Hoorcollege 2 – Motivatiesystemen en gedrag
Katten die vogels vangen, paarden die kribbenbijten en honden die hun achterpoot
aanvallen zijn stereotypen gedragingen van dieren. Deze zijn ongewenst en hebben
verschillende oorzaken. De hond bijt naar de poot en dan moet er gedacht worden aan:
- waardoor wordt dit gedrag veroorzaakt?
- dient dit gedrag ergens voor?
- is dit normaal of abnormaal gedrag voor honden?
- moet er medisch of gedragstherapeutisch ingegrepen worden?
De gedragskenmerken moeten herkend worden omdat het verschillende dingen laat zien:
ziekten, mens-dier relatie, reproductiefases en de eerste signalen van aan- of afwezigheid
van aanpassingsproblemen.
4 ethologische hoofdvragen van Tinbergen
- waardoor wordt het veroorzaakt, de directe oorzaak van het gedrag?
- waartoe, is er een functie van het gedrag?
- ontwikkeling van het gedrag tijdens het leven
- ontstaan van het gedrag tijdens de evolutie
Proximate veroorzaking = WAARDOOR, dus welke factoren reguleren het optreden, welke
mechanismen?
Ultimate veroorzaking = WAARTOE, dus wat is de functie, heeft het evolutionaire invloeden
en geeft het een toevoeging aan de fitness van het dier?
Skinner bestudeerde de waardoor vraag in laboratoria door ratten via beloning gedrag te
laten vertonen. Konrad Lorentz en Nico Tinbergen bestudeerde de waartoe vraag over de
ontwikkeling en het ontstaan van het gedrag. Hierdoor waren deze zeer tegenstrjdig in
elkaars iedeeën.
Gedragselement is een duidelijk herkenbare afzonderlijke handeling (patroon activiteit).
Het gedrag bestaat uit een stroom van gedragselementen in de tijd. De complexiteit hangt af
van de stimuli van de omgevingsfactoren.
Er is een perifere filtering van de instroom van informatie door de zintuigen. Ook is er een
patroonherkenning die centraal een stimuluspatroon herkend. Het gedrag is een systeem
waarmee dieren veranderingen in de omgeving detecteren, filtreren en hier aangepast op
reageren. Voor gedrag is een sleutelprikkel nodig, zoals een roofvogel die overvliegt en zo
andere dieren doet vluchten.
Het innate releasing mechanism (IRM) zorgt ervoor dat motivationele factoren worden
omgezet in gedrag. De stimuli wordn door het zintuig geselecterd en een deblokkerend
mechanisme zet ze voort om een gedrag uit te voeren.
Instinctief gedrag is altijd vormvast en als het in gang gezet wordt, dan wordt het ook
voltooid (ook als er geen consequenties aan verbonden zijn).
1
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IrisZweers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.