Samenvatting van de 6 paragrafen van hoofdstuk 2 uit 'Memo geschiedenis bovenbouw vwo'.
Samenvatting met begrippenlijst en antwoorden van de leerdoelen van paragraaf 1 en 2.
Paragraaf 1
● In Athene werden beslissingen genomen door een volksvergadering.
● Athene had een directe democratie: volwassen, Atheense mannen die geen slaaf
waren en burgerrecht hadden, mochten rechtstreeks meebeslissen.
● Dit kon, omdat de Grieken in stadstaatjes/poleis woonden met een paar duizend
inwoners.
● Athene was:
○ eerst een monarchie (koning)
○ daarna aristocratie (rijke en belangrijke mannen die zichzelf als beste zagen
regeerden)
○ toen democratie
○ tussendoor dictatuur (1 man greep macht: tiran)
● Belangrijkste bestuursorganen:
○ Volksvertegenwoordiging → iedereen vanaf 20 jaar, koos stadsbestuur
○ Raad van 500 → voorbereiden vergadering + agenda, vanaf 30, dagelijks
bestuur van 50 raadsleden (wisselde per maand). Voorzitter wisselde dagelijks.
○ Uitvoerend comité → beheert stadszegel, sleutels tempels en archieven, 1x in
leven voor 24 uur.
○ Gerechtshoven → 6000 juryleden + rechters
○ Legeraanvoerders → 10 aanvoerders per jaar, herkiesbaar
● Ostracisme: burgers schreven naam op scherf van degene met te veel macht. De
persoon met de meeste stemmen werd tijdelijk verbannen.
● Griekse filosofen onderzochten verschillende aspecten van het bestaan.
● Ze dachten na over:
○ Natuurfilosofie
■ Griekse onderzoekers probeerden een algemene theorie te ontwikkelen om
natuurverschijnselen te verklaren.
■ Hun inzichten waren meestal moeilijk aantoonbaar ofwel speculatief.
■ In wiskunde werd wel vooruitgang geboekt.
○ Ethiek
■ Filosofen dachten na over hoe mensen het beste konden leven, goed en
kwaad en wanneer iets waar of niet waar was.
■ Een belangrijke filosoof uit de 5e eeuw v.C. was Socrates. Hij ergerde zich
aan mensen die beweerde dat ze alles wisten en dwong ze, door scherpe
vragen te stellen, hun beweringen te laten ontkennen. Hij werd veroordeeld
tot het drinken van gif, omdat hij met zijn kritiek op goden jongeren zou
hebben bedorven.
○ Politiek
■ Filosofen dachten ook na over hoe je het best een polis kon besturen. Er
was veel kritiek op de democratie.
■ Plato (leerling Socrates) vond dat het beter was om mensen van adel te
laten besturen, omdat zij door afkomst hebben bewezen dat ze het kunnen.
■ Aristoteles (leerling Plato) vond dat er een mix tussen monarchie,
aristocratie en democratie moest komen. Anders dan Plato richtte hij zich op
het systematisch opschrijven van kennis, op bijna elk gebied.
, Paragraaf 2
● Koning Philippus had een enorm rijk veroverd, door te profiteren van onderlinge strijd.
Zijn doel was om het hele Perzische Rijk te veroveren.
● Na zijn overlijden ging zijn zoon Alexander (de Grote) verder met zijn plan. Bijzonder
was dat Alexander erin slaagde zijn macht in de pas veroverde gebieden ook te
handhaven.
● Verklaring Alexanders succes:
○ Combinatie van persoonlijke eigenschappen en militaire inzicht.
○ Hij speelde goed in op gewoontes in de landen.
○ Streefde doelbewust naar een gemengde elite.
● Alexander zijn zoon moest nog geboren worden na zijn dood.
● In burgeroorlogen werd zijn rijk verdeeld over generaals (diadochen).
● Griekse cultuur werd verspreid door diadochen en migranten.
● Griekse beschaving uit deze periode heet hellenisme, naar Griekenland.
● Bestuur veranderde in het voormalige Perzische Rijk.
● Grieks werd de bestuurstaal en er kwamen bestuursorganen. (niet democratisch,
alleen heerser welgevallige mocht besluiten nemen.)
● Betere standen domineerde in de politiek. Hierdoor veranderde de democratie in een
oligarchie.
● De nieuw gestichte en vergriekste steden werden georganiseerd als Griekse poleis.
Dit werd verspreid tot in Azië en Indië.
● Veel (nieuw gebouwde) steden in het oosten kregen een Grieks uiterlijk.
● Steden die uit het niets ontstonden kregen rechte straten en Griekse centra van
ontmoeting.
● In theaters werden Griekse toneelstukken en gedichten vertoond, in gymnasia werden
Griekse sporten beoefend en er kwamen Grieks vormgegeven tempels.
● Zo verspreidde de Griekse cultuur zich. Omgekeerd was er sprake van beïnvloeding,
maar het hellenisme bleef overheersend. Onderaan de samenleving bleef de lokale
volkstaal en de inheemse cultuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinevankempen111. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
