Samenvatting week 5 - blok 2 – Bronnen en de digitale bibliotheek, wetenschappelijk
literatuurstudie
Introductie
In het voorafgaande blok ‘Wetenschappelijk onderzoek’ is onder andere ingegaan op het onderwerp
faseren en probleemstellen. Daarbij is het belang van goed wetenschappelijk literatuurstudie naar
voren gekomen. Wetenschappelijk literatuurstudie is een van de belangrijke onderdelen in het
uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek, zoals bij het schrijven van een MSc-scriptie. In dit blok
gaan we uitgebreid in op wetenschappelijk literatuurstudie.
Voor het zoeken naar literatuur moet de onderzoeker toegang hebben tot (verschillende) bronnen.
In dit hoofdstuk gaan we zien welke bronnen er zoal zijn en welke mogelijkheden bieden. Daarbij is
er ook specifieke aandacht voor de universiteitsbibliotheek en de OU Studiecoach. U leert artikelen
zoeken in de digitale bibliotheek die beschikbaar is voor alle studenten van de Open Universiteit.
Leerdoelen:
In deze week leert u:
• Bronnen verantwoorden met behulp van de APA-systematiek
• De elektronische bibliotheek gebruiken
• Een shortcut naar de bibliotheek via uw browser
• Verschillende databases gebruiken, waaronder Google Scholar
• Endnote gebruiken
Taak 2.1 – Bronnen gebruiken
Als u informatie uit een tekst van een ander gebruikt, dan moet u altijd duidelijk de bron vermelden
waaruit deze informatie afkomstig is. Ook het geheel of gedeeltelijk overnemen van teksten van
andere auteurs. Direct bij de betreffende tekst noemt u de auteur(s) en het jaartal (en eventueel de
paginanummers). Ook als u informatie niet letterlijk overneemt maar in eigen woorden opschrijft,
moet u de bronnen vermelden.
Parafraseren = het in eigen woorden weergeven van andermans werk. Deze bron wordt vermeld
(achternaam van de auteur(s), jaartal).
Plagiaat = bedoelt of onbedoeld het overnemen van andermans werk en dat laten doorgaan voor
eigen werk. Plagiaat is ook geheel of gedeeltelijk overnemen van teksten van andere auteurs zonder
het plaatsen van “” en bronvermelding. Plagiaat is ook als niet letterlijk informatie is overgenomen,
maar wel duidelijk gebaseerd is op teksten of ideeën van anderen. Plagiaat is een ernstige vorm van
schending van de wetenschappelijke integriteit.
APA = American Psychological Association, de bronvermelding binnen Managementwetenschappen
moet gebeuren volgens de regels van APA, versie 7.
DOI = Digital Object Identifiers, altijd toevoegen als het artikel uit een wetenschappelijk tijdschrift
komt en beschikbaar is.
URL = Uniform Resource Locator, dit is een uniek internetadres voor een website. Dit moet je
weergeven als er geen DOI is.
Persoonlijke communicatie = volgens APA7, alle bronnen die niet toegankelijk zijn voor de lezer is
een persoonlijke communicatie (vertrouwelijke documenten, verslagen, etc.). In de tekst verwijs je
naar de persoonlijke communicatie, maar je neemt dit niet op in de literatuurlijst. Zie taak 2.1.2
Tip:
Als u via de bibliotheek of Google Scholar een publicatie gevonden hebt, dan ziet u
daarnaast/daaronder aanhalingstekens. Open je de link, dan kun je daar de APA referentie
terugvinden:
1
,2
,Samenvatting Saunders – hoofdstuk 3 – kritisch beoordelen van de literatuurlijst - blz 72 t/m 115
Paragraaf 3.1; introductie literatuurstudie
Om literatuur kritisch te beoordelen moet je een oordeel vellen over de waarde van elk werkstuk
(een gefundeerd oordeel vellen) en daaruit moet je je gedachten ordenen door waardevolle ideeën
en bevindingen te noteren in een schriftelijke tekst (paper). Dit is tijdrovend en moeilijk.
Er zijn drie manieren om de literatuur te gebruiken in een onderzoek:
De reden voor het uitvoeren van wetenschappelijk literatuurstudie zijn:
• Vooronderzoek (preliminary search) voor het generen en verfijnen van onderzoeksideeën en
het voorbereiden van je voorstel.
• Kritische beoordeling/literatuurstudie (critical review or critical literature review), biedt de
context en het theoretisch kader voor het onderzoek.
• Het plaatsen van onderzoeksresultaten in het grotere geheel van kennis (body of knowledge)
Dit wordt besproken in het discussiehoofdstuk.
Intellectuele schuldenlast (intelectual indebtedness) = De literatuurlijst moet je kritisch bespreken
wat gepubliceerd is en relevant is voor je onderzoeksonderwerp.
Deze figuur beschrijft het proces van ‘the literature review
process’ (literatuurstudie) als een opwaartse spiraal waarin
momenten of aspecten worden herhaald.
Het literatuurstudie is een kritische beoordeling van
bestaande onderzoek dat relevant is voor het werk dat
wordt uitgevoerd. Het helpt inzicht en begrip te
ontwikkelen van relevant eerder onderzoek en de trends
die naar voren zijn gekomen. In alle projectverslagen moet
in de discussie en de conclusies worden teruggegrepen op
belangrijke punten uit de literatuur.
(Figuur 3.1, p. 75, Saunders)
Het doel van een literatuurstudie is het verzamelen van
bestaande kennis over je onderwerp of probleemstelling.
Die kennis vindt je in verschillende bronnen (vb.
wetenschappelijke tijdschriften, boeken, papers, scripties
etc.). Die bronnen bestudeer je en ga je met elkaar
vergelijken. Op die manier vergaar je informatie over jouw
onderwerp.
Welke twee punten worden in paragraaf 3.1 genoemd als reden voor het uitvoeren van
wetenschappelijk literatuurstudie. (‘reviewing the literature’)?
“Reviewing van de literatuur” (literatuurstudie) is noodzakelijk omdat het je bewust maakt van de
huidige stand van de kennis over een bepaald onderwerp (the body of knowledge). Ook stel je de
grenzen van het onderzoek vast en bedenk je hoe je onderzoek past in een bredere context.
Bovendien wordt het belang en de uitkomst van het onderzoek getoetst aan onderzoek en
uitkomsten van anderen.
In essentie dus twee redenen : 1. Voor de initiele orientatie op het onderzoeksonderwerp c.q. de
probleemstelling en 2) kritische literatuuranalyse (Saunders et al., 2019, p. 73-74)
Wat is er niet in orde met de beschreven tekst in het kader op pagina 73 van het tekstboek,
bezien vanuit een perspectief van wetenschappelijk literatuurstudie?
3
, - In de tekst staat dat literatuurstudie een samenvatting is van artikelen en boeken. Dit is fout,
het moet een kritische kijk zijn op de inhoud, een beredeneerd oordeel over de gekozen
literatuur.
- Geen enkele literatuurbron vermeldt een verband met het onderzoek. Ook het belang van de
literatuurbron voor het onderzoek wordt niet vermeld.
- De relevantie van de literatuurbron voor het onderzoek wordt niet vermeld. Een kritische
beoordeling van de inhoud wordt niet vermeld.
- Onderwerpen die een belangrijke rol spelen in het onderzoek behoeven meer
bronvermelding dan onderwerpen met een ondergeschikte rol. Belangrijk hierbij is om de
gebruikte bronnen te relateren aan hun relevantie voor het onderzoek = kritisch denken. Dat
ontbreekt hier.
Voorbeeld van een literatuurstudie
Choi and Lee (2002) studied the link between knowledge management strategy and the knowledge
creation process. Based on a “skewed arc model” the study proposed that companies should align their
knowledge strategies along with knowledge creation models.
This study is relevant for my research because of the skewed arc model is a theoretical
framework for applying supply chain knowledge management in corporations which is
confirmed in practice by subsequent research:
Ordonez de Pablos (2002) carried out a study on organizational learning and knowledge management in
Spanish manufacturing industry from a strategic perspective. The themes of knowledge exploitation and
exploration were pointed out. She suggested that knowledge strategy has to be integrated with strategic
decision.
This study is relevant for my research through the practical application of the research, but here
is focuses too much on the organizational learning process instead of chain supply.
Bovenstaand voorstel is fictief. Ik denk dat het erom gaat de relevantie voor je eigen onderzoek
te beargumenteren en tegelijkertijd beredeneerde oordelen toe te voegen (een kritische
benadering) van de bron.
Een voorstel voor verbetering zou zijn om het kernthema van de artikelen te koppelen aan het
onderwerp ‘knowledge creation and learning’ en ze in relatie tot elkaar te bespreken,
bijvoorbeeld geclusterd op thema.
Hierdoor wordt het duidelijk waarom het artikel is opgenomen in het literatuuronderzoek en
wordt de inhoud in een bredere context, relevant voor het onderwerp ‘knowledge creation and
learning’ bediscussieerd.
Paragraaf 3.2; kritisch zijn en de doelen en vormen van reviewen/beoordelen
Je kritisch literatuurstudie moet een constructief kritische analyse zijn die een duidelijk argument
ontwikkelt over wat de gepubliceerde literatuur aangeeft dat bekend en niet bekend is over je
onderzoeksvraag.
Kritisch zijn (Being critical)
Volgens Mingers zijn er 4 aspecten van een kritische benadering:
1. Kritiek op retoriek (critique of rhetoric) = beoordelen of evalueren van een probleem met
effectief taalgebruik. Je bent de reviewer en je moet een beredeneerde beoordeling maken en
effectieve argumentatie tijdens het schrijven. Het gaat hier om wat jij doet met jou werk.
2. Kritiek op traditie (critique of tradition) = conventionele kennis, vraagtekens zetten bij de
rechtvaardigheid.
3. Kritiek op autoriteit (critique of authority) = vraagtekens zetten bij de dominante visie van
andere in literatuur.
4. Kritiek op objectiviteit (critique of objectivity)= beoordeelt of de kennis waardevrij is.
Bij een kritische beoordeling van literatuur moet je durven vragen stellen. Je velt een oordeel over de
4
