De attitude van jongeren ten opzichte van gezonde voeding
en de relatie tot influencers op Instagram.
Een onderzoek naar de relatie tussen de frequentie van blootstelling aan
berichtgeving over gezonde voeding van influencers op Instagram en de attitude
van jongeren ten aanzien van gezonde voeding.
Universiteit van Amsterdam
Communicatiewetenschap
Aantal woorden: 3.035
, 2
Inleiding
Sinds het einde van de 20e eeuw groeiden sociale media uit tot grote platformen met een
aanzienlijke hoeveelheid gebruikers en content (Shepherd, 2003). Het volgen van andere mensen
op online platforms is voor miljoenen mensen wereldwijd een dagelijkse bezigheid is geworden.
Onder ‘andere mensen’ vallen ook de zogenoemde ‘social influencers’ (Casaló et al., 2020).
Voornamelijk jongeren bevinden zich op sociale media (Newcom, 2021). Deze jongeren hechten
tegenwoordig steeds meer waarde aan hetgeen de social influencers hun laat zien (Folkvord et
al., 2020).
Binnen dit onderzoek ligt de focus op het platform ‘Instagram’. Instagram is wereldwijd
een van de snelst groeiende sociale netwerksites (Sheldon & Bryant, 2016). Jaarlijks is er sprake
van hoofdzakelijk een toename in de leeftijdsgroepen van 15-19 en 20-39 jaar (Newcom, 2021).
Instagram blijkt ook voor social influencers het ideale platform te bieden, vanwege het gevoel
van directheid en de mogelijkheid tot het creëren van communities binnen dit medium (Casaló et
al., 2020). Een nieuwe online trend onder social influencers, die er voor bedoeld is gebruikers te
inspireren tot een gezondere levensstijl, is ‘fitspiration’. Hierbij kan fitspiration omschreven
worden als de stimulans om gezond te eten, meer te bewegen en voor jezelf te zorgen (Folkvord
et al., 2020). Gezien de grote waarde die jongeren hechten aan de mening en gedrag van
influencers, zou er mogelijk een relatie kunnen zijn tussen herhaalde blootstelling aan dergelijke
content van deze influencers op Instagram en de attitude van jongeren wat betreft gezonde
voeding.
Voortkomend uit het fragment hierboven, luidt het centrale vraagstuk als volgt: “In
hoeverre is er een relatie tussen de frequentie van blootstelling aan berichtgeving over gezonde
voeding van influencers op Instagram en de attitude van jongeren tussen de 20 en 25 jaar ten
opzichte van gezonde voeding”. Dit onderzoek heeft tot doel een eventuele relatie tussen de
variabelen ‘frequentie van blootstelling aan berichtgeving over gezonde voeding van influencers
op Instagram’ (hierna: ‘frequentie’) en ‘attitude van jongeren tussen de 20 en 25 jaar ten opzichte
van gezonde voeding’ (hierna: ‘attitude’) bloot te leggen.
Het is van maatschappelijk belang te weten of er een relatie is tussen de genoemde
kernvariabelen. Zodoende wordt duidelijk of herhaaldelijke blootstelling aan berichtgeving
verband houdt met de manier waarop jongeren een gezond dieet percipiëren. Daarmee draagt dit
onderzoek bij aan mogelijk een nieuwe methode om de consumptie van gezonde voeding in een
, 3
goed daglicht te zetten onder jongeren. Dit is nodig aangezien deze doelgroep tegenwoordig niet
genoeg gezond voedsel consumeert (Volksgezondheidenzorg.info, 2021). Op de langere termijn
zal deze attitudeverandering, een gedragsverandering tot gevolg hebben (Van der Pligt & Vliek,
2017), hetgeen gunstig is voor zowel jongeren als de maatschappij op het gebied van gezondheid
en participatie (Ministerie van Economische Zaken en Klimaat, 2021; Winsemius et al., 2016).
Middels dit onderzoek zal enerzijds op empirische wijze voortgeborduurd worden op
eerdere onderzoeksresultaten met betrekking tot de relatie tussen sociale influencers en attitude
van jongeren (o.a. Belanche et al., 2021; Casaló et al., 2020; De Veirman et al., 2017).
Anderzijds zal het onderzoek uitwijzen of deze relatie ook aanwezig is betreffende het
onderwerp ‘gezonde voeding’. Voor zover bekend, zijn onderzoeken naar deze relatie schaars,
ondanks de populariteit van het platform en het belang van het handhaven van een gezonde
samenleving.
Theoretisch kader
Hetgeen in de introductie reeds is aangeven, wordt binnen dit onderzoek onderzocht in hoeverre
er een verband is tussen ‘frequentie’ en ‘attitude’ aangaande het onderwerp ‘gezonde voeding’.
Hierbij wordt de variabele ‘frequentie’ gedefinieerd als de hoeveelheid keren dat men wordt
blootgesteld aan berichtgeving over gezonde voeding van influencers op Instagram.
‘Blootstelling’ betreft hierbij het in contact komen met iets, in dit geval de berichtgeving van
influencers op Instagram. Berichtgeving laat zich binnen dit onderzoek onderverdelen in video’s
en foto’s die teruggevonden kunnen worden in zowel story’s als posts. Daarnaast staat ook de
attitude van jongeren ten opzichte van gezonde voeding binnen dit onderzoek centraal. Attitude
is een gunstige of ongunstige evaluatieve reactie op een bepaald product - binnen dit onderzoek:
gezonde voeding - in een communicatieboodschap (MacKenzie et al., 1986).
In lijn met de komst en groei van sociale media, is ook het aantal influencers
exponentieel toegenomen. Het zijn veelal micro-beroemdheden die producten of diensten
promoten op hun eigen sociale media. Vaak worden ze gekenmerkt door een groot en zeer
betrokken publiek, ook wel volgers genoemd. Door middel van self-branding - strategische
zelfpresentatie op sociale media - hebben zij zichzelf op de markt weten te zetten, waarbij zij de
aandacht hebben van een groot aantal volgers (Folkvord et al., 2020). Deze aandacht ligt vaak
ten grondslag aan gedeelde interesses, waarden en levensstijlen tussen de influencer en zijn