Samenvatting
Samenvatting Verlichting : HC2 en Hoofdstuk 7
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
De belangrijkste informatie over de verlichting, slavernij en de Amerikaanse en Franse revoluties.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
Voorbeeld 2 van de 13 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Verlichting (1650-1900)Hoofdstuk 7.1 De eeuw van de Verlichting/ HC 2.1 Verlichte ideeën over een betere
samenleving
23. Het streven van vorsten naar absolute macht.
26. De wetenschappelijke revolutie.
27. Rationeel optimisme en een 'verlicht denken' dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving:
godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.
28. Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur een eigentijdse verlichte vorm te
geven (verlicht absolutisme).
Welke ideeën ontstonden tijdens de Verlichting over een meer rechtvaardige samenleving
(1650-1789)?
Wetenschappelijke revolutie:
Oorzaken:
1. Humanisme: het ontstaan van een nieuw mens- en wereldbeeld tijdens de renaissance,
kritisch lezen van teksten uit oudheden en het individu staat centraal.
2. Ontdekkingsreizen: nieuwe wereld met nieuwe culturen en onderzoeken wat ze
vinden.
3. Vooruitgang ambachtelijke techniek: scheepvaart, inpoldering, vestigingen etc en
instrumenten om beter te kunnen observeren.
- Tijdens de wetenschappelijke revolutie kwam er veel nieuwe kennis over de natuur en
de wereld door systematisch onderzoek, waarneming en het gebruik van de ratio door
wetenschappers.
- Men dacht na over hoe onderzoek te doen:
Rationalisme: zintuigen kunnen je bedriegen, daarom wetenschap met hersenen (ratio,
Descartes) Ik denk dus ik ben.
Empirisme: Observeringen met je zintuigen bij elkaar voegen zorgt voor
wetenschappelijk bewijs (Locke).
- Rationalisme en empirisme vaak samen in de praktijk: bijvoorbeeld Newton
combineerde experimenten en logica met elkaar.
- Wetten als de zwaartekracht was een onderdeel van de wereld, wereld indelen in
natuurwetten: dingen die altijd gelden.
- Het succes van deze wetenschappelijke werkwijze inspireerde verlichte filosofen en
politiek denkers.
- Er ontstond rationeel optimisme: De overtuiging dat door het gebruik van de ratio
een betere maatschappij kon worden ontwikkeld en economische, politieke en
maatschappelijke problemen opgelost konden worden (kenmerkend voor het
verlichtend denken).
- De mensheid zou door de wetenschappelijke methode alleen vooruitgang kennen (los
van enkele terugvallen door natuurrampen, hongersnoden en oorlog), want naast de
natuurwetenschap konden natuurwetten ook toegepast worden op de maatschappij,
natuurlijke rechten: Rechten die voor alle mensen gelden zoals vrijheid van
meningsuiting, het recht op eigendom en het recht op veiligheid.
, De verlichting en de kerk:
- Verlichte denkers/wetenschappers kwamen in conflict met de kerk, omdat ze zo
gericht waren op de ratio dat ze godsbewijs zochten: God is de Schepper, maar nu niet
meer aanwezig of bezig met individuen.
Kerk was argwanend over natuurwetten:
1. God niet meer als almachtige persoon, want natuurwetten leiden tot dat er iets gebeurt
en niet god.
2. Bijbel niet meer enige waarheid, sommige dingen overbodig of onjuist.
3. De rol en functie van de kerk wordt discussieerbaar.
De verlichting en het bestuur:
- Conflict tussen verlichte denkers en sommige adel, vorsten en geestelijken (vooral
armere adel, hetgeen wat hun onderscheid van normale burgers wordt afgepakt door
de verlichting).
- Argumenten gebaseerd op traditie of God niet meer geldig (Het is altijd zo geweest,
God wil het zo).
- De relatie met god wordt minder > koning: link met god minder, minder belangrijk >
onderdaan (en koning) werd daardoor minder belangrijker.
- Machtsverhoudingen waren een belangrijk onderwerp > verlicht absolutisme: sociaal
contract (het vormen van een politieke gemeenschap), volkssoevereiniteit, trias
politica, afkeuring absolutisme (gebaseerd op tradities en droit divin).
- Absolute vorsten (absolutisme):
1. Alle macht bij de vorst: absolutisme, ancien régime. (standensamenleving, geen trias
politica).
2. Macht vaak gebaseerd op droit divin (macht van god gekregen).
3. Vooral de adel en de kerk moesten welvarend worden.
4. Volk minder belangrijk.
5. Afkeer van verlichte denkers (tegen trias politica, democratie, economische vrijheid
etc.)
- Verlichte vorsten (verlicht absolutisme):
1. Alle macht bij de vorst.
2. Macht gebaseerd op het idee ‘de eerste dienaar van de staat’ met focus op ratio.
3. Adel en kerk bieden vaak succesvol verzet tegen hervormingen.
4. Welvaart en welzijn van het volk enigszins van belang.
5. Verlichte denkers worden uitgenodigd.
(Alles voor, niks door het volk)
- Weinig tot veel tolerantie in bijvoorbeeld Engeland en de Republiek.
- Frankrijk: ancien regime (oud bestuur). De koning had alle macht (absoluut vorst)
gebaseerd op droit divin en gesteund door de adel en geestelijkheid in ruil voor
privileges > kritiek op het bestuur, de koning of de katholieke kerk werd
gecensureerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ashleyreuneker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 85651 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen