Dit document is een uitgebreide samenvatting van het ziekteleerboek van NZA. Het bevat zowel de oren, ogen en zenuwstelsel. De samenvatting is overzichtelijk dankzij het gebruik van kleurtjes en tussenkopjes.
Met behulp van deze samenvatting heb ik een 8.7 gehaald voor het tentamen.
NZA ZLB - Ogen
1. Pathofysiologie visusstoornissen
Cornea
Oedeem
De cornea moet glashelder zijn voor een goede functie (venster & refractair medium). Dit is dankzij:
- Relatieve dehydratie (cornea zelf bevat 80% water) dankzij pompfunctie van het endotheel
- Regelmatige rangschikking van de collegene fibrillen in het stroma
- Ontbreken van verhoornd epitheel, pigment en bloedvaten
▪ De cornea kan troebel worden door
- Onvoldoende pompfunctie van het endotheel (binnenste laag cornea)
- beschadiging van epitheel (buitenste laag cornea)
→ wateropname → oedeem / zwelling → verstoring van regelmatige
fibrillen van stroma → blauwgrijze kleur
Traanfilm
De traanfilm bestaat uit een mucine-, een waterige- en een olieachtige laag. De mucinelaag zorgt voor het
plakken en verspreiden van de traanfilm (waterige laag)
▪ Onvoldoende of verkeerde traanfilm kan leiden tot ontstekingen en infecties → blindheid
Fotofobie
Fotofobie = pijnlijk ervaren van licht
- Door prikkeling (mechanisch / met licht) van zenuweindes, vooral aanwezig in de cornea.
- Pijn is heviger bij oppervlakkige processen
- De irritatie / prikkeling van de zenuwuiteindes veroorzaakt:
vaatverwijding & transsudatie van de iris + pijnlijk spasme van gladde spieren corpus ciliare
→ rode iris, troebeling van VOK en miosis
Corneabeschadigingen & herstel
• Oppervlakkige defecten:
o Klinisch: Epiphora, beetje corneaoedeem , pijnuitingen
o Herstel: Epitheelcellen platten af en bedekken defect, zodat het binnen 8-10 h weer is gedicht.
➢ Volledig herstel zonder litteken binnen 1 week.
• Diepere defecten (tot in oppervlakkig stroma)
o Klinisch: Heftigere variant van epiphora, beetje
corneaoedeem , pijnuitingen
o Herstel: Celdeling van de basale cellaag vanuit de rand.
➢ Microscopisch litteken blijft aanwezig,
maar de cornea wordt weer transparant.
,Door MvdM
• Zeer diepe defecten (meer dan helft van corneadikte)
o Klinisch: Voornamelijk oedeemvorming + grijzig beslag (leukocyten)
o Herstel: Eerst weer epithelisatie (maar niet voldoende om gat te dichten) + vaatingroei (fibro-
angioblastenweefsel) met kriskrasse collagene fibrillen
➢ Wit litteken
• Heel diep / ulcer (tot membraan desemet)
o Klinisch: Geen oedeem & geen fluoresceïekleuring; wel diep defect met helder centrum
Kans op descemetocele (uitpuilen van membraan) > perforatie
Voorste oogkamer & kamerwater
Kamerwater
• Functies van het kamerwater (KW): aan- en afvoer van metabolieten +
spanning- en vormbehoud
• KW is qua samenstelling gelijk aan bloedplasma (weinig eiwit en lipiden)
• Route van KW:
- Productie & aanvoer: continue & dynamisch proces
o passief door vaatsysteem uvea
o Actief door binnenste epitheellaag corpus ciliare (meeste).
Dit staat o.i.v . enzymen; vooral koolzuuranhydrase
- Stroming: vanaf CC achterste oogkamer pupilopening VOK drainagehoek
- Verwijdering: Vanuit drainagehoek terug naar de circulatie
Problemen kamervocht
• Hypotonie: beschadiging van de bloed-kamerwaterbarrière (thightjunctions) → verminderd secretie
van oogkamervocht → verlaging intra-oculaire druk = hypotonie
• Glaucoom: Voldoende secretie + obstructie van stroming / afvoer → verhoogde intra-oculaire druk
=glaucoom
Lens
• Transparant, avasculair en pigmentloos
- Metabolieten niet via bloed, maar via kamerwater
- Energievoorziening dankzij anearobe glycose
- Helderheid dankzij de oplosbaarheid van lenseiwitten. Deze eiwitten zijn orgaanspecifiek en worden
niet door het afweersysteem herkend. Vrijkomen van deze eiwitten leidt tot een ontstekingsreactie.
• Diabetisch cataract: door te hoge [glucose] activatie aldosereductase ophoping sorbitol toename
osmotische druk zwelling cataract
Corpus vitreum
• Transparant, elastisch hydrogel, zonder vasculatie
• 99% water
• Weinig reactie op prikkel. Eventueel beetje troebeling
Retina & tractus opticus
• Staafjes: lage lichtintensiteit + monochroom (zwart-wit)
• Kegeltjes: hogere lichtintensiteit + variatie in kleruen
• Visus begint in het fotopigmentmolecuul op een staafje/kegeltje. Het molecuul bestaat uit opsine & retina
(vitA). Vooral fotopigment rodopsine is bekend.
- Absorptie foton door fotopigmentmolecuul energie-overdracht van foton naar molecuul
splitsing van molecuul in losse opsine + retinal
, Door MvdM
• Na absorptie moet het worden omgezet in een neuronaal signaal = fototransductie
- Activatie fotoreceptor afname cGMP sluiten Na-kanalen hyperpolarisatie
- Opvallend: fotoreceptoren zijn in rust juist gedepolariseerd
• Hierna via retina nervus opticus tractus opticus integratie op cerebrale cortex
Problemen waarneming
o Staafjes-kegeltjesdysplasie / progressieve retina atrofie (PRA) → Rcd1 bij de Ierse setter
o Afwijking N. Opticus → voortgeleiding
o Afwijking tractus opticus → voorgeleiding en verwerking
o Probleem visuele cortex → verwerking vaak aangeboren, trauma, ontsteking en neoplasie
➢ Diagnose o.b.v.
▪ Oogonderzoek : reflexen, reacties en fundoscopie
▪ Onderzoek zenuwstelsel
▪ Diagnostische beeldvorming : CT / MRI
▪ Elektrofysiologiscg onderzoek; elektro-retinografie / elektro-encefalografie
2. Algemene therapie oogaandoeningen
Er zijn veel overeenkomsten in anatomie en pathofysiologie van het oog tussen verschillende diersoorten.
Onderzoek en behandeling is veelal gelijk bij verschillende diersoorten.
Algemene maatregelen oogaandoeningen
A) Wegnemen van irritatiebron (haren / CA’s)
B) Oplossen en verwijderen van slijm, pus en resten met handwarme NaCl-oogspoeling
> Dit voorkomt verdunning of inactivatie van de medicamenten
C) Dieet optimaliseren
- Belangrijk zijn vit.A, vit.C en taurine (kat
D) Toedienen van indifferentie (=vette) olie of zalf
> Dit beschermt tegen irritatie, wrijving en uitdroging
E) Toedienen van AB bij bacteriële infecties
- Gebruik de AB die zijn geregistreerd voor de diersoort
- Bacteriologisch onderzoek (en antibiogram) aanvragen, maar al starten met AB vóór de uitslag er is
F) Pijnstilling: cycloplegicum / myodriaticum (atropine)
o Pijn wordt vooral veroorzaakt door prikkeling van de circulaire musculatuur. Door deze te remmen /
verlammen, wordt de pijn verminderd.
- Gebruik een cycloplegium / mydriaticum → atropine
› Lekt weg naar mondholte & bittere smaak > hond/kat zal reageren
› Geen functie bij vogels, want zij hebben dwarsgestreepte spieren ipv gladde spieren
› Soms minder werkzaam bij konijnen, vanwege aanwezigheid atropine-esterase
› Gecontra-indiceerd bij glaucoom
G) Lokale anesthetica
> Remming op epithelisatie van cornea
- Geen therapeuticum, alleen als diagnostiucm
H) Corticosteroïden of prostaglandine-synthase-remmers
> Remming ontsteking
- Contra-indicatie voor lokale toediening bij fluorescentie-positieve defecten
Toediening
Medicamenten worden meestal lokaal toegediend. Hiervoor is er de keuze uit druppels of zalven.
o Druppels: makkelijker toe te dienen, minder beïvloeding visus, kortere inwerkinsduur.
o Zalven: langere contacttijd & beter gladmakend effect.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MvdM1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
