Samenvatting
Samenvatting: dilemma hoofdstuk 2: rechtsstaat, vwo 4/6
- Vak
- Maatschappijleer
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting: dilemma hoofdstuk 2: rechtsstaat, vwo 4/6
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
Voorbeeld 1 van de 4 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Paragraaf 1In verschillende Nederlandse gemeenten worden politici bedreigd, de politie moet hen beschermen.
In een staat waarin de overheid in staat is om de veiligheid van burgers te garanderen, heeft de
overheid gezag en voert zij geweldsmonopolie uit. De politie heeft bevoegdheden om de orde te
handhaven (handhavingstaak) en criminele activiteiten op te sporen (opsporingstaak):
1. De politie mag iemand staande houden. Hierbij vraagt de politie om persoonsgegevens en
verblijfadres, hiervoor moet echter wel een goede reden zijn.
2. De politie kan iemand als verdachte aanhouden. Iemand is verdacht als er een redelijk
vermoeden van schuld bestaat dat iemand de wet heeft overtreden. De politie mag in een
bedreigende situatie ook geweld gebruiken (ook andere diensten, zoals het leger, mogen
dit), maar dit is wel gelimiteerd door wetgeving
Rechtsstaat: we spreken van een staat als een overheid macht en gezag uitoefent over een bepaald
volk op een bepaald grondgebied. Met recht wordt bedoeld: het geheel van geldende rechtsregels.
Rechtsregels:
1. worden gemaakt door de wetgevende macht en gelden voor iedereen.
2. zijn nodig om conflicten te voorkomen en de orde in de samenleving te handhaven.
3. bevatten de rechten en plichten van burgers.
4. regelen de bevoegdheden van overheidsinstantie (zoals de politie).
Niet alle overheidsdiensten hebben dezelfde of evenveel middelen. Zo mag er geen geweld gebruikt
worden bij het innen van belasting. De politie mag ook niet alle verkregen informatie gebruiken.
De regels zijn nodig om de samenleving in stand te houden. Filosoof Thomas Hobbes waarschuwde
voor een ‘oorlog van allen tegen allen’ (bellum omnium contra omnes). Volgens hem zouden mensen
zonder een hogere macht alleen aan hun eigen belang denken, en zou dit ten koste gaan van
anderen. Ook zei hij: ‘De mens is een wolf voor zijn medemens.’, dit is een negatieve blik op de
menselijke natuur. Alleen een sterke hogere macht zou strijd tussen mensen kunnen voorkomen,
hiervoor moeten burgers wel individuele rechten afstaan aarde soevereine (=hoogste) macht en hier
orde voor terug krijgen. Hobbes zag dit als een sociaal contract tussen de burgers en politieke macht.
Overheidsdiensten werken samen om georganiseerde criminaliteit tegen te gaan:
1. De politie zoekt naar verbanden tussen criminele inkomsten en bijvoorbeeld het rijden in een
dure wagen. Hier heeft de politie de Belastingdienst bij nodig.
2. De politie kan haar opsporingsbevoegdheden inzetten, zoals verdachten afluisteren of
berichten onderscheppen.
3. Er zijn extra controlemechanismen om machtsmisbruik te voorkomen. De officier van justitie
moet toestemming geven om bepaalde opsporingsbevoegdheden te gebruiken.
4. Het OM (Openbaar Ministerie, alle officieren van justitie) controleert politiegeweld bij twijfel
van rechtmatigheid.
Onrechtmatig verkregen informatie van de politie wordt juridisch onbruikbaar. Ook moet de politie
vaak snel handelen in bedreigende situaties, hiervoor moeten zij wel volledige verantwoording
afleggen.
Politiestaten zijn Staten waarin de politie veel bevoegdheden heeft zonder verantwoording te
hoeven afleggen, dit kunnen geen rechtsstaten zijn. Een rechtsstaat moet voldoen aan de volgende
samenhangende kenmerken:
1. De aanwezigheid van grondrechten. Deze beschermen de burgers tegen machtsmisbruik
door de overheid. Bijvoorbeeld het recht van privacy.
2. Het legaliteitsbeginsel. Dit beschermt de burgers tegen de macht van de overheid, het gaat
over twee dingen:
- Alles wat de overheid doet, moet gebaseerd zijn op de wet. De overheidsdiensten
moeten zich houden aan de wettelijke bevoegdheden.
- Je kunt alleen gestraft worden voor iets waar op dat moment in de wet staat dat het
strafbaar is.
3. De machtenscheiding. De verdeling van de macht staat ook wel bekend als de trias politica.
De wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht controles elkaar.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper vrrv004. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,65. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 76747 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen