100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Biologie - Alles over de vertering van voedsel in de mens €2,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Samenvatting

Samenvatting Biologie - Alles over de vertering van voedsel in de mens

 0 keer verkocht

Dit document bevat een samenvatting over het verteringsstelsel van de mens. Hierin worden onderwerpen behandeld zoals: de 6 voedingsstoffen (koolhydraten, eiwitten, vetten, water, mineralen en vitaminen), de organen die betrokken zijn bij de vertering, de enzymen die hierin in een rol spelen, algem...

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 6  pagina's

Document informatie

  • 26 februari 2023
  • 6
  • 2021/2022
  • Samenvatting

Onderwerpen

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (5707)

Verkoper

avatar-seller
anissaousr204

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

BIOLOGIE SAMENVATTING
Voedingsmiddelen = alles wat je eet of drinkt,

Voedingsstoffen = bruikbare bestanddelen van voedingsmiddelen. Er zijn 6 groepen voedingsstoffen:

1) Eiwitten (proteïnen): C,H,O (organisch), N, S
 Polymere ketens van aminozuren (20 verschillende)
 Essentiële aminozuren (8) = aminozuren die niet door ons lichaam kunnen worden aangemaakt
(moeten dus in voeding zitten!)
 Niet-essentiële aminozuren kunnen in de lever worden gevormd uit andere aminozuren 
transaminering. Hiervoor wordt een NH2 groep verplaatst.
 Vertering eiwitten: eiwitmoleculen uit voedsel worden afgesplitst tot aminozuurmoleculen  die
worden opgenomen in het bloed  via bloed naar lever  naar andere organen
 Dierlijke eiwitten: vlees, vis, melk, eieren / Plantaardige eiwitten: brood, graan, noten, peulvruchten.
 Vorming eiwitten = aminogroepen koppelen door peptidebindingen (carboxylgroep-amino)

Functie eiwit Type eiwit Voorbeeld
Bestanddeel van tussencelstof Structuureiwitten Collageenvezels
Bloedstolling Stollingseiwitten Fibrinogeen naar fibrine
Immuniteit Antistoffen Globulinen
Katalyseren van chemische omzettingen Enzymen DNA-polymerase, ATP-ase
Spieren laten bewegen Motoreiwitten Actine en myosine
Cellulaire respons op gang brengen als een Receptoren Receptoreiwit voor acetylcholine op
signaalmolecuul bindt spiervezels
Signalen overbrengen via cellen Hormonen (brengen stoffen via Insuline, GnRH
(celcommunicatie) hormoonklieren naar bloed/organen)
Stoftransport door membranen/bloed Transporteiwitten Aquaporine, Natrium-kaliumpomp
 Eiwitten worden ook als brandstof gebruikt. Overschot eiwitten wordt omgezet in glucose, bij deze
dissimilatie ontstaat ammoniak, dat in de lever wordt omgezet in ureum (wordt uitgescheiden met urine)

2) Koolhydraten (sachariden):
 Monosachariden: Glucose, fructose
 Disachariden: sacharose/sucrose/suiker
 Oligosachariden: 3-10 monosachariden
 Polysachariden: zetmeel
 Brandstof  1 g koolhydraten = 17kJ energie = 4 kcal
 Te veel koolhydraten  hormoon insuline zet koolhydraten om in glycogeen (polysacharide)  reservestof
in lever en spieren. Rest van overtollige koolhydraten  omgezet in vet en opgeslagen onder de huid
(onderhuidse bindweefsel).
 Bouwstof  DNA-moleculen bevatten monosachariden / ATP bevat monosacharide ribose
 Voedingsvezels = stoffen afkomstig van plantaardige voedingsmiddelen (groente, graan, fruit, noten) die
onze darmwerking en stoelgang bevorderen (niet door enzymen verteerbaar, behalve een paar in dikke
darm door bacteriën) Verzadigd gevoel.

3) Vetten (lipiden):

 Brandstof  1 gram vet = 38kJ energie = 9 kcal (te veel  reserve-energiebron onder huid of rondom
organen)
 Bouwstof  fosfolipiden (membranen) = vetzuur vervangen door een fosforzuur. Cholesterol is een vet die
via voeding binnenkomt of door lever wordt aangemaakt (zorgt voor productie hormonen, gal, vitamine D).
 Vetmoleculen opgebouwd uit drie vetzuurmoleculen en een glycerolmolecuul. Deze vetten en oliën worden
triglyceriden genoemd.
 Verzadigde vetzuren = alle bindingsplaatsen van C-atomen zijn bezet door waterstofatomen  dierlijke
vetten  verhogen risico op afzetting cholesterol in bloedvaten  hart- en vaatziekten.
 Onverzadigde vetzuren = dubbele binding tussen C-atomen  plantaardige vetten  daling
cholesterol.

, Bouwstoffen Brandstoffen
Eiwitten Structuureiwitten, transporteiwitten Omgezet in glucose
Koolhydraten DNA en ATP bevatten monosachariden 1g  17kJ (suikers)
Vetten Fosfolipide vormen membraan 1g 38kJ
Water Voor lichaamscellen en oplosmiddel,
transportmiddel
Mineralen Stevigheid botten (ca, p) , bloedstolling (ca),
impulsgeleiding (ka, na)
4) Water:

 Menselijk lichaam 60% water
 Bouwstof (lichaamscellen), oplosmiddel (osmotische waarde), transportmiddel (bloed), regeling
lichaamstemp door verdamping (zweet)
 Bij dissimilatie ontstaat ook beetje water

5) Mineralen (zouten):

 Mineralen zijn anorganische stoffen (calcium, fosfor, kalium, natrium)
 Spoorelementen  mineralen die je in zeer kleine hoeveelheden nodig hebt (ijzer voor vorming
hemoglobine die zuurstof bindt in rode bloedcellen). Spoorelementen zijn vaak bestandsdelen van
hormonen en enzymen.

6) Vitaminen:

 Organische stoffen om stofwisselingsreacties goed te laten verlopen
 A: groei, ogen (slecht zien)
 B: energieproductie en zenuwstelsel (B9 en B12 essentieel voor eiwitsynthese/rode bloedcellen) (moe)
 C: wondgenezing, afweer en bloed (bloedingen)
 D: calcium opname, spieren en zenuwen (door zonlicht maakt lichaam zelf D) (botontkalking)
 E: antioxidant  beschermt cellen (minder goede bescherming)
 K: bloedstolling en botaanmaak (bloedingen doordat bloedstolling niet goed verloopt)
 Alleen K wordt in lichaam gemaakt door bacteriën in dikke darm , de rest moet in voeding zitten of
anders aanwezig als provitaminen

Vertering is het afbreken van organische moleculen die niet door het bloed kunnen worden opgenomen, tot
verteringsproducten die wel opgenomen kunnen worden. In het darmkanaal worden eiwitten, vetten en
koolhydraten door enzymen afgebroken tot verteringsproducten, die via darmwandcellen worden opgenomen in het
bloed. De darmperistaltiek (onbewust dus autonoom) is het afwisselend samentrekken van de kringspieren en
lengtespieren waardoor de voedselbrij wordt voortgeduwd, gekneed, en gemengd met de verteringssappen.
Voedingsvezels en lichaamsbeweging stimuleren darmperistaltiek en dus de stoelgang.
Boven voedselbrok  kringspieren trekken samen (darm wordt nauwer), lengtespieren
ontspannen

Op de voedselbrok  lengtespieren trekken samen (darm wordt wijder),
kringspieren ontspannen

Dit gebeurt in slokdarm, dunne darm en dikke darm.

Voedingsvezels  kunnen niet verteerd worden en leveren geen voedingsstoffen. Voedingsvezels
dienen als voedingsbron voor goede bacteriën in onze dikke darm. Vezels trekken ook vocht aan 
soepele ontlasting.

Mechanische vertering = kauwen, kneden, mengen van voedsel door darmperistaltiek

Chemische vertering = enzymen uit verteringssappen werken in op voedsel

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anissaousr204. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€2,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd