Gedragspsychologie (leertheorie, behaviorisme)
- Is een stroming die de psychologie ziet als de wetenschap van het zintuigelijk
waarneembare. Het onderzoek richt zich op het waarneembare gedrag. Men
gaat ervanuit dat gedrag door de omgeving wordt bepaald en is aangeleerd.
- Al het gedrag is leerbaar door conditionering (S→R)
- Pedagogisch handelen → straffen, belonen, negeren
Toepassen bij → concrete gedragsproblemen
De gedragspsychologie kenmerkt zich door het 'stimulus en respons'-aspect
ervan. Dit houdt in dat een wezen op een bepaalde stimulus reageert met een
bepaalde respons. Dit geeft inzicht in het menselijk gedrag omdat dit principe te
meten is. De gedragspsychologie gaat ervan uit dat men alleen de aspecten van
het menselijk gedrag kan observeren die objectief waar te nemen zijn. De
gedragspsychologie wordt ook wel het behaviorisme genoemd, wat staat voor
het gedrag van de mens.
Het behaviorisme wordt veelvuldig toegepast in de opvoeding door het simpele karakter
ervan. Het positieve wordt bekrachtigd en het negatieve uitgedoofd. Als de ouders dit op
een consequente manier toepassen zal het kind leren wat wel of niet mag en zich op een
acceptabele manier volgens de normen van de maatschappij gedragen. Hierdoor zal het
kind zelfrespect ontwikkelen, wat heel belangrijk is om zich in de maatschappij te
kunnen redden op latere leeftijd. Hoewel het allemaal heel simpel klinkt, is het toch wel
wat ingewikkelder dan men denkt, het behaviorisme. Men denkt er makkelijk over maar
als je er verder over nadenkt kom je wel een kink in de kabel tegen. Een voorbeeld
hiervan is dat ieder persoon positief gedrag op een andere manier ervaart. Wat de één
goed vindt kan de ander juist negatief opvatten. Dus kan het zijn dat het kind bepaald
gedrag zien dat in de ene omgeving als positief wordt ervaren maar in de andere juist als
negatief wordt ervaren. Zo is er geen duidelijkheid voor het kind. Een ander voorbeeld is
dat een kind door een tekort aan aandacht bepaald gedrag kan gaan vertonen om
aandacht te krijgen. Door dit gedrag te tonen krijgt het aandacht wat neerkomt op een
negatieve beloning. Het wordt beloond voor zijn negatieve gedrag in de vorm van
aandacht.
Toepassing op de opvoeding:
- Leren door straffen (of negeren) en belonen.
- Leren door succeservaringen. –
- Leren door modeling (imitatie/sociaal leren).
- Intensieve gezinstherapie.
Cognitieve psychologie
- Is de studie van de mentale functies waaronder aandacht, geheugen, bewustzijn,
emoties, taal en actie controle. Het doel is om de complexe relaties tussen brein,
cognitie en gedrag te begrijpen.
- Altijd naar de verklaring voor gedrag zoeken, waarom vindt het plaats?
, Pedagogisch handelen → vragen stellen, probleem definiëren en de beste
oplossing selecteren. Bijv.: RET, exposure technieken
De cognitieve benadering heeft als overeenkomst met de gedragspsychologie dat de
cognitieve benadering ook in de eerste plaats kijkt naar het te onderzoeken gedrag. De
cognitieve benadering kijkt niet alleen naar het te onderzoeken gedrag maar stelt ook de
vraag waarom iemand zich zo gedraagt.
Geheugen: Alles wat men meemaakt wordt opgeslagen hierin. Er is onderscheid tussen
het kortetermijngeheugen en het langetermijngeheugen. Dit laatste slaat de informatie
niet alleen op maar zet het ook goed weg in vakjes. Een voorbeeld hiervan is het
onthouden van ezelbruggetjes om bepaalde zaken uit het geheugen terug te halen
Het procedurele geheugen:
1. Bevat informatie over hoe iets gedaan moet worden.
2. Het episodische geheugen: Waar en wanneer heeft iets plaatsgevonden.
3. Het semantische geheugen: De algemene kennis van de mens.
1. Taalontwikkeling: Deze speelt een grote rol bij het leren en denken en het geheugen.
Dit omdat je als mens de taal gebruikt om je uit te drukken. Daarnaast gebruik je taal om
stimuli, relaties en ervaringen vast te leggen in je geheugen. Ieder heeft een eigen
manier om te leren. Sommige mensen leggen eerst de details vast om daarna het
geheel vorm te geven.
2. Leren en denken: Deze hebben te maken met het trainen van het geheugen om
bepaalde zaken te leren maar deze ook te onthouden. Dit zodat het geheugen effectief
ingezet kan worden.
3. Probleemoplossing: Al het voorgaande dient om zo goed mogelijk om te gaan met
problemen. Doordat je denkt los je het probleem op. Om dit te kunnen doen organiseren
de hersenen alle informatie om zo een oplossing te vinden voor het voorgedane
probleem. Men heeft hierin zijn eigen manier. Om een probleem op te lossen moet men
dit wel kunnen herkennen en ook kunnen erkennen. Naast het weten hoe men het
probleem oplost, moet men zich ook bewust zijn van het einde. Het einde is hoe men
voor zich ziet hoe de situatie ten einde moet komen
De kinderpsycholoog Piaget ging in zijn gedachten over de cognitieve ontwikkeling bij de
mens uit van de interactie tussen de persoon en de milieu waarin de persoon zich
bevindt. Hij stelde vast dat er voortdurend sprake is van alteratie aan de wereld om de
persoon. Hierbij zijn twee processen belangrijk:
1. Accommodatie: Wanneer de situatie verandert verandert ook het geheugenschema
mee en wordt op de situatie aangepast.
2. Assimilatie: Bij nieuwe situaties wordt het geheugenschema dat al bestaat toegepast
Toepassing praktijk:
Ontwikkelschema Jean Piaget.
Gewoontes doorbreken, nieuwe manieren aanleren.
Psychoanalytische psychologie (geest)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper iverstegen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.