Samenvatting
Blok 1 jaar 1
Bachelor
gezondheidswetenschappen
, Taak 1:
Wanneer ben je gezond?
Belangrijke namen: Wat is gezondheid?
Hippocrates (filosoof) Een gezonde situatie was een balans tussen geel gal, zwart
gal, slijm en bloed. De definitie van gezondheid was dus
volledig lichamelijk.
Galenus (natuurkundige) Volgde de opvolgingen van Hippocrates, maar beschreef 6
factoren. Als Voedsel en drank, slaap en wakker zijn, licht
en lucht, secretie en excretie, werk en relaxatie en emoties
in balans waren was je gezond. Hier zit dus ook al het
mentale aspect in verborgen.
Goethe (filosoof) Vond gezond worden belangrijker dan gezond zijn. Gezond
zijn had niet alleen meer met de afwezigheid van ziektes te
maken
Nietzsche (filosoof) Hij onderscheidde ‘kleine gezondheid’ (inclusief dagelijks
voorkomende ziektes) en ‘grote gezondheid’ (dagelijkse
ziektes en innerlijke gezondheid leidend naar uiteindelijk
de dood).
Rilke (filosoof) Hij vond het positief omgaan met ziektes belangrijk, het
ondersteunen van je lichaam tijdens en ziekte.
WHO Gezondheid = “een toestand van volledig fysiek, mentaal
en sociaal welbevinden en niet alleen de afwezigheid van
ziekte.”
Antonovsky (filosoof) Kwam met het begrip Salutogenesis
Machteld Huber Gezondheid = “Het vermogen zich aan te passen en een
eigen regie te voeren, in het licht van de lichamelijke,
emotionele en sociale uitdagingen van het leven”
, Belangrijke begrippen: Betekenis
Public Health Organisatie die zorgde voor goede voeding, schoon
drinkwater, goede sanitaire voorzieningen, goede
afvalverwerking en vaccinatieprogramma’s. Dit begon
nodig te worden omdat infectieziektes in opkomst waren.
Salutogenesis Nieuwe kijk op gezondheid, combinatie van veerkracht,
sense of coherence, begripvol, handelbaar en
betekenisvolheid.
Gezonde levensverwachting Die leeftijd die je wordt zonder beperkingen, ziekten of
gebreken op te lopen.
Positieve gezondheid Het brede concept dat gezondheid geen definitie heeft,
maar dat er ruimte is voor individuele invulling.
Het betstaat uit een spinnenweb van 6 dimensies. Met dit
spinnenweb kunnen mensen hun eigen gezondheid in kaart
brengen.
Levensverwachting het gemiddeld aantal nog te verwachten levensjaren op
een bepaalde leeftijd.
Gezonde levensverwachting De leeftijd dat iemand nog gezond is, dus zonder
lichamelijke/mentale ziekten of beperkingen.
Definities van gezondheid over de jaren heen.
, Oudheid: gezondheid was een balans tussen verschillende elementen die hun eigen
kwaliteit hadden. De 5 elementen waren: hout, vuur, aarde, metaal en water. De
gezondheid werd beïnvloed door je gedrag en door de goden. Verschillende filosofen en
natuurkundige ontwikkelden een eigen visie over gezondheid. Deze drie visies werden tot
de 16e eeuw gehandhaafd in de westerse geneeskunde:
1. Hippocrates (filosoof): iemand was gezond als er een balans was tussen 4
lichaamsvloeistoffen: zwart gal, geel gal, slijm en bloed. De meest invloedrijke factor
op gezondheid waren de invloeden van: klimaat, wind, water en bodemkwaliteit.
2. Galenus (natuurkundige): volgde de opvattingen van Hippocrates, maar hij beschreef
6 factoren die in balans moesten worden gehouden om in goede gezondheid te
verkeren, namelijk: voedsel en drank, slaap en wakker zijn, licht en lucht, secretie en
excretie, werk en relaxatie, en emoties.
3. Aristoteles (filosoof): discussieerde niet over gezondheid, maar meer over de staat
dat extremen in lichamelijke condities genegeerd moeten worden en het handhaven
van zuivere balans is deugd. Dit was dus vooral het ethische opzicht.
Vanaf de 16e eeuw kon men in het lichaam gaan snijden, zo kwam met erachter dat ziekte
niet veroorzaakt kon worden door de onbalans maar door bacteriën die cellen en organen
aantasten. In de 16e eeuw was de definitie van gezondheid: de afwezigheid van ziektes.
Ook werd hier de Public Health ontwikkeld in de snelst groeiende steden. Deze werd vooral
opgericht doordat infectieziektes in opkomst waren.
In de 18e en 19e eeuw vonden filosofen dat gezondheid niet alleen met de afwezigheid van
ziekte te maken heeft.
- Goethe (filosoof): vond gezond worden belangrijker dan gezond zijn.
- Nietzsche (filosoof): onderscheidde kleine gezondheid (inclusief dagelijks
voorkomende ziektes) en grote gezondheid (dagelijkse ziektes en innerlijke
gezondheid leidend naar uiteindelijk de dood).
- Rilke (filosoof): vond het positief omgaan met ziektes belangrijk, het ondersteunen
van je lichaam tijdens ziekte.
Vanaf de 20e eeuw begon public health zich te organiseren op zowel nationaal en
internationaal niveau. Na de eerste oorlog was er een behoefte aan een globale
gezondheidsorganisatie: League of Nations Health Organisation (LNHO).
Na de tweede wereldoorlog werd de World Health Organisation (WHO) opgericht. De WHO
heeft besloten dat gezondheid niet meer alleen de afwezigheid van zieken is, maar:
“Gezondheid is een toestand van compleet lichamelijk, psychisch en sociaal welbevinden en
niet alleen de afwezigheid van ziekte of gebrek.”