SET 1 Maatschappijleer – Parlementaire democratie VWO 4
Deze SET bestaat uit open en meerkeuzevragen. Je mag zelf kiezen waarmee je begint.
Tussen haakjes staat het aantal punten dat je per vraag kunt verdienen. SUCCES!
DEEL A: OPEN VRAGEN
Lees het krantenartikel ‘Kogels treffen Russische persvrijheid’ hieronder en beantwoord
daarna de volgende vragen.
Vraag 1
a.) Noem 2 verschillen tussen een democratie en een dictatuur. (1)
De vijf belangrijkste kenmerken van een democratie zijn vastgelegd in onze Grondwet.
b.) Welk kenmerk van een democratie herken je in het tekstcitaat: “de dood van…in
Rusland” (2e alinea)? (1)
c.) Welk kenmerk van een democratie herken je in het tekstcitaat: “Aleksejeva
protesteerde… …noemde” (laatste alinea)? (1)
d.) Leg uit waarom Rusland gezien kan worden als een dictatuur. Gebruik in je antwoord
één van de kenmerken uit vraag b. en één van de sociale voorwaarden voor
democratie waaraan niet voldaan wordt in Rusland. (2)
e.) We onderscheiden 2 democratische stelsels. Noem ze en geef aan tot welk van
beide Rusland gerekend kan worden en tot welk van beide Nederland behoort. (1)
Kogels treffen Russische persvrijheid
MOSKOU - Ruslands bekendste journaliste, Anna Politkovskaja (48), is zaterdag in
haar appartement in Moskou vermoord. Politkovskaja was een bekend criticaster van
president Vladimir Poetin die internationale faam won met haar reportages over
mensenrechtenschendingen in Tsjetsjenië. In binnen- en buitenland is geschokt
gereageerd op de moord.
De dood van Politkovskaja werpt een donkere schaduw over de persvrijheid in Rusland. De
laatste jaren zijn niet alleen de televisiestations, maar ook de grote landelijke kranten in
handen gekomen van de staat of van staatsvriendelijke eigenaren. Sinds het aantreden van
president Poetin in 2000 zijn tenminste 13 journalisten in het land vermoord. Vaak deden ze
onderzoek naar frauduleuze politieke of financiële praktijken. Geen van de moordzaken is
opgelost, meldt de internationale waakhond Committee to Protect Journalists.
De journaliste werd zaterdagmiddag door buren aangetroffen in de lift, getroffen door twee
kogels. Een ervan was volgens politiebronnen van dichtbij op het hoofd afgevuurd. In de
buurt van de moordplek is een pistool aangetroffen. De Russische politie werkt, op basis van
veiligheidscamera’s in het gebouw, aan een signalement van de dader.
Vanuit de hele wereld stroomden zondag de verontwaardigde reacties over de moord
binnen. In Rusland roerde zich vooral een handvol voorvechters van democratie en
mensenrechten. Een daarvan, Loedmilla Aleksejeva, voorzitter van het Moskouse Helsinki
Comité, zei: ‘Mensen die de waarheid zeggen, worden in dit land vermoord. Want verder viel
er niets in te brengen tegen de dingen die Politkovskaja schreef.’
Aleksejeva protesteerde zondag in Moskou met 2500 geestverwanten tegen de moord.
Mensen legden bloemen en brandden kaarsen bij foto’s van Politkovskaja op het
Poesjkinplein. Ook in St. Petersburg gingen honderden mensen de straat op om te
protesteren tegen wat een activist ‘een regime dat politieke terreur onderdeel van het
dagelijks leven heeft gemaakt’ noemde.
Bron: Volkskrant, 9 oktober 2006
Z.O.Z.
, De volgende vraag gaat ook over het artikel ‘Kogels treffen Russische persvrijheid’
Vraag 2
a.) We onderscheiden vijf politieke functies van de massamedia in een democratie.
Noem er vier. (2)
b.) Leg uit welke politieke functie je herkent in de rol die Anna Politkovskaja had als
journaliste (regel 2-5: “Ruslands bekendste … t/m … in Tsjetsjenië.”) (2)
c.) Leg uit welke functie vooral gebruikt werd door de vermoorde journalisten (regel 9-11:
“Sinds het … t/m …praktijken.”) (2)
d.) Leg uit welke politieke functie je herkent in de laatste alinea van het artikel (regel 17-
26: “Vanuit de … t/m … gemaakt noemde.”) (2)
Lees het artikel ‘SP is het lange wachten op antwoord goed zat’ en beantwoord vraag 3
SP is het lange wachten op antwoorden goed zat
DEN HAAG - ‘Dit kabinet gedraagt zich als een stelletje brugklassers, dat het huiswerk
laat versloffen.’ Dat kan zo niet langer, vindt SP-voorlichter Barry Smit.
Dinsdagochtend wachtten 26 schriftelijke vragen van de Socialistische Partij langer
dan drie weken – de afgesproken deadline – op antwoord van een minister of
staatssecretaris. Uit protest meldde de SP al die vragen aan voor het mondelinge
vragenuurtje, dinsdagmiddag.
De Kamergriffie kreeg daardoor een recordaantal aanmeldingen: 42, terwijl het uurtje aan
krap vier vragen ruimte biedt. De voorzitter was de SP gunstig gezind, en liet een van de
onbeantwoorde vragen toe, van Kamerlid Jan de Wit. Waarnemend Kamervoorzitter Jan Ten
Hoopen (CDA) tikte het kabinet streng op de vingers: ‘Laat dit een signaal zijn.’
Zelden komt een schriftelijke vraag in het vragenuur aan de orde. De eisen zijn streng: de
vraag moet actueel zijn, een rapport of mediabericht als bron opvoeren, genoeg ‘gewicht’
hebben, en niet snel in een ander debat aan de orde komen.
‘Schriftelijke vragen zijn voor ons uitermate belangrijk’, zei Jan de Wit tijdens het vragenuur.
‘Maar ze worden op grote schaal te laat beantwoord, of zó slecht, dat vervolgvragen nodig
zijn. Mijn indruk is dat deze regering de Kamer niet serieus neemt.’ SP-collega Agnes Kant:
‘Beschamend. Het kabinet is vaker te laat, of geeft een antwoord waar je niks aan hebt, het
zogeheten kluitje-in-het-riet-antwoord. Ik hoor dat ambtenaren daarvoor een speciale cursus
volgen.’
Bron: Volkskrant, 31 oktober 2007
Vraag 3
a.) Leg uit wat oppositie- en coalitiepartijen zijn en geef aan tot welke de SP behoort. (2)
b.) Van welk recht van de Tweede Kamer om het kabinet te controleren maakt de SP
gebruik in het artikel? (1)
c.) Noem nog een recht van het parlement als controleur van het kabinet. (1)
d.) Leg uit wat dualisme inhoudt en geef een voorbeeld uit de tekst waaruit blijkt dat er in
Nederland op landelijk niveau dualisme bestaat. (2)
Naast controlerechten heeft het parlement ook wetgevende rechten.
e.) Noem 2 van die wetgevende rechten. (1)
f.) Benoem per recht of dit zowel voor de Tweede als Eerste Kamer geldt. (1)
Vraag 4
Bekijk de volgende drie (fictieve) krantenkoppen en maak vraag 4.
1. “Jongerencentrum in Breda levert teveel geluidsoverlast”
2. “Kindermishandeling niet genoeg herkend”
3. ”De nieuwe A74 loopt dwars door mijn achtertuin!”
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper larsclaesen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.