Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde Hoofdstuk 2: Endogene en exogene processen
- Vak
- Aardrijkskunde
- Niveau
- VWO / Gymnasium
De opbouw van de aarde en ongeveer alles wat op aarde plaatsvind. Kringlopen, aardbevingen, vulkanisme etc.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Aardrijkskunde hoofdstuk 2 AardeEndogene en exogene processen
Paragraaf 1 De opbouw van de aarde
1. Aardkern
2. Warmte-uitstraling
3. Convectiestromen
4. Aardmantel
5. Aardkorst
Twee soorten aardkorst:
- Basalt (oceanische korst)
- Graniet (continentale korst)
Verschil in samenstelling: Basalt heeft een hogere dichtheid en is zwaarder dan
graniet. Daarom zakt de oceanische korst dieper weg in de aarde en ligt het gemiddeld
4 kilometer lager dan de continentale korst.
De aardkorst drijft op de aardmantel.
De aardmantel:
De aardmantel bestaat uit zwaarder gesteente.
Ondanks de extreme warmte is het gesteente niet vloeibaar, maar het beweegt wel
heel traag: convectiestromen.
Tussen 100 en 200 diepte bevindt zich een laag die voor een klein deel gesmolten is:
asthenosfeer.
Al het vaste gesteente hierboven inclusief de aardkorst: lithosfeer.
De aardkern:
De aardkern bestaat grotendeels uit ijzer.
Radioactieve elementen zoals uranium zorgen voor warmte-uitstraling.
De binnenkern is vast en de buitenkern is door de warmte vloeibaar.
De oceaanbodem kent net als continenten grote hoogteverschillen, bijvoorbeeld op de
bodem van de Atlantische oceaan ligt er een soort ‘onderwatergebergte’: de
midoceanische rug.
Maar ook zijn er diepe kloven in de oceaanbodem: diepzeetroggen (randen van Grote
Oceaan).
, Paragraaf 2 Platentektoniek
De aardkorst wordt verdeeld in platen die meestal bestaan uit zowel continent als
oceaanbodem.
De grenzen tussen platen worden ‘seismisch’ bepaald; smalle zones met aardbevingen
vormen de grenzen tussen de aardplaten.
Doordat platen precies in elkaar passen, hebben bewegingen op de ene plaats
gevolgen hebben op andere plaatsen. Drie verschillende bewegingen:
- Convergente plaatgrenzen: Twee aardplaten botsen tegen elkaar. Wanneer een stuk
oceaanbodem botst op een stuk continent, duikt de oceaanbodem onder het continent
de mantel in: subductie. Op de grens ontstaan diepzeetroggen.
- Divergente plaatgrenzen: Twee aardplaten bewegen uit elkaar. Hierdoor ontstaat er
een scheur in de aardkorst die opgevuld wordt met lava. Het lava stolt en er ontstaat
nieuwe oceaanbodem, die op deze manier langzaam aangroeit vanuit de
midoceanische rug, ook wel de spreidingszone genoemd.
- Transforme plaatgrenzen: Twee aardplaten bewegen langs elkaar in tegengestelde
richting of op verschillende snelheden.
Het aangroeien van oceaanbodem rond een midoceanische rug wordt gecompenseerd
door het verdwijnen van oceaanbodem bij een subductiezone. Oceaanbodem
verdwijnt en ontstaat continu terwijl continenten blijven bestaan en zelfs aangroeien,
ouderdomsbepalingen ondersteunen dit (oudere continenten dan oceaanbodem).
Door subductie gedragen continenten van licht gesteente zich als een vlot dat met
geen mogelijkheid zinkt. Een deel van het wegduikende basalt wordt samen met water
omgesmolten tot een nieuw lichter gesteente waardoor het continent aangroeit.
Platentektoniek: het bewegen van de aardplaten.
Satellieten helpen de snelheid van de platentektoniek te bepalen. De verschillen in
snelheid hebben ervoor gezorgd dat men niet zeker weet welk mechanisme de
tektoniek aandrijft.
De theorie van convectiestromen is populair maar het is nooit aangetoond: De platen
stromen mee op de stroming van het magma in de mantel.
De duwkracht zou een rol spelen: Duwkracht ontstaat vanuit de midoceanische rug
als gevolg van de lava dat op deze plek uit de aarde vloeit.
Duwkracht + zwaartekracht > beweging oceanische plaat
Bij de subductiezone koelt gesteente af en wordt het zwaarder. Door subductie wordt
het gesteente naar beneden getrokken: trekkracht.
Actualiteitsprincipe: Het idee dat natuurlijke processen zoals ze tegenwoordig
verlopen, dat in het verleden op dezelfde wijze hebben gedaan.
Pangea: Het supercontinent dat ongeveer 200 miljoen jaar geleden bestond. (uit
verschillende continenten ontstaan die naar elkaar toe bewogen.)
Paragraaf 3 Vulkanisme
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ashleyreuneker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80467 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen