Deze samenvatting kan van pas komen voor tweedejaars studenten aan de Aeres Hogeschool die de opleiding Toegepaste biologie volgen. De samenvatting bevat informatie uit de presentaties en Powerpoints tijdens de HEEN04 lessen.
LES 1
Natuurbeelden in NL door de tijd heen en 3 historische visies:
1. Wildernis-/natuurontwikkelingsvisie zelfregulerende natuur staat centraal
2. Arcadische/klassieke visie harmonie tussen mens en natuur
3. Functionele visie functie voor mens staat centraal
Belangrijkste historische wortels voor deze visies liggen in Romantiek (1790-1850).
Maar ook daarvoor was er al sprake van verschillende natuurbeelden die we in deze visies
herkennen.
Visie op natuur verandert met de tijd voor 1800: eng, vijandig, bedwingen & gebruiken. In de loop
van de tijd naar 1970-1990: mooi, kwetsbaar, beschermen & gebruiken.
Verschillende opvattingen in samenleving:
Natuur is vijandig <-> natuur is goed en puur
Natuur is iets om te bedwingen <-> natuur is iets om te koesteren
Natuur is iets dat wordt gedegradeerd door menselijk ingrijpen <-> Mens is onderdeel van de
natuur
Natuur kan zichzelf redden <-> Natuur moet beschermd worden
Natuur is kwetsbaar <-> Natuur is onuitputtelijk
Verschillende mensen en groepen mensen kunnen heel verschillend naar natuur kijken veel
verschillende natuurbeelden.
Schriftloze volken:
Natuur is bezield
Er is geen wezenlijk onderscheid tussen
de natuur en het bovennatuurlijke
Het goddelijke is in alle natuur aanwezig
(respect en aanbidding).
Oude Grieken:
Natuur als “Arcadia” streek in Griekenland.
Verlangen naar eenvoud en plattelandsleven
Schoonheid en recreatie in vruchtbare valleien
Romeinse ideaal van de boer/soldaat
In Europa in (vroege) middeleeuwen:
Natuur is angstaanjagend wolven en beren lopen rond buiten stadsmuren
Natuur is onvoorspelbaar grote stormvloeden die land wegsloegen en mensen deden
verdrinken
Wilde natuur als kwaad en onbeschaafd tegen het goede van God en beschaafde mens.
Start christelijke traditie mens is rentmeester over aarde.
In Europa in vroeg-moderne tijd 15e t/m 18e eeuw:
, Renaissance periode van ontdekkingen en bloei van kunsten. Landschapsschilderijen en
tuinarchitectuur.
Verlichting natuurwetenschappen maken zich los van theologie. Natuur is meetbaar en
houdt zich aan wetmatigheden.
Industrialisatie steeds functionelere benadering van natuur en verwijdering mens –
natuur.
Ontstaan van onze 3 natuurvisies in Romantiek:
Als reactie op vieze, vervuilde steden van Industrialisatie
Als kritiek op de afstandelijke (functionele) visies van
natuur in de Verlichting
Ontwikkelde zich een Arcadische visie en een
Wildernisvisie
Arcadische visie:
Kleinschalige, agrarische cultuurlandschappen als ideaal
Eerder onderzoeker “naturalisten” passen in deze
visie.
o Afwisseling tussen open ruimte en gesloten
groepen van bomen en struiken; mooie en
diverse flora en fauna;
o Pittoreske en kleinschalige landschappen
o Aanwezigheid van een waterpartij;
o Beeld van harmonie tussen mens en natuur
o Afwezigheid van industrialisatie en urbanisatie
o Verheerlijking van het plattelandsleven
Wildernisvisie:
De natuur zonder mensen staat centraal natuurlijke processen, ruig en ongepland
Grote overgang:
o Wildernis voor Romantiek eng,
naargeestig, onbeschaafd.
o Wildernis na Romantiek subliem,
overweldigend en bijna goddelijk. Je kunt
er jezelf als mens nietig voelen.
In reacties erop werd gesproken over “natuur-
hysterici”
Functionele visie:
Vanaf Verlichting aarde is voor mens en zijn behoeften.
, Beschermen en benutten van natuurlijke hulpbronnen
Belangen landbouw, bosbouw, recreatie etc. staan centraal.
Overlast en ziekten uit natuurgebieden tegengaan.
LES 2
Arcadisch natuurbeeld kleinschalige, agrarische cultuurlandschappen als ideaal klassieke
natuurbeschermingsvisie van rond 1970-1990. Bescherming van diversiteit en zeldzaamheid.
Samenvattend sinds eind 18e eeuw. Kleinschalig, idyllisch landscap.
20 nationale landschappen:
Arcadisch:
Deskundigen:
o Ecologische functies van landschapsdiversiteit
o Kennis historische ontwikkelingen
Burgers:
o Visuele beleving afwisselend landschap
o Emotionele verbondenheid met historische ontwikkelingen
Beiden:
o Zwak antropocentrisch (rentmeester/partner)
o Natuur + cultuur in harmonie
o Cultuurhistorie
Wildernisvisie natuur zonder mensen staat centraal natuurlijke processen, ruig en ongepland
natuurontwikkelingsvisie die in NL dominant is sinds 1980-1990 “nieuwe natuur”, “hands-off”,
zelfregulatie, dynamiek, ecologie en verrassingen.
Veel wildernis natuur is ‘nieuwe natuur’ verworven voor NNN en verbindingszones:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milouvdputten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
