Samenvatting
Samenvatting Tijd van wereldoorlogen : Hoofdstuk 9
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Belangrijke informatie over de Eerste en Tweede wereldoorlog en revoluties in Rusland.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
Voorbeeld 2 van de 5 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 9 Tijd van wereldoorlogen (1900-1950)Paragraaf 1 Oorlog en crisis
40 Het voeren van twee wereldoorlogen.
43 Verwoestingen op niet eerder vertoonde schaal door massavernietigingswapens en de betrokkenheid van de
burgerbevolking bij oorlogvoering.
In deze eeuw waren er vijf grote Europese grootmachten: Groot-Brittannië, Frankrijk,
Oostenrijk-Hongarije, Rusland en Pruisen.
De grootmachten wilden machtsevenwicht in stand houden, dit lukte niet meer
wanneer de Verenigde Staten een wereldmacht werd.
De VS voerden een politiek van isolationisme: Ze wilden zo weinig mogelijk met de
internationale politiek bemoeien.
1871: Olv Pruissen kwam een Duitse eenheidsstaat tot stand > economische groei en
traditie van militarisme > blijvende verstoring machtsevenwicht
1870-1871: Frans-Duitse oorlog
Ontstaan machtsblokken:
- Centralen (1882): Italië, Duitsland, Oostenrijk-Hongarije
Triple entente (1907): Groot-Brittannië, Frankrijk en Rusland
Ontstaan wapenwedloop: Een denkbeeldige wedstrijd tussen twee of meer landen
over wie verder is op het gebied van wapentechnologie of wie de meeste wapens heeft.
Oorzaken van de WOI:
Machtsblokken
Bondgenootschappen
Wapenwedloop
Veel veelvolkerenstaten: Een staat waarin verschillende volken onder hetzelfde
bestuur leven. Iedereen streefden een onafhankelijke staat onder invloed van
nationalisme.
Aanleiding van de WOI:
1914: Oostenrijk-Hongaarse kroonprins Franz Ferdinand neergeschoten door een
Serviër > Oostenrijk-Hongarije verklaart de oorlog aan Servië.
De Centralen (Duitsland, Oostenrijk-Hongarije etc.) willen eerst Frankrijk via België
(neutraal) verslaan en daarna Rusland, Duitsland wil een tweefrontenoorlog
voorkomen. (Von schlieffenplan)
Dit mislukte en er ontstond een loopgravenoorlog > wapens.
Einde van de WOI:
Rusland > Februari- en Oktoberrevolutie 1917
Amerika deed mee en vonden dat ze doorslag gaven
, Duitsland kon niet meer verder > capitulatie en wapenstilstand 1918
1919 Verdrag van Versailles: herstelbetalingen, leger afstaan, Duitsland
hoofdverantwoordelijk (door Engeland en Frankrijk), hield niet lang stand.
Spaanse griep > werkeloosheid en honger + miljoenen doden + wederzijdse woede
Zwakke punten Amerikaanse economie:
Te veel voedsel, prijzen dalen, boeren schulden
Protectionisme, producten niet meer te verkopen (later ook in Europa)
Armen willen leven als de rijken; live now, pay later
Aandelenbubbel
Geen overheidsrestricties voor banken
Republiek van Weimar (Duitsland):
1918: Keizer Wilhelm II afgezet > ontstaan republiek > sociaaldemocraten vormen
een regering
Problemen (Economisch, politiek en vertrouwen)
1924: Dawesplan (Amerika gaf geld aan Duitsland)
Aanloop naar Beurskrach: Roaring twenties en Amerikaanse productie in landbouw en
industrie opgeschroefd.
1929: Beurskrach: aandelenhandel op de beurs van Wall Street > economische crisis
New Deal (ingevoerd door Roosevelt): verminderde de hevigheid van de crisis.
Anticyclisch beleid (ingevoerd door Keynes)
Dolkstootlegende: Duitsers dacht dat ze niet verloren hadden en dachten dat ze
verraden waren door linkse socialisten
Paragraaf 2 De Sovjet Unie, een communistische heilstaat?
37 De rol van moderne propaganda- en communicatiemiddelen en vormen van massaorganisatie.
38 Het in praktijk brengen van de totalitaire ideologieën communisme en fascisme/nationaalsocialisme.
Rusland
Tsaar, absolute macht en agrarisch
Bloedige zondag (demonstratie voor kiesrecht en kortere werkdagen) 1905
Ontstaan van de Doema: De voorlopige regering (deel was gematigd liberalisme en
een deel was gematigd socialisme)
Andere machtscentrum was de Sovjet: raad waarin arbeiders, soldaten, matrozen en
intellectuelen zich verenigden. (Vooral radicale socialisten)
1917: Februarirevolutie: Tsaar afgezet, Doema de macht
Lenin: Brood, land, vrede > Bolsjewieken (communistisch)
1917: Oktoberrevolutie > Lenin en bolsjewieken aan de macht > Communisme SU
Burgeroorlog: Witten (niet communistisch) tegen de roden (communisten)
Roden wonnen > Economie in dienst van de staat > NEP (kapitalistische elementen
terug, nieuw economische politiek), vrede met Duitsland
1921: Sovjet Unie is een feit
Lenin overlijdt, strijd tussen Trotski en Stalin
Stalin aan de macht 1928 > NEP terugdraaien
De SU moest een industriële grootmacht worden
Schaft NEP weer af.
Vijfjarenplan, planeconomie (doelen in de economie over 5 jaar)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ashleyreuneker. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen