Thema 5. De rechtsbronnen (2): voorrangsregels en toetsing, de rechtsbronnen
jurisprudentie, gewoonterecht en rechtsbeginselen
I) Normconflicten & voorrangsregels
- Normconflict = twee regels kunnen niet tegelijk worden nageleefd
à Als er een normconflict is, dan gelden de voorrangsregels;
n Lex superior-regel: Hogere wet gaat voor de lagere wet
à De lagere wetgever mag nooit een wet maken die strijdig is met een hogere
n Lex specialis-regel: De bijzondere wet gaat voor de algemene wet
à De wetgever mag altijd een uitzondering maken op z’n eigen wetten
à Specialiteitsregel
n Lex-posterior-regel: De nieuwe wet gaat voor de oudere wet
à De wetgever mag altijd z’n eigen wetten intrekken of wijzigen
II) Wetswijzigingen & overgangsrecht
- Wetswijzigingen: geconsolideerde versie van een wet
- Overgangsrecht = rechtsregels die regelen of nieuwe wetten voor iedereen gelden of
voor een bepaalde groep;
1) Exclusieve werking: bij uitsluiting van al het andere, nieuwe wet geldt voor iedereen
2) Eerbiedigende werking: oude bestaande gevallen respecteren we, nieuwe gevallen
daarvoor geldt de nieuwe wet
3) Terugwerkende kracht: als de wetgever de nieuwe regeling mede van toepassing
verklaart op de feiten en omstandigheden die zich al voor / wet gaat in op eerder
moment à verbod voor wettelijke voorschriften terugwerkende kracht te verlenen
(maar geldt niet voor wetten in formele zin)
4) Uitgestelde werking: wet gaat in op later moment
III) Gewoonterecht & jurisprudentie
- Gewoonterecht:
n Usus (bestendig gebruik): bepaald gedrag moet ononderbroken gedurende lange
tijd zijn gevolgd en herhaald in een bepaalde maatschappelijke kring.
n Opinio iuris (rechtsovertuiging): de betreffende kring moet de overtuiging
hebben dat ze met een (ongeschreven) rechtsregel te maken hebben.
¨ Ten tijde van codificatie werd gewoonterecht wettelijk gemaakt; het is
een zelfstandige rechtsbron. Volgens de rechtspraak is het zelfs mogelijk
dat gewoonte sterker is dan een daarmee strijdige wetsbepaling
¨ Men neemt aan dat de gewoonte ook recht geeft wanneer de wet er niet
naar verwijst
¨ Burgelijk recht
¨ Politiek staatsrecht
¨ Volkenrecht
- Jurisprudentie: niet heel democratisch
IV) Codificatie
Is het vastleggen van het recht in algemene wetboeken
Codificatiegedachte= het recht moet op systematische wijze in wetboeken worden
opgenomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabelbrouwers37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.