Hoorcollege 1
Achtergrond geo informatie & data:
- 15-17 de eeuw: Opkomst empirisme: kennis komt voort uit vastgesteld bewijs en
zintuiglijke waarnemingen.
- begin 20de eeuw: Herwaardering voor gebruik van data om kennis te verkrijgen, ook
in opkomst in geografie en planologie.
- 1950-1970: Opkomst ruimtelijke analyse in de geografie en planologie. Hoogtijdagen
van de kwantitatieve geografie en maakbare samenleving.
- Laatste 10 jaar: Renaissance van de kwantitatieve geografie. Daartussen meer
interesse in kwalitatief onderzoek.
In Nederland groeiend aantal mensen ‘tevreden met hun woonomgeving’. Er zijn,
daarentegen, een aantal buurten waarbij het juist minder gaat. Kleine hoeveelheid buurten &
wijken → alsnog veel mensen.
Meestgebruikte definitie leefbaarheid: ‘’De perceptie van leefbaarheid, die zowel positief als
negatief kan zijn, is het resultaat van de mate waarin de directe en fysieke leefomgeving
aansluit bij de wensen, idealen en behoeften van het individu’’.
Leefbaarheid verschilt in tijd.
- Jaren ‘60: Economische visie. Later meer aandacht voor sociale indicatoren.
- Jaren ‘70: Grootstedelijke problematiek: grote aantallen migranten etc. Sociale
onrust. Niet alleen economisch, maar ook samenstelling & veiligheid.
- Tussen de jaren ‘90 en 2010: Piek in Leefbaarheid. Leefbaarheidsproblemen impact
op stemgedrag. Opkomst van partijen zoals: ‘Leefbaar Rotterdam’. Aandacht voor
verloedering. Leefbaarheid wordt soms zelfs opgezet naar wetten.
- In 2007: 40 ‘Vogelaarwijken’: gebiedsgerichte aanpak.
- Vanaf 2010: Minder aandacht voor leefbaarheid. Ander politiek klimaat. Investeringen
in de tool ‘De Leefbaarometer’ → hoe leefbaarheid is een gebied?.
- Vanaf 2012 wordt kritiek geuit door verschillende artikelen. Er wordt veel over
geschreven. Het is geen causaal model → wat beïnvloedt wat?. Wetenschappers
proberen het model te verbeteren: o.a. meer indicatoren. Nieuwe data beschikbaar:
Leefbaarometer 2.0.
- Vanaf 2022: Herziening: Leefbaarometer 3.0. 96 indicatoren. Indicatoren die als
stigmatiserend kunnen worden ervaren zijn verwijderd o.a. migratieachtergrond &
leeftijd. Afwijkingen ten opzichte van het Nederlands gemiddelde ook te zien. Schaal,
tijd en methode hebben veel impact op het eindresultaat.
GIS: Geografisch Informatiesysteem. Je kunt meer inzicht halen doordat je kaartlagen over
elkaar heen kan leggen. Data alleen heb je niet veel aan. Wel als je er context aan
toegevoegd.
Werkcollege 1, artikel Bolt et al:
- Kern van het artikel:
,Het artikel gaat over de Leefbaarometer en haar toepassingen. Er wordt uiteengezet welke
factoren meespelen en hoe zwaar. Naast toepassingen komt ook naar voren dat het
belangrijk is om te beseffen dat de Leefbaarometer schattingen geeft op basis van
omgevingskenmerken en niet de leefbaarheid zelf meet. Gaat over algemene bevindingen
van de Leefbaarometer zoals:
‘’Waar leefbaarheidsproblemen in kleine dorpen vooral te wijten zijn aan het beperkte aantal
voorzieningen, spelen in stadswijken vooral problemen rond veiligheid een rol’’.
En door wie het wordt gebruikt:
‘’De Leefbaarometer wordt door beleidsmakers veel gebruikt en gewaardeerd. De
Leefbaarometer wordt gebruikt bij de onderbouwing en beoordeling van aanvragen om de
Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek te mogen toepassen’’.
- Definitie Leefbaarheid:
‘De mate waarin de omgeving aansluit bij de eisen en wensen die er door de mens aan
worden gesteld’.
Persoonlijke omstandigheden, inclusief de kwaliteit van de eigen woning, zijn niet
meegenomen; deze bepalen wel de kwaliteit van leven voor die persoon, maar niet de
leefbaarheid van de omgeving.
- Variabelen:
De ontwikkelaars van de Leefbaarometer onderscheiden satisfiers en dissatisfiers,
kenmerken die een omgeving aantrekkelijker respectievelijk minder aantrekkelijk maken.
1. Voorzieningen
2. Veiligheid
3. Fysieke omgeving
4. Woningen
5. Bevolking
- Kritiek
1. ‘’Het risico is wel dat gebruikers zich onvoldoende verdiepen in wat de
Leefbaarometer wel en niet is, en de kaarten verkeerd interpreteren. Gebruikers
moeten zich terdege realiseren dat de Leefbaarometer niet leefbaarheid zelf meet,
maar schattingen geeft op basis van omgevingskenmerken’’.
2. ‘’De score op de Leefbaarometer zegt niet alles over de problemen die daadwerkelijk
kunnen spelen in de wijk’’.
3. ‘’t moge duidelijk zijn dat je de Leefbaarometer niet als enige instrument moet
gebruiken bij het aanwijzen van aandachtswijken’’.
Artikel Baggerman
, - Kern van het artikel:
Leefbaarometer & migratieachtergrond leidt tot discriminatie.
- Kritiek:
Te simpel, Nederland is heel verschillend.
Artikel Deijl:
- Kern:
Leefbaarometer niet altijd accuraat. Voorbeeld van Schiedam Oost. Onderliggende
problemen komen niet naar voren.
- Kritiek:
Te weinig goede variabelen.
Literatuur Sprint 1:
1. Blaauw, S. Het best verkochte boek ooit (met deze titel). De correspondent,
ISBN 9789083078991
Voorwoord:
Rondom de corona crisis waren cijfers overal en van levensbelang, maar soms ook
misleidend. Neem je het aantal doden per gevallen corona of aantal doden per percentage
van de samenleving bijvoorbeeld. Het lijkt alsof cijfers altijd objectief zijn, maar hoe je meet
etc is per definitie subjectief. Cijfers draaien niet alleen om statistiek, maar ook om
psychologie; mensen gaan vaak op zoek naar argumenten die passen binnen hun eigen
straatje. Cijfers geven houvast, maar ook grenzen.
Inleiding:
Cijfers tijdens een onderzoek zijn extreem gekoppeld aan de onderzoeker; der onderzoeker
bepaald hoe het onderzoek wordt gedaan en welke meetinstrumenten ze gebruikt etc. De
vraag die de schrijver zichzelf stelt: moeten we niet ontcijferen? Toch zijn de cijfers
onschuldig, maar de onderzoekers die de fouten maken.
Hoofdstuk 2; De domme discussie over IQ en huidskleur.
Cijfer misbruik bij de discussie tussen IQ en huidskleur;
- cijfers komen veelal uit Amerika en zeggen dus niks over alle ‘zwarte’ mensen.
- gaat over een gemiddelde.
- de vraag wat is wit en wat is zwart? (wordt niet beantwoord).
- gemiddelde sterk beïnvloed door uitschieters
- wat meet IQ?
1. Wat je meet is bedacht; Intelligentie is een bedacht concept. Een objectieve
maatstaf.
, 2. Wat je meet is gebaseerd op een waardeoordeel; abstract denken is dominant
geworden, maar het is een waardeoordeel. Wat we meten wordt belangrijk.
3. Wat je meet is wat je kunt tellen; abstracte gedachten zijn moeilijk alleen in cijfers
uit te drukken. Het testresultaat is een proxy; een benadering. Intelligentie is wat de
testen testen. IQ wordt als de werkelijkheid gezien en niet als een benadering.
4. Wat je meet wordt uiteindelijk in een getal gevangen; intellectuele kwaliteiten zijn
niet optelbaar. Toch is alles samen te vatten in 1 getal: overzichtelijk. Er zijn altijd
verschillende manieren om hetzelfde te meten.
5. Wat je meet is wat je erin wilt zien; niet elk verband is oorzakelijk.
Gevaarlijk is om te denken dat cijfers altijd objectief zijn. Als je cijfers serieus wilt nemen
moet je de zwakten van die cijfers zien en benoemen. Cijfers zijn een hulpmiddel, niet de
werkelijkheid.
Hoofdstuk 4: Roken veroorzaakt longkanker (maar ooievaars geen baby’s).
Liegen met statistiek: niet elk verband is oorzakelijk. Correlatie en causaliteit mag niet met
elkaar worden verward of door elkaar gehaald worden. Dit gebeurt het vaakst in
gezondheidsnieuws; je hooikoortsklachten worden minderen als je gin-tonics drinkt. In 20
procent van de academische persberichten wordt de causaliteit overdreven.
1. Toeval; als je maar lang genoeg zoekt kom je vanzelf een verband tegen. Voorbeeld
van Paul de octopus die het WK goed voorspelde, echter waren er tientallen andere
dieren die het fout deden. Vaak is geen verband niet interessant en hoor je daar dus
ook niks over. P-waarde is de kans dat er geen verband is, maar toch verschillen
ziet in je resultaten (door toeval). P-hacking verwoed zoeken naar laag genoegen
p-waarden; geen verband wordt niet meer interessant.
2. Er ontbreekt een factor; het ontbreken van een factor die zowel oorzaak als gevolg
beïnvloedt. Oorzaak en gevolg passen niet bij elkaar.
3. Het is ook andersom; regen en paraplu’s. Ofwel oorzaak en gevolg.
Tabaksindustrie heeft lang wetenschappelijk onderzoek gedaan naar effecten van roken,
maar alleen zo onderzoek gedaan dat er geen negatieve resultaten naar buiten kwamen.
Hierdoor is er jarenlang twijfel gezaaid over de schadelijkheid van sigaretten. Oftewel ook
wetenschappers hebben, veelal onbewust, bij gedragen aan het in stand houden van het
niet schadelijke imago (of twijfel) van sigaretten. Voorbeeld: er werd onderzoek gedaan naar
soorten kanker in combinatie met roken, maar de meest voorkomende vorm van kanker,
longkanker, werd niet meegenomen in het onderzoek. Voorbeeld van klimaatverandering: als
je wereldwijd gemiddelde temperatuur neemt en dat uitzet over tijd en maar een grote
genoegen y-as pakt lijkt de lijn bijna recht. Wanneer deze heel klein wordt zijn er extreme
veranderingen te zien.
2. Baggerman, K. (2020). Migratieachtergrond? Volgens de Leefbaarometer maak
jij je wijk dan slechter. Stadszaken, 16-6-2020.
De leefbaarheidsscore wordt gemodelleerd aan de hand van ongeveer honderd indicatoren,
verspreid over de dimensies veiligheid, voorzieningen, fysieke omgeving, woningen en
