Deze uitgebreide samenvatting gaat over hoofdstuk 2 vulkanisme van Aardrijkskunde methode BuiteNLand. Alle belangrijke begrippen worden genoemd en processen worden uitgelegd. Ook de gesteente soorten, aardbevingen, gesteente kringloop, verwering en systemen van de aarde worden behandeld.
Aardrijkskunde
H.2 vulkanisme
§2.1 De opbouw van de aarde:
Het grootste deel van de aardkorst bestaat uit oceaanbodem. Deze ligt 4 kilometer lager dan
de continentale korst. Dat komt omdat de oceanische korst uit zwaarder materiaal bestaat.
Oceanisch korst: basalt, hoge dichtheid en dus heel zwaar.
Continentale korst: graniet, lagere dichtheid dus lichter waardoor het ‘drijft’.
De aardkorst drijft op de aardmantel. Op de Atlantische oceaan ligt de midoceanische rug.
Hier is de oceaan minder diep -> onderwater bergketen. Diepzeetroggen is tegengesteld. De
mantel beweegt door warmte -> convectiestromen. Asthenosfeer (los) en lithosfeer (vast).
§2.2 Platentektoniek:
1. convergente plaatgrenzen: 2 aardplaten botsen tegen elkaar. Wanneer dit een oceaan en
continentale plaat zijn krijg je subductie. Op de grens ontstaan dan diepzeetroggen.
2. divergente plaatgrenzen: 2 aardplaten bewegen uit elkaar. Scheur in de aardkorst wordt
opgevuld met lava -> stolt -> nieuwe oceaanbodem -> midoceanische rug groeit.
3. transforme plaatgrenzen: 2 aardplaten bewegen langs elkaar. Of in tegengestelde richting
of met een verschillende snelheid langs elkaar.
Een oceaanbodem verdwijnt en ontstaat weer terwijl een continetalebodem blijft bestaan
en aangroeit. Duwkracht bij midoceanische rug als er lava uitstroomt.
Bij subductie wordt een oceanische plaat naar beneden getrokken -> trekkracht.
§2.3 Vulkanisme:
Eruptiemechanisme bepaalt de aard en vorm van een vulkaan -> ligging vulkaan ten opzichte
van een plaatgrens. Effusieve erupties: rustig, voldoende ruimte en magma komt direct in
contact met oceaanwater waardoor het stolt -> uitbreiding van rug met basalt. Explosieve
erupties: bij subductie zones, sterke uitbarsting en magma bestaat uit omgesmolten
oceaanbodem + sediment en zeewater. Er ontstaan grote druk door stroperigheid want
kraterpijp wordt geblokkeerd. Pyroklastisch materiaal -> in de lucht geslingerde materiaal
zoals vulkanisch as. Stratovulkaan lava en as rond krater hopen op. Hij kan inzakken als de
vulkaan heel explosief is -> caldera. Magma dat het aardoppervlak niet bereikt intrusies.
Hierdoor ontstaat graniet. Schildvulkaan lava loopt er rustig uit. Ontstaan door hotspots.
Continue stijging van magma, de platen bewegen en er ontstaan “gaten” in de aardkorst.
§2.4 Aardbevingen:
Bij convergente en transforme plaatbewegingen zijn de sterkste aardbevingen. Magnitude
van een aardbeving is de kracht. Schaal van Richter is een logaritmische schaal. De
intensiteit van een aardbeving is de schaal van Mercalli. Afstand tot epicentrum van aard-
beving. Hoe dieper het hypocentrum hoe kleiner de schade is. Tsunami’s ontstaan door
plotselinge bewegingen van de oceaanbodem. Als gesteente lagen worden samengeperst
gaan ze plooien. Hierdoor zijn er plooiingsgebergten. De aardkorst wordt hierdoor dikker. Er
ontstaan breuken in de aardkorst -> horsten (omhoog geduwd) en slenken (weggezakt).
§2.5 Gesloopt gesteente:
Verwering: uiteenvallen/afbraak van gesteente in kleinere delen met als restproduct grind,
zand en klei. Fysische verwering: uiteenvallen van gesteente in kleinere delen -> chemische
samenstelling veranderd niet. De 3 oorzaken voor fysische verwering:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juunbrand. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
