Uitgebreide samenvatting Historische Context China () VWO. Examenstof VWO 2022/2023. 9 pagina's met alles wat je moet weten voor je examen over HC China. Verschillende bronnen gebruikt voor de samenvatting.
China (1842-2001)
Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht? (1842-1911)
Chinese tijdrekening: dynastieën: uitgebreide familie die over twee of meer generaties invloed of
macht uitoefent in een land. Keizerrijk China kende een lange geschiedenis met vijf dynastieën die
het rijk bestuurden: Han, Tang, Song, Ming en Qing.
Keizer
- Verheven boven andere vorsten
- ‘Hemels mandaat’ om te regeren
China
- Het ‘Middenrijk’: alles draait om hen
- Centrum: vruchtbare streken langs de kust en rondom de grote rivieren.
- Belang van de staat gaat boven het belang van het individu.
Confucianisme: leer van de filosoof Confucius
Een goed mens kent zijn plaats in de maatschappij en houdt zich aan de rituelen. Dat zorgt voor orde
en harmonie.
Vijf belangrijke relaties:
1. Een vorst is superieur aan zijn volk.
2. Een vader is superieur aan zijn zoon.
3. Een oudere broer is superieur aan een jongere broer.
4. Een echtgenoot is superieur aan zijn echtgenote.
5. Vrienden zijn elkaars gelijke en moeten elkaar respecteren.
Ondank de enorme oppervlakte van het land, was de keizerlijke regering efficiënt georganiseerd in
districten die bestuurd werden door de ambtenaren. Overgrote deel van Chinezen leefden in een
agrarische samenleving. Hiërarchische verhoudingen in het bestuur. Voor een effectieve bureaucratie
zijn betrouwbare ambtenaren noodzakelijk. Rigide ambtenarenexamen
19e eeuw: regering van de Qing-dynastie. De Qing-dynastie kwam van oorsprong uit Mantsjoerije,
maar nam veel over van de Chinese cultuur en de rituelen van het keizerrijk.
Keizers regeerden absoluut, waren spiritueel leider en door de Hemel aangewezen. Chinese
bevolking was zeer gezagsgetrouw, met eerbied voor de Hemelse keizer. China stelde de eigen
beschaving en ontwikkeling als norm voor wat goed en geciviliseerd was. Het ontbrak keizerrijk China
aan nieuwsgierigheid naar buitenlandse ontwikkelingen.
Centrale gezag verzwakt door:
- Hongersnoden als gevolg van natuurrampen en overbevolking.
- Corruptie binnen het bestuur. (Heshen)
- Politieke crises door opstanden om religieuze of sociaaleconomische redenen.
Positie van China verzwakt verder door modern imperialisme. Handel tussen China en de westerse
mogendheden verliep moeizaam. Oorzaken:
- Tribuutsysteem: China toonde weinig interesse in de westerse handelswaar.
- Chinees superioriteitsgevoel waarbij de westerse goederen en handelaren als minderwaardig
werden beschouwd en behandeld.
Vanaf 1650: Wetenschappelijke Revolutie in Europa
Vanaf 1780: Industriële Revolutie in Europa
19e eeuw: Europa heeft technologische voorsprong op China
, Europeanen smokkelen opium (drugs) naar China via Kanton (havenstad).
Gevolgen:
- Miljoenen verslaafde Chinezen, ontwrichting van de Chinese samenleving.
- Grote economische schade door negatieve handelsbalans
Chinese regering verbiedt opiumhandel. Door corruptie groeit de handel toch.
1839: Inbeslagname en vernietiging 1,5 kilo Britse opium.
1842: Eerste Opiumoorlog tussen GB en China. GB veel sterkere wapens en schepen en China wordt
gemakkelijk verslagen.
1842: Verdrag van Nanking
- Schadevergoeding voor Britten
- Hongkong wordt Engelse factorij
- Onbeperkte handel voor Britten in vijf havensteden in China
- Chinese keizer erkende dat de Engelse koning gelijkwaardig was
Verdrag van Nanking is een voorbeeld van een ongelijk verdrag waarin de bepalingen veel gunstiger
zijn voor westerse mogendheden dan voor China. Het verdrag maakte een einde aan de eerste
Opiumoorlog tussen China en GB.
Uitbreiding van het aantal economische eisen door onder meer GB:
- Importheffingen in handen van buitenlandse handelaren waardoor China veel inkomsten
misliep.
- Gerechtelijke onschendbaarheid voor buitenlandse handelaren in de Chinese steden.
- Overheidstaken in de steden overgenomen door buitenlandse handelaren.
Na de Tweede Opiumoorlog (1956) krijgen GB, Frankrijk en de VS steeds meer invloed in steden als
Shanghai en Hongkong in het oosten en zuidoosten. Ook andere westerse landen sluiten ongelijke
verdragen.
Na de Opiumoorlogen en andere gewapende conflicten komen grote delen van China direct in
handen van Japan, Frankrijk en Rusland. Overname sommige overheidstaken, zoals importheffingen.
Inkomsten hiervan gaan naar het desbetreffende land.
Toename van:
- Binnenlands verzet tegen falende centrale gezag van de Qing-dynastie.
- Protesten tegen de buitenlandse inmenging en beïnvloeding.
Diverse religieuze, etnische en politieke opstanden tegen de keizerlijke dynastie, zoals de opstanden
van Taiping en Nian.
- Verwoesting van steden en landbouwgebied
- Twintig miljoen slachtoffers onder de Chinese bevolking als gevolg van hongersnood en
geweld.
Christelijke Taiping willen een einde maken aan de Qing-dynastie en aan de macht van westerse
mogendheden over China.
Doelen:
- Afschaffing van het confucianisme
- Afschaffing van privébezit
- Gelijkstelling van mannen en vrouwen
- Opheffing van ongelijke verdragen
Taiping nemen een groot deel zuidoosten en oosten van China in. Na 14 jaar worden Taiping
verslagen met behulp van het westen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samelders. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
