Thema 7. Rechtsvinding (1): toepassing en interpretatie van de wet
Subsumptie-model
Het subsumptie-model denkt dat de rechtstoepassing is feiten onder een rechtsregel schuiven.
(Concrete feiten onder een algemene regel plaatsen. à Zo dacht Montesqieu ook
Voor regels, als te hard rijden wat leidt tot boete, heb je geen jurist nodig, deze “werken” vanzelf.
Minor is een individueel geval, Maior gaat over het algemeen;
Maior: als je Nederlander bent en je bent ouder dan 18 jaar heb je stemrecht
Minor: Randy is 23 jaar oud
Conclusie: Randy heeft stemrecht
Redenen waarom subsumptie niet altijd werkt:
- De wetgever kan niet alle gevallen voorzien, omdat de techniek verandert en ook
maatschappelijke opvatting veranderen. De wetgever kan maar een eindig aantal
wetten maken. De wetgever moet het aantal wetten beperkt houden, anders is het
niet toepasbaar
- Soms is er ook een waardeoordeel nodig
Wetgeving is onvolledig
De wet is geschreven in de Nederlandse taal en taal is vaak vaag. à Wetgever kan niet in alles
voorzien, is onvolledig. De werkelijkheid is veranderd. Wetgever heeft een bepaalde regel verzonnen,
maar kan op een gegeven moment van de werkelijkheid los staan.
Rechter doet aan ‘rechtsvinding’
- Rechtsvinding = de rechter formuleert zelf de (aangescherpte versie van de)
rechtsregels die hij toepast
- Autonome rechtsvinding = de rechter laat zich uitsluitend leiden door zijn eigen
oordeel en schuift daarmee de strijdige wettelijke bepalingen terzijde. De rechter
stelt “zelf zijn eigen regel”. Niet toegestaan, omdat hij volgens art. 11 Wet AB
volgens het recht moet spreken.
- Heteronome rechtsvinding = de rechter laat zich volledig leiden door de bestaande
regels van het wettelijk, verdrags- en gewoonterecht. De rechter is een “spreekbuis
van de wet”. Komt veel voor. Interpretatie van de wet: het uitleggen van regels.
- Aanvullen van de wet = als de rechter geconfronteerd wordt met een leemte in de
wet en hij deze leemte voorziet door beredeneerd bij een andere regel aansluiting te
zoeken.
Wetsinterpretatie
= een vorm van rechtsvinding = hoe kan de rechter zelf de woorden van de wet nader concretiseren
- Grammaticale interpretatie; uitleg van de taal die de wetgever heeft gebruikt. De
rechter kijkt naar de algemene betekenis van een woord uit de wettekst. Het
woordenboek wordt daarbij veelal gebruikt.
- Wetshistorische interpretatie; uitleg door middel van de ontstaansgeschiedenis van
de wet zelf. Kan van belang zijn bij het achterhalen van de bedoeling van de
wetgever. Vaak begint de rechter met deze interpretatiemethode.
- Systematisch interpretatie; er wordt gekeken naar een andere wet om de een uit te
leggen
- Teleologische interpretatie; uitleg door middel van onderzoek naar welke betekenis
van de bepaling in de huidige maatschappelijke omstandigheden de meest zinnige en
gewenste is. Het doel van de wet wordt beredeneerd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isabelbrouwers37. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.