College/literatuur week 1:
College aantekeningen
1. Van gereserveerd onderwijs naar (meer) inclusief onderwijs?
VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap
Verdrag sinds 14 juli 2016 in Nederland in werking
Verdrag bevat geen nieuwe rechten
Lidstaat heeft actieve verplichting om inclusie te bevorderen en personen met handicap
te beschermen tegen belemmeringen die zij in het dagelijks leven ondervinden
Inclusie: persoonlijke autonomie en volledige participatie staan voorop
(Hoger) onderwijsinstellingen zijn onderdeel van de overheid en hebben daarmee een eigen
verplichting om het verdrag uit te voeren. Recht op onderwijs is vastgelegd in verschillende
wetgeving en dus niet nieuw. Het recht op inclusief onderwijs is vastgelegd met het verdrag.
Beleidskader:
1990: WSNS (Weer Samen Naar School -> speciaal onderwijs blijft groeien)
1998: PO (Wet op het Primair Onderwijs)
- SBO: speciaal basisonderwijs
- Formalisering samenwerkingsverbanden WSNS
- Terugdringen omvang speciaal onderwijs
2003: WEC (Wet op de Expertise Centra & Regeling)
- Leerlinggebonden Financiering
- Positie zorgleerlingen in regulier onderwijs verbeterd
- 17 typen speciaal onderwijs ingedeeld in 4 REC’s
WEC-clusters in het speciaal onderwijs voor leerlingen met:
1. Visuele handicap;
2. Auditieve & communicatieve handicap;
3. Lichamelijke & mentale/ meervoudige handicap;
4. Psychiatrische en/of gedragsproblemen.
WEC-onderwijstypen:
Regulier onderwijs Speciaal onderwijs
Basisonderwijs SO-scholen in cluster 1 t/m 4
School voor speciaal basisonderwijs (SBO) VSO-scholen in cluster 1 t/m 4
Voortgezet onderwijs (VMBO/HAVO) REC’s
OPDC
Praktijkonderwijs (PrO)
2014: Wet Passend Onderwijs
- Zorgplicht
- Een passende onderwijsplek voor alle leerlingen
- Verschil met inclusief onderwijs
,Inclusief onderwijs:
Inclusief onderwijs betekent dat kinderen met- en zonder beperking samen naar dezelfde
school gaan en bij elkaar in de klas zitten. Bij inclusief onderwijs is er eigenlijk geen plaats
meer voor speciaal onderwijs en gaat dus een stap verder dan passend onderwijs.
Passend onderwijs:
Sinds 2014 kennen we passend onderwijs in Nederland. Het doel van passend onderwijs is
dat alle kinderen onderwijs krijgen dat bij hen past, ook wanneer zij extra ondersteuning
nodig hebben. De bedoeling van passend onderwijs is dat meer kinderen onderwijs kunnen
volgen op reguliere scholen. Speciaal onderwijs wordt niet afgeschaft: motto wordt regulier
als het kan, speciaal als het moet.
Wet Passend Onderwijs
Het gaat hier om een reeks van wijzigingen in de bestaande sectorwetten, in het bijzonder:
de Wet op het primair onderwijs (Wpo)
de Wet op de experticecriteria (Wec)
de Wet op het voortgezet onderwijs (Wvo)
de Wet educatie en beroepsonderwijs (Web)
Passend onderwijs houdt in dat scholen een passende onderwijsplek moeten bieden aan
alle leerlingen, waaronder degenen die extra begeleiding nodig hebben. Wanneer scholen
hier onvoldoende mogelijkheden in zien, zijn zij verantwoordelijk voor het vinden van een
school die de extra ondersteuning wel kan bieden, zowel regulier of speciaal.
Passend onderwijs vergemakkelijkt de keuze voor regulier onderwijs, maar niet zonder
offers.
De regeling is niet in de eerste plaats ontworpen om de positieve schoolkeuze van
leerlingen of hun ouders mogelijk te maken
De daadwerkelijke bestemming van een leerling die extra ondersteuning nodig heeft is
mede afhankelijk van wat de reguliere scholen van het samenwerkingsverband aan
kunnen.
Basisondersteuning is vastgelegd in het schoolondersteuningsprofiel
Basisondersteuning
Is het door het SwV afgesproken geheel van preventieve en licht curatieve interventies die
binnen de onderwijsondersteuningsstructuur van de school planmatig en op een
overeengekomen kwaliteitsniveau, eventueel in samenwerking, wordt uitgevoerd. Denk aan
zorg voor leerlingen met dyslexie, fysieke toegankelijkheid van schoolgebouwen,
programma’s gericht op sociale veiligheid.
Wettelijk is vastgelegd dat een SwV een niveau van basisondersteuning vaststelt in het
ondersteuningsplan
De wet biedt ruimte om een eigen invulling te geven aan afspraken over het niveau van
basisondersteuning
Drie knelpunten van het wettelijk kader Passend Onderwijs:
Zorgplicht;
Niet vrijblijvende samenwerking tussen schoolbesturen (samenwerkingsverband)
Budgetfinanciering (i.p.v. openeindfinanciering)
ZORGPLICHT
Wat is zorgplicht?
Het schoolbestuur heeft een plicht om passend onderwijs te bieden bij leerlingen die extra
ondersteuning behoeven.
Eigen school(bestuur)
Tussenvoorziening
, Andere basisschool
SBO/ (V)SO-school
De school mag niet volstaan met verwijzing naar een andere school. Waar nodig, schakelt
school het SwV in om te komen tot passend aanbod aan ouders.
Wanneer start zorgplicht?
Zorgplicht gaat in wanneer extra ondersteuning voor leerling nodig is en geldt voor
ingeschreven leerlingen en voor leerlingen die aangemeld zijn en waarbij vermoeden is van
extra ondersteuning.
Zorgplicht geldt ook bij aanmelding van leerling die elders al is ingeschreven en daar
extra ondersteuning geniet;
Voor regulier onderwijs niet in wet geregeld wanneer sprake is van extra ondersteuning
Zorgplicht: passend aanbod bij extra ondersteuning
Zorgplicht start bij aanmelding school
Altijd onderzoek plicht en zoeken naar een passend aanbod
Pas weigering van toelating nadat passend aanbod gedaan is met inachtneming van:
* ondersteuningsbehoefte leerling
* schoolondersteuningsprofiel
Schoolbestuur zorgplicht en vindt voor de leerling plaats op een vaste plek, zoals:
Eigen school
Andere school
Tussenvoorziening
SBO/SO-school
Zorgplicht geldt niet bij weigering toelating om andere redenen, waaronder:
Geen plaatsruimte (wachtruimte)
Ouders weigeren grondslag school te respecteren/onderschrijven
Leerling is niet geschikt om dit type onderwijs te volgen
Ontwikkelingsperspectief maken voor leerlingen met extra ondersteuning:
Bevat beschrijving extra ondersteuning/ evt. afwijkende leerlijn
Op overeenstemming gericht overleg met ouders
Ouders kunnen klacht indienen bij SB wanneer zij het niet eens zijn met de manier
waarop ondersteuning uitgevoerd wordt
Ouders kunnen naar geschillencommissie passend onderwijs, rechter en/of College
rechten van de mens
Binnen 6 weken na inschrijving opstellen
Tenminste 1 keer per jaar evalueren met ouders
Schoolbestuur KAN het perspectief bijstellen na overleg met ouders
Bezwaarmogelijkheden zorgplicht
Bezwaar tegen weigering toelating of verwijdering bij schoolbestuur:
Geschillencommissie Passend Onderwijs (niet bindend)
College rechten van de mens (niet bindend)
Civiele rechter/ bestuursrechter
Onderwijsconsulenten
Evaluatie Passend Onderwijs:
Problemen met de ‘oude’ structuren:
- Te veel bureaucratie;
- Complexiteit;
, - Onhelder belegde verantwoordelijkheden;
- Snel oplopende kosten.
Ambities ‘nieuwe’ stelsel Passend Onderwijs:
- Professionals in het onderwijsveld kunnen het beste bepalen wat lokaal nodig is;
- Zo min mogelijk structuren en regels;
- Professionals moeten de ruimte en verantwoordelijkheden krijgen
IMPACT OP STELSEL, SAMENWERKINGSVERBANDEN EN SCHOOLBESTUREN
De stelselwijziging Passend Onderwijs heeft tot een minder complexe en minder starre
organisatie geleid van de ondersteuning van leerlingen in het primair en voortgezet
onderwijs. Er is een dekkend aanbod in de meeste regio’s: er zijn voldoende voorzieningen
voor het ondersteunen van verschillende groepen leerlingen.
Hiaten: extra ondersteuning voor o.a. ernstig meervoudige beperkte leerlingen en
leerlingen met een hoog cognitief niveau in combinatie met forse gedragsproblematiek
1. Kosten (financieel)
De kosten zijn voor de rijksoverheid beheersbaar geworden: de
samenwerkingsverbanden krijgen gefixeerd budget
In primair- en voortgezet onderwijs knelt soms de opdracht om uit te komen met de
beschikbare middelen
Kosten (Voortgezet) Speciaal Onderwijs nemen niet af: na een aanvankelijke daling,
stijgt het aandeel leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs weer
Het aandeel ligt nu landelijk boven de norm waarop destijds totale budget voor
passend onderwijs gebaseerd was, zo blijft een kleiner deel over voor regulier
onderwijs.
2. Complexiteit
De vroegere bestuurlijke complexiteit is verminderd doordat samenwerkingsverbanden
over het geheel van regels in een regio gaan;
Er zijn nog wel aparte regels voor praktijkonderwijs en voor de clusters 1 en 2 van het
speciaal onderwijs
Nieuwe complexiteit:
Grensverkeer
Sommige besturen en scholen hebben te maken met schoolvestigingen in
verschillende samenwerkingsverbanden
3. Samenwerking onderwijs & jeugdhulp
Veel overleg, er is weinig gezamenlijk beleid
Onderwijs en jeugdhulp blijven twee verschillende werelden
Het onderwijs heeft last van lange wachttijden bij Jeugdhulp
Sommige gemeenten vinden dat scholen een te groot beroep doen op jeugdhulp
4. Bestuurlijk overleg tussen onderwijs en jeugdhulp
Gemeenten, samenwerkingsverbanden en schoolbesturen voeren overleg over
leerlingen die extra ondersteuning nodig hebben in het onderwijs
5. Beleidsvrijheid roept discussies op
Samenwerkingsverbanden bepalen zelf de verdeling van middelen, inrichting van procedures
en hoe zij een aanbod vormgeven. Dit leidt tot spanningen met de Tweede Kamer die
regelmatig vraagt om aanscherping van de verplichtingen voor samenwerkingsverbanden.
IMPACT OP SCHOLEN EN LERAREN IN HET PRIMAIR EN VOORTGEZET ONDERWIJS
1. Vrijheid in besteding middelen voor scholen:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper NedaKhosdelazad. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
