn. (3 letter nonsense woorden). Hij testte zichzelf hoeveel van die woorden wist hij nog na
bepaalde tijdperiodes. Hij testte zichzelf door free recall.
o Nonsense woorden omdat hij anders beïnvloed zou zijn door hoe goed hij die woorden al
kende
Retention curve herleren woordenlijst kost minder tijd dan de eerste keer leren. Het meeste
vergeten vindt plaats vlak na het leren.
Korte lijsten leren makkelijker dan lange lijsten.
Hoe meer je oefent hoe beter. Uitgebreidere initiële oefening verbetert herinnering
Aanvulling boek
o 4 key stages van leren: learning, delay, test, relearning
o Vooral geïnteresseerd in vergeten, dus hoe kennis verslechtert over de tijd heen.
o Limitaties: hij testte alleen zichzelf, hij was de participant en de experimenter subject bias
& experimenter bias
Ivan Pavlov klassieke conditionering: individu leert een associatie tussen twee stimuli
De honden horen een bel krijgen daarna eten. Als hij een bel liet horen voordat hij het eten aan
bood, gingen de honden kwijlen zodra ze de bel hoorden. Dus de bel kreeg een voorspellende
waarde voor de honden. De bel wordt geassocieerd met het eten. En dit zorgt voor de herinnering
aan het eten kwijl respons.
Zelfs een respons als er geen eten wordt aangeboden
Aanvulling boek
o Extinction: het kwijlen zodra de hond de bel hoorde nam af zodra de hond leerde dat de bel
niet meer een voorspelling was voor eten.
o Generalization: het overdragen van eerdere lessen naar nieuwe events en problemen
Edward Thorndike instrumentele conditionering
Box voor katten. Keek hoe lang het duurde voordat de kat een uitgang had gevonden. Hoe vaker
zo’n kat het doet, hoe sneller dat hij eruit komt. Hij leert dat bepaalde acties tot een bepaalde
gewenste uitkomst leiden. Associatie tussen wat je doet en de uitkomst zorgt ervoor dat de kat
steeds sneller wordt.
Law of effect:
o Positieve uitkomst versterkt gedrag
o Negatieve uitkomst verzwakt gedrag minder vaak actie doen. Maar dat wast niet zo in zijn
experimenten. De actie werd niet vermeden om de uitkomst niet te krijgen.
Het gedrag werd vervangen door ander gedrag of het ging gepaard met heel veel
frustratie of stress.
o Survival of the fittest: succesvolle gedragingen blijven behouden en andere sterven uit. Maar
dat is niet op gegaan, want als we dat al honderden jaren doen dan zouden we geen
negatieve effecten van gedrag ervaren. Dat is natuurlijk niet waar.
, Behaviorisme
Aanvulling boek dualisme
Descartes gelooft dat veel van wat we weten is aangeboren
Enige bewijs dat hij bestond was dat hij kon denken ‘ik denk dus ik ben’
Dualisme = de geest en het lichaam zijn twee aparte entiteiten
Reflex arc van Descartes een pad van een sensorische stimulus naar een motor respons
John Locke alle kennis komt door ervaring. Iedereen wordt geboren met een blank slate (tabula rasa)
John Watson hoe ratten een doolhof oplossen. Hoe kunnen ratten voedsel vinden in een doolhof
Hij haalde een voor een de sensorische organen weg van deze dieren. Hij leerde ze eerst de taak
en haalde de ogen weg, zorgde ervoor dat ze niks meer konden horen en ruiken. Dus geen
sensorische informatie gebruiken om het doolhof op te lossen. De ratten konden het PERFECT. Ze
hadden nauwelijks last van het feit dat ze nauwelijks sensorische informatie kregen.
Dieren gebruiken aangeboren motorische gewoonten gedrag is bepaald door automatic motor
habits en niet sterk afhankelijk van stimuli
>> bestudeer alleen observeerbaar gedrag, negeer cognitieve invloeden. Het gaat alleen maar om
gewoonten.
B.F skinner radicaal behaviorisme
Skinner box: een operante leeromgeving
Stimulus – actie – consequentie associaties
Ze drukken op de pedaal en ze krijgen eten
Stimulus – respons leren. Weinig flexibel. Je ziet dit, je doet dat. Niet cognitieve invloeden
bestuderen.
Variabele beloning. Niet elke keer voedsel korrel geven, maar bijvoorbeeld om elke 3x dat ze
drukten. De ratten bleven net zo veel drukken als voorheen. Hoe hangen deze acties en beloningen
dat samen. Het gaat hier ook om motivatie.
>> beyond freedom and dignitiy vrije wil en bewustzijn bestaan niet. Het zijn slechts illusies.
Cognitieve benadering
Aanvulling boek Charles Darwin en de natuurlijke selectie theorie
Op reis naar Amerika zag allemaal verschillende variaties op dezelfde vogelsoort. Afhankelijk
van de leefomgeving.
Soorten evolueren wanneer ze een eigenschap bezitten die aan drie voorwaarden voldoet:
o De eigenschap moet erfelijk zijn
o De eigenschap moet variëren
o De eigenschap moet het individu fitter maken hoger succes met voortplanting
Edward Tolman een doolhof met ratten
De ratten hadden de opdracht om zo snel mogelijk bij het
voer te komen. Hij blokkeerde de snelste weg naar het
voer nadat de ratten deze route al kenden.
Voorspelling: ratten toch langs de blokkade komen met
geweld
Maar wat er gebeurde: een andere weg en op een andere
manier toch het voer vinden. Heel flexibel.
Behavioristische denkbeelden zijn niet van toepassing op
al het gedrag
Hetzelfde gedrag als het doolhof 45 graden werd gedraaid. Nog steeds flexibel voer vinden
Ruimtelijke organisatie van het doolhof leren. Dat slaan ze ergens op. Op basis van de plattegrond
kunnen ze een van de mogelijke routes kiezen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper simonedebruin1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 64438 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen