Samenvatting
Samenvatting CYT
- Vak
- CYT
- Instelling
- Hogeschool Leiden (HSL)
Duidelijke samenvatting met microscopische beelden, uitleg en handige tips om de verschillende ziektebeelden van elkaar te onderscheiden.
[Meer zien]Voorbeeld 5 van de 36 pagina's
Voorbeeld 5 van de 36 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting CYTHistologie vs Cytologie
Histologie Cytologie
diagnostiek van cellen in weefselstructuur. Van deze diagnostiek van de losse cellen. Deze cellen kunnen
weefsels kan een coupe gemaakt worden. zich op een glaasje bevinden of in een vloeistof.
Weefsel: Cellen:
• Afname • Afname
• Fixeren • Voorbewerken
• Doorvoeren • Preparaat maken
• Inbedden paraffine • Fixeren
• Coupes snijden • Kleuren
• Coupes plakken
• Coupes kleuren Kleuringen: PAP (uitstrijkje) en MGG (punctie)
Kleuringen: HE, PAS, EvG, AB (etc..) Cytologie is een belangrijke pijler binnen de
pathologie.
Exfoliatieve cytologie: cellen die makkelijk loslaten
van het lichaam
Voordelen cytologie t.o.v. histologie: sneller, goedkoper en minder belastend voor de patiënt.
Nadelen: architectuur (zoals bij de histologie) ontbreekt en er is weinig aanvullend onderzoek
mogelijk.
Cellen afnemen kan op verschillende manieren:
1. Exfoliatieve cytologie (cellen laten gemakkelijk los)
o Spontaan geloosd (urine)
o Spoeling (BAL – spoeling van longen)
o Brush
o Uitstrijken
2. Dunne-naald biopsie (punctie naar tumor)
3. Punctie
,Cytologie
Cytologische diagnostiek komt voor in twee vormen:
1. Exfoliatieve diagnostiek: cellen laten spontaan los
• cervix, urine, sputum, sereus vocht, pleuravocht, pericardvocht
2. Invasieve diagnostiek: cellen moeten worden afgenomen
• long (brush, spoeling, lavage), punctie materiaal (FNA, EUS, EBUS), liquor vocht
(lumbaal punctie)
Longcytologie
Klinische gegevens: Onderzoek:
• Verandert hoestpatroon • Sputum (spontaan)
• Benauwdheid • Bronchoscopie -> Brush en bronchusspoeling
• Bloed opgegeven • Broncho-alveolaire lavage (BAL)
• Gewichtsverlies • Longpunctie
- In foto A zien we de bovenste luchtwegen. In de bovenste luchtwegen komen cellen met
trilhaar voor die ervoor zorgen dat irriterende elementen zoals stofdeeltjes naar buiten
worden getransporteerd. De grotere wolkige cellen zijn macrofagen en komen in de kleinere
luchtwegen of longblaasjes voor. Stoffen als nicotine worden door deze cellen opgenomen.
- In foto B zien we naast cellen ook takjes. Dit zijn schimmeldraden die levensbedreigend
kunnen zijn. Deze infectie wordt veelal aangetroffen bij verzwakte patiënten na een
(beenmerg) transplantatie en bij HIV-positieve patiënten.
Urinecytologie
Indicatie: Onderzoek:
• Hematurie (bloed in urine) • Spontaan geloosde urine
• Dysurie (pijn bij het plassen) • Katheter urine
• Follow-up na blaascarcinoom • Blaasspoelvocht
• Preventief bij high-risk groep • Stoma urine
Sereuze vochten
Als gevolg van circulatiestoornissen, ontstekingen, metastase tumoren en andere factoren, kan er een
toename ontstaan in sereuze vochten. Dit kan pleuravocht (longen), ascites (buik) of pericardvocht
(hart) zijn. De sereuze vliezen waarbinnen dit vocht zich bevindt, bestaan uit mesotheel.
,Punctiecytologie
FNA: fine needle aspiration
In principe kun je op twee manieren een punctie verrichten:
- m.b.v. beeldvormende technieken voor niet- palpabele (voelbare) laesies
- m.b.v. het ‘blote oog’( geschikt voor palpabele (voelbare) laesies)
Vervolgens steek je de naald in de laesie, zuig je de spuit vacuüm en beweeg je de naald heen en
weer en rondom. Vervolgens hef je het vacuüm op en haal je de naald weer uit de laesie. Het
materiaal breng je op klaar liggende glaasjes die je vervolgens kunt kleuren m.b.v. een snel kleuring
(Quickdiff).
Een FNA kan afgenomen worden op verschillende plekken:
- Mamma (borst)
- Lymfklier
- Schildklier
- Speekselklier
- (Ovarium)
- Liquor
- (Nier)
- (Lever)
- (Pancreas)
- Subcutaan
- etc
Een punctie wordt gedaan om de volgende vraagstellingen te beantwoorden:
- Ontstekingen:
• Viraal
• Bacterieel
• Parasitair
- Maligniteiten:
• Primair
• Secundair (metastase)
• Type
• Differentiatie graad
• Biologische eigenschappen
,Cervixcytologie
Cervixcytologie wordt gebruikt voor de diagnostiek van:
• Specifieke ontstekingsbeelden/schimmelinfecties
• SOA’s
• HPV testen
• Voorstadia baarmoederhalskanker
• Maligniteiten (kwaadaardige tumoren)
De baarmoeder (uterus) kun je verdelen in een baarmoederhals (cervix) en een baarmoederlichaam
(corpus).
De cervix bestaat uit cilinderepitheel (endocervix) en plaveiselepitheel (ectocervix). Op het
overgangsgebied tussen plaveiselepitheel en cilinderepitheel ontstaat vaak baarmoederhalskanker.
Op deze plek gaan de cellen namelijk differentiëren. Een uitstrijkje wordt dan ook op deze plek
gemaakt. Er zitten dus zowel plaveiselcellen als cilindercellen in een uitstrijkje.
De baarmoeder (corpus uteri) wand bestaat uit:
• Bindweefsel (peri-metrium)
• Glad spierweefsel ( myo-metrium)
• Mucosa (endometrium): cilindrisch epitheel
De mucosa staat onder invloed van hormonen en vertoont tijdens de geslachtsrijpe leeftijd cyclische
veranderingen.
Spierweefsel is belangrijk bij de zwangerschap, aangezien het kindje moet kunnen groeien.
, De cervix bestaat uit cilinderepitheel (endocervix) en plaveiselepitheel (ectocervix).
De Squamo-columnar junction is het overgangsgebied tussen het meerlagig plaveiselepitheel
(buitenkant – vagina - ectocervix) en het cilinder epitheel (binnenkant – endocervix). De ligging
hiervan is afhankelijk van leeftijd en pilgebruik.
De ectocervix bestaat uit meerlagig plaveiselepitheel, dat bestaat uit de volgende cellen:
Oppervlakkige plaveiselcellen: (para)basale cellen:
• uitgerijpte cellen • ronde tot ovale kernen
• Polygonaal (veel hoekig) • meer groen (groen-blauw) cytoplasma
• roze cytoplasma • kern neemt de helft van de cel in
• kleine, vaak niet ronde kern • onrijpe in sheets, rijpe los
• vlakke ligging
Reservecellen:
Intermediaire cellen: • ovaal van vorm
• groter dan (para)basale cellen • weinig tot geen cytoplasma
• hebben tenminste één hoek • ovale kernen
• rond/ovale kern • fijn chromatine
• blauw-groen cytoplasma, lichter dan basale • ligging in rijtjes of paren, vaak dakpansgewijs
cellen
• kunnen onder invloed van hormonen
glycogeen bevatten (naviculaire cellen)
• kunnen folding vertonen onder invloed van
hormonen of Candida infectie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper kimbakker1996. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50064 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen