Samenvatting
Samenvatting Aardrijkskunde Systeem aarde
Samenvatting van het boek Systeem aarde van Aardrijkskunde in 4 havo. Hoofdstuk 1 t/m 3. Ook zitten er aantekeningen bij.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
4 beoordelingen
Door: markkvk • 5 jaar geleden
Door: 35543 • 6 jaar geleden
Door: charlotteschreuder • 7 jaar geleden
Door: amal-c • 7 jaar geleden
Erg goed uitgelegd en makkelijk te begrijpen, niet te lang
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1Mercurius, Venus, de aarde en Mars zijn de binnenplaneten van ons zonnestelsel. Jupiter, Saturnus,
Uranus en Neptunus zijn de buitenplaneten. De aarde is ongeveer 4,6 miljard jaar oud. Deze tijd is
aangegeven op de geologische tijdschaal. Voorheen was er alleen een relatieve tijdschaal, de
volgorde van de tijdperken was bekend, maar de ouderdom in jaren nog niet. De absolute
ouderdomsbepaling was een methode om de ouderdom in jaren te bepalen.
De aarde is opgedeeld in de kern, de mantel en de korst. Het binnenste deel van de kern is vast, maar
het buitenste deel is min of meer vloeibaar. Ook de mantel bestaat uit twee delen: de binnen- en
buitenmantel. De binnenmantel is vast en de buitenmantel is plastisch. De dikte van de aardkorst is
onder de oceaan ± 10 kilometer en onder de continenten ± 50 kilometer.
De grens tussen de korst en de mantel is de moho-laag. De korst wordt ook we de lithosfeer
genoemd, deze wordt onderverdeeld in de continentale korst en de oceanische korst. De
continenten bestaan voornamelijk uit graniet en de oceaanbodems bestaan vooral uit basalt.
Het principe van het actualisme houdt in dat het er vanuit gaat dat natuurwetten in het verleden en
het heden hetzelfde zijn. Het gedrag van aardmagnetisme in het verleden wordt ook wel
paleomagnetisme genoemd. De magnetische polen hebben niet altijd op dezelfde plaats gelegen, het
aardmagnetisch veld heeft dus niet altijd dezelfde richting gehad. Dichtbij de scheur van twee platen
is de bodem jong, maar hoe verder je weg gaat van de scheur, hoe ouder het wordt.
De lithosfeer bestaat niet uit één geheel, maar uit zes grote en een aantal kleinere platen. Deze
platen drijven op de buitenmantel, die ook wel asthenosfeer genoemd wordt. Hier komen allerlei
stromen in voor.
De kern van de aarde is heet en verwarmt de asthenosfeer. Het materiaal in de asthenosfeer gaat
omhoog, botst tegen de lithosfeer en stroomt horizontaal naar twee kanten weg. Hoe hoger het
materiaal komt, hoe meer het afkoelt en zwaarder wordt. Het zwaardere materiaal zakt ergens
anders weer naar beneden. Deze kringlopen worden convectiestromen genoemd en hierdoor
bewegen de platen van de lithosfeer.
Bij divergentie bewegen de platen uit elkaar. Hierdoor ontstaat vulkanisme. Ook de mid-oceanische
ruggen zijn hierdoor ontstaan. Bij convergentie bewegen de platen naar elkaar toe en zijn er drie
dingen mogelijk, namelijk:
- Een oceanische plaat botst tegen een continentale plaat, hierdoor gaat de oceanische plaat
onder de continentale plaat en krijg je een subductiezone. Deze is te herkennen als een
diepzeetrog. Er is bij subductie ook altijd sprake van een gebergte, vulkanisme en aardbevingen.
- Twee oceanische platen botsen tegen elkaar aan. De oudste plaat gaat onder de jongere plaat en
hierdoor ontstaat een vulkanische eilandenboog met een diepzeetrog.
- Twee continentale korsten botsen tegen elkaar. Hier liggen uitgestrekte, geologisch stabiele
delen van de aardkorst, schilden. Tussen de schilden ontstaan plooiingsgebergten.
, Platen kunnen ook langs elkaar schuiven, dan krijg je een transforme plaatgrens. Bij deze beweging
kunnen opschuivingen en afschuivingen plaatsvinden. Hierdoor kunnen horsten en slenken ontstaan.
De gebergten die in dit soort gebieden ontstaan worden breukgebergten genoemd.
Bij een eruptie komt magma naar buiten. Het herkomstgebied van het magma noem je de haard.
Deze ligt altijd in de korst. Hoe groter de haard, hoe langer de uitbarsting. Hoe dieper de haard en
hoe groter de druk is, hoe heftiger de uitbarsting. Wanneer de magma aan het aardoppervlak komt
heet het lava, dit lava koelt af tot vulkanisch gesteente.
Door mantelpluimen kunnen ook vulkanen ontstaan. Het materiaal komt vanuit het onderste deel
van de mantel naar boven en uiteindelijk smelt het door de lithosfeer heen. De top van de gesmolten
pluim is de hotspot. Hierboven ontstaat een vulkaan die langzaam wegdrijft met de bewegende plaat
die eroverheen gaat. De magmahaarden waar de hotspots uit voortkomen blijven liggen en hierdoor
ontstaat er een rij vulkanen.
Er zijn verschillende soorten vulkanen, namelijk:
- De schildvulkaan. De lava van schildvulkanen is vloeibaar en kan hierdoor ver weg stromen. Dit
zijn effusieve uitbarstingen (rustige uitbarstingen).
- Spleeterupties zijn ook effusieve erupties. Hele vloeibare en snelstromende lava komen uit de
scheuren in de lithosfeer en verspreiden zich dan over uitgestrekte gebieden.
- De samengestelde of stratovulkaan. Deze vulkanen zijn opgebouwd uit afwisselende lagen van
lava en vulkanische as. Deze uitbarstingen zijn vaak explosief.
- De caldeira. Bij deze vulkanen stort het dak van de magmakamer door een grote explosie in.
Het punt waar de aardbeving ontstaat is het hypocentrum en de plek recht erboven aan het
aardoppervlak is het epicentrum. Bij het epicentrum zijn de trillingen het meest voelbaar. Tsunami's
zijn hele hoge golven die ontstaan door aardbevingen in de oceaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lieseu. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen