Een veilig gevoel
Nederlanders voelen zich veilig volgens een onderzoek van Rijkswaterstaat (overheidsdienst die beleid uitvoert
op het gebied van veiligheid, leefbaarheid een bereikbaarheid in Nederland). Burgers vertrouwen erop dat de
overheid hun beschermt maar ze zijn zich amper bewust van de risico’s van:
- Zeespiegelstijging
- Bodemdaling
Hun overstromingsrisicobewustzijn is laag.
De kans dat delen van nl overstromen zijn laag, maar ze zijn niet onmogelijk. Gebieden die worden beschermd
door primaire waterkeringen (dijken, sluizen, dammen en duinen) hebben een lagere kans op overstromingen.
Het beheer van deze waterkeringen is voornamelijk in de ganse van de waterschappen (regionale
overheidsinstantie die als taak waterhuishouding heeft). Nl heeft 22 waterschappen.
Primaire dijk: beschermd een gebeid direct tegen buitenwater
Secundaire dijk: beschermd een gebied niet direct tegen buitenwater
Overstromingsrisico
De kans op overstromingen kan worden verkleind door de dijken/duinen te verhogen, het verbreden van het
strand enz. Hoe groter de mogelijke schade is hoe beter een gebeide beschermd moet worden. De schade
hangt af van:
- Hoe ver het gebied beneden nap ligt
- Hoeveel inwoners het gebied heeft
Voor het risico kijk je naar overstromingskans en de schade
Van koelkast tot broeikas
Versterkt broeikaseffect (meer co^2, methaan enz. in de lucht) leidt tot
klimaatverandering. De temperatuur op aarde is aan het stijgen waardoor de
ijskappen smelten en zeewater uitzet. Het gevolg hiervan is zeespiegelstijging.
Hoe ver die stijgt hangt af van de overheersende windrichting en de wereldwijde
temperatuur toename.
Gevolgen voor Nederland:
- Extremer weer met meer neerslag
- Neeslagregiem met drogere zomers en
nattere winters
- Toenemende intensiteit van buien
- Windrichting en -snelheid blijven gelijk (heeft te
maken met curiolis-effect, draaiing van de aarde ook
is de energie van de zon veel kleiner)
Rijzende zeespiegel en verdwijnend zand
De Nederlandse kust (duinen die zelf ontstaan, zelf
herstellend) zoals die nu is, kan alleen in stand blijven onder de volgende voorwaarde:
- De zeebodem moet over een grote afstand vanaf de kust flauw aflopen
, - De stroming moet voldoende zand aanvoeren
- Het verschil tussen hoog- en laagwater mag niet te groot zijn
- De kust moet niet worden geteisterd door zware stormen
- Er mag geen sprake zijn van een te snelle stijging van de zeespiegel
Kustafslag
Op sommige plekken aan de kust treedt zandverlies op terwijl op
andere plekken de zandvoorraad aangroeit. De zandbalans geeft aan
hoeveel zand erbij komt of verdwijnt langs het strand.
Zie foto hiernaast >
De Deltawerken
Na de watersnoodramp besloot de regering herhaling te voorkomen
en voerde een Deltawet in waardoor het deltaproject van start kon
gaan. Er werden dijken aangelegd/ verhoogt er werden grote wateren afgesloten. Het voornaamste doel was
het vergroten van de veiligheid.
Voordelen:
- Afgesloten zeegaten werden zoutwaterbekkens (watervoorziening en verzilting tegengaan)
- Isolement van Zuid-Hollandse en Zeeuwse eilanden wordt opgeheven
- Scheepvaart profiteerde van wegvallen van grote verschillen hoog- en laagwater
Een zoute delta
De plannen voor het afdammen van de Oosterschelde riepen veel weerstand op. Het unieke zoutwatermilieu in
de zeearm, evenals de oesterteelt en de visstand, zouden ernstig te lijden krijgen van een afdamming. Het
gevolg was dat in een nieuw plan de Oosterscheldedam een groot aantal doorlaatsluizen kreeg. Deze gaan
alleen bij extreme waterstanden dicht.
De afsluiting van de andere zeearmen pakte minder goed uit dan gedacht. De natuurlijke overgangen tussen de
zee en de rivier verdwenen ook de planten en dieren die in deze gebieden leefden verdwenen. Het stilstaande,
zuurstofarme en vervuilde rivierwater in de nieuwe zoetwaterbekkens vormde een bedreiging van het milieu
en de visserij. Het leefgebied voor watervogels nam af. Men bedacht de volgende maatregelen:
- Om de waterkwaliteit van het Grevelingenmeer te herstellen, moest de Brouwersdam weer
gedeeltelijk geopend worden. Hierdoor kreeg het binnenwater meer zuurstof. In de opening kwam
een sluis en een getijdencentrale om energie te kunnen opwekken. Bij storm kan de doorgang worden
afgesloten.
- De Haringvlietsluizen gingen op een kier open (om het ecosysteem te behouden). Hierdoor ontstond
een natuurlijk overgangsgebied tussen zout en zoet water, waarbij het westelijke deel van het
Haringvliet verziltte (nadeel).
Het geld voor deze projecten kwam uit het Deltafonds. Dit fond stelt in de toekomst de waterveiligheid en
zoetwatervoorziening zeker.
1.2 Kust in beweging
De Nederlandse kust
De wind verplaatst zand hierdoor ontstaan duinen (door de wind gevormde zandheuvels aan de landzijde van
het strand) en strandwallen (onderwater zandbanken die bij eb droogvallen). De Nederlandse kust is als jaren
aan het ontwikkelen. Je hebt bijvoorbeeld duizenden jaren oude duinen die meer landinwaarts liggen. Ook heb
je jonge duinen die zo’n duizend jaar geleden zijn gevormd. Deze duinen vormen de zeewering. Omdat ze
hoger zijn.
, Kusttypen
Je hebt verschillende soorten kusten:
- Waddenkust: buitendijkse gronden die alleen bij hoogwater overstromen, aanslibbing overtreft de
afslag, er is veel vegetatie te vinden. Met zeegaten, eilanden en wadden. Wadden zijn een
sedimentatievlakte.
- Gesloten (duinen) kust: opgebouwd uit een rij strandwallen (oude duinen) en (Jonge)duinen en
stranden (noord- en Zuid-Holland)
- Estuarium kust: trechtervormige riviermonding waar zoet rivierwater en zout zeewater vermengen.
(Trechtervormige riviermondingen) (Zeeland)
In een estuarium wordt het verschil tussen vloed(hoog) en eb(laag)
landinwaarts groter. Dat komt omdat de riviermonding steeds nauwer
wordt. Sterke meandering vanwege uitschuring bij hoge
stroomsnelheden.
Zachte en harde kusten
Zachte kust: duinen, stranden, zandplaten, wadden en kwelders of
schorren (soort moeras met gras en water, laagwater droog en
hoogwater overstroomd (net als kwelder))
Harde kust: zijn door de mens gebouwd en versterkt, zeedijken (dijk
langs de kust of langs de oevers van de benedenloop of een estuarium)
en dammen. Harde kusten hebben als nadeel dat de kust zich niet meer vrij kan bewegen en hij kan zich niet
meer herstellen na een storm > de veerkracht van de klust neemt af > harde kusten steeds moeilijker te
onderhouden.
Nadelen harde kust:
- Ze zorgen voor bolwerkvorming
- Ze hebben een lage ecologische waarde
Pieren aan de monding van de grote vaarwegen voorkomen verzanding. (Zanddepositie) geul blijft vrij van zand
en zand blijft bij de pieren liggen > er ontstaan jonge duinen.
Een dynamisch systeem
De kust veranderd voortdurend (het is een dynamisch systeem) er zijn altijd kustprocessen bezig deze
processen zorgen voor opbouw en afbraak van de kust. Oorzaak: wind en water.
Wind en golven
De wind (overheersende windrichting is vanuit het zuidwesten) is medeverantwoordelijk voor:
- Ontstaan van golven en zeestromen
- Opstuwing van water (samenspel van wind en hoogwater) > levert vooral overstromingsgevaar op in
vernauwingen langs de kust.
- Transport van zand en zandsedementatie
Als de afvoer van zand achterblijft bij de afvoer noem je dit kusterosie.
Tijdens een stormvloed treedt er
duinafslag op. Het zand wordt verplaats
naar het ondiepe water, de vooroever.
De duinen zullen zich na zo’n storm
herstellen. In diep water is de
stroomsnelheid sneller dan in ondiep
water, zand wat meegenomen wordt zal bij de kust sedimenten. Dit zand
wordt door stranddrift verplaats > door deze drift wordt zand in
noordoostelijke richting verplaatst.
De golfsnelheid is in diep water hoger.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lvandervlies. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.