Communicatierecht aantekeningen colleges
College 2
Verbintenissen
Verbintenissenrecht is onderdeel van het vermogensrecht (privaatrecht).
Al je rechten t.o.v. rechtssubjecten zijn verbintenissen. Een verbintenis bestaat bijvoorbeeld door
een overeenkomst te sluiten. Kan ook ontstaan door het plegen van een onrechtmatige daad. Dit
geldt ook voor overheid, bijv. als burgemeester iemands auto kapot rijdt.
Verbintenis = iemand moet iets doen of laten en een ander heeft daar recht op. Recht of plicht ten
opzichte van iemand anders. Overeenkomsten, de wet en rechtsfeiten (onrechtmatige daad) zijn
bronnen van verbintenissen.
Overeenkomst = afspraak met als doel rechten en plichten te doen ontstaan. Een afspraak die geen
overeenkomst is, is bijv. dat je afspreekt om smiddags naar je vriendin te gaan. Wel een
overeenkomst: ga je vanavond mee naar de bios? Ik betaal de kaarten.
Er zijn wederkerige en eenzijdige overeenkomsten.
Wederkerig ruilovereenkomst, koopovereenkomst, arbeidsovereenkomst
Eenzijdige schenkingsovereenkomst (bijv. geld doneren).
Overeenkomst komt tot stand door aanbod en aanvaarding daarvan. Iemand bied iets aan (kopje
koffie hebben?) en de ander aanvaard het (ja). Bij het aanbod moet welk duidelijk zijn wat de
prestaties zijn voor beiden, dus: vermelden hoeveel geld je voor de koffie wil.
Er moet overeenkomst zijn tussen de wil (wat je wil verkopen, dus dat ene kopje koffie en niet de
ander) en de verklaring (bijv. zeggen dat je de koffie wil) van beiden.
- Het kan zijn dat je iets zegt (verklaring) wat je niet wilde zeggen, bijvoorbeeld als je dronken
bent en je fiets verkoopt of een fiets koopt. Hierbij is er wel wilsovereenkomst (je wist dat je
je fiets wilde verkopen of er een wilde kopen), maar geen verklaringsovereenkomst.
Als je wil niet overeenkomst met je verklaring, dan is de overeenkomst wel geldig, maar kan een
partij de overeenkomst vernietigen/nietig verklaren.
Uitnodiging tot het doen van aanbod: bijvoorbeeld scooter neerzetten met ‘te koop’ en een
telefoonnummer, geen prijs etc. dus er is niet duidelijk van de prestaties van beide partijen zijn.
- Als iets via marktplaats wordt aangeboden is dit een uitnodiging tot het doen van aanbod,
tenzij het een bedrijf is die iets aanbied (geen biedingen, vaste prijs. Dit is wel aanbod).
- Andere uitzondering: huizen verkopen. 2 prestaties tegenover elkaar (huis en prijs), maar
omdat het een huis is, is het een uitnodiging. Dit komt omdat huizenprijzen in prijs variëren
(in zowel tijd en plaats).
Het aanbod kan worden herroepen (teruggetrokken) zolang het niet aanvaard is, tenzij je een
termijn noemt bij je aanbod. Bijvoorbeeld een offerte die 30 dagen geldig is deze kun je binnen
die 30 dagen niet wijzigen.
- Als er een fout staat op de offerte, bijv. een veel te hoge prijs, en je accepteert het aanbod,
dan is de overeenkomst niet geldig, omdat er wordt verwacht dat beide partijen redelijk na
kunnen denken.
, Afwijkende aanvaarding bestaat niet is een nieuw aanbod. Bijvoorbeeld kopje koffie aanbieden
voor 5 euro, en de andere partij zegt oké, maar voor 4 euro dan is het een nieuw aanbod.
Problemen bij totstandkoming van overeenkomst (overeenkomst geldt wel, maar een van partijen
vernietigd hem):
1.wil en verklaring komen niet overeen = wilsdefect.
- Wil niet duidelijk bekend gemaakt
- Gewekt vertrouwen bij tegenpartij is beslissend
- Bijv. geestelijke stoornis
- Proces Eelman/Hin eerste keer gebruik van vertrouwensbeginsel. Eelman wilde tijdens
een bui (schizofreen) zijn huis verkopen omdat er geesten zaten. Hin wilde dit kopen, maar
op moment van overdragen zei Eelman dat hij weer in normale bui was en dat er geen
geesten zaten en dat hij huis wilde behouden (wil en verklaring kwam niet overeen).
Hoofdregel vertrouwensbeginsel: als wil en verklaring niet overeenkomen is de
overeenkomst vernietigbaar tenzij de tegenpartij erop mag vertrouwen dat die te maken
heeft met een normaal denkend mens, dat is de overeenkomst niet vernietigbaar. Hin heeft
gehandeld met de makelaar, en niet met de (niet-normaal denkende) Eelman.
2.wilsgebreken
Wel overeenstemming tussen wil en verklaring, maar de wil is gebrekkig tot stand gekomen.
- Dwaling
- Bedrog
- Bedreiging
- Misbruik omstandigheden
De overeenkomst is vernietigbaar.
Dwaling: onjuiste voorstelling van zaken als deze er niet was geweest, was de overeenkomst niet
gesloten. Altijd zonder opzet.
- Te wijten aan een inlichting van een partij, of
- Partij had moeten inlichten, maar heeft dat niet gedaan, of
- Beide partijen gingen van dezelfde verkeerde veronderstelling uit.
Bedrog: de overeenkomst ontstaat door opzettelijk onjuiste mededeling of verzwijging.
Bedreiging: iemand beweegt ene ander met ongewone pressiemiddelen tot een overeenkomst.
Chantage.
Misbruik van omstandigheden: door gebruik te maken van bijzondere omstandigheden waarin de
ander verkeert, de ander tot een overeenkomst brengen die hij anders niet had verricht. Paraplu’s
verkopen (voor veel geld) als het hard regent mag wel (gebruik maken van omstandigheden).
Handelingsonbekwaam:
1. Onder curatele gestelden (mensen die een gevaar voor zichzelf kunnen zijn, bijv.
dementerende ouderen)
2. Krankzinnigen (mensen die ook een gevaar voor omgeving zijn)
3. Kinderen die zonder toestemming (van hun voogd) handelen.
Deze toestemming wordt verondersteld te zijn verleend, tenzij handeling niet gebruikelijk is.
Handlichting 16-17-jarigen die eigen bedrijf runnen.
