Deze samenvatting kan handig zijn voor tweedejaars studenten aan de Aeres Hogeschool die Toegepaste biologie volgen. De samenvatting bevat alle informatie uit de powerpoints die tijdens de HEEN02 lessen gepresenteerd worden.
LES 1
Natuur o.a. dat wat de mens om zich heen ziet als niet door hem gewijzigd.
Sinds 2008 meer mensen in steden dan daarbuiten.
Voorspelling in 2050 3/4e van alle mensen in stad.
Mensen consistente voorkeur voor natuurlijke boven stedelijke landschappen.
Stedelijke beelden met groen meer gewaardeerd dan zonder groen. Hierdoor ook herstel van
aandachtsmoeheid en stress.
Natuurlijke omgeving kan op verschillende manieren bijdragen aan gezondheid van mens:
Natuur kan bijdragen aan herstel van stress
Natuur kan aanzetten tot sociaal contact
Natuur kan bijdragen aan optimale ontwikkeling van kinderen
Natuur kan persoonlijke ontwikkeling en zingeving bevorderen
Natuur kan stimuleren tot beweging
Natuur in stad is belangrijk steeds meer belang aan natuur in (en om) stad natuur krijgt
zwaardere stem.
Stadsecologen/stadsbotanisten
Ontwikkelignen binnen Aeres Hogeschool Almere Growing green cities/Floriade.
Projecten door gemeenten:
o Planten op kantoor
o Meer groen op speelplein
o Boomspiegels beplanten
Geschiedenis:
Middeleeuwen – 1800 omwalde steden uiteindelijk ruimteproblemen
o 1661 John Evelyn idee van tuinstad.
o 1720 Thomas Fairchils drong aan op het aanleggen van meer openbare parken
in Centraal-Londen.
1800-1900 industriële steden verslechterende omstandigheden in steden.
o Gegoede burgerij trok naar plattenland.
o Grote sociale en milieukundige problemen “kwade dampen” (stank)
veroorzaakten ziektes.
o Begin stadsverfraaiing en aanleg stadsparken
1930-heden suburbane stad
o 1902 Woningwet in NL kwaliteit omhoog
o Ontstaan stedelijke netwerken mede mogelijk door ontwikkelen auto’s.
Deltaplan biodiversiteit “Bij de bouw van nieuwe wijken en bedrijventerreinen, en bij de aanleg
van nieuwe infrastructuur (t.b.v. auto, openbaar vervoer, scheep- en luchtvaart) kijken we
nadrukkelijk of ze stadsnatuur verrijken en natuur in het omliggende landelijk gebied versterken.
Natuurgebieden zijn inmiddels veel effectiever met elkaar verbonden via corridors, agrarisch gebied
en/of openbare ruimte. Het beheer van die gebieden is niet langer versnipperd, maar vult elkaar
aan.”
De stad moet ook meedoen “Het [Delta] plan [Biodiversiteitsherstel] besteedt aan stedelijke
biodiversiteit – nog – geen aandacht, maar dat hoeft steden er niet van te weerhouden om
enthousiast mee te doen. Zeker een stad als Almere, met de Floriade 2022 als ideale stip aan de
horizon om biodiversiteit op te pakken. […] De strijd voor meer biodiversiteit in steden is op de eerste
plaats een strijd tegen verharding en verstening (...)”.
,Natuur in vs buiten de stad:
Belangen verschuiven/liggen anders
Natuur in stad complexer
“Buiten het straatje van de biologen”
Wat speelt er?:
o Verschillende belangen stakeholders
o Waterafvoer gemeenten
“Stenificatie van tuinen”
Overvraging riool tijdens piekbelasting
o Bomen in en om stad
Groei bomen vs esthetiek
Veteranenbomen vs veiligheid
Ziekteverspreiding
o Bovengrondse – ondergrondse interacties
‘Wat je niet ziet, is er ook niet’.
Bodemsamenstelling
Waterafvoer
Wortelen bomen
o Keuze beplanting
Natuurlijke bermen bijen/stadsimkers
Onderzoek Gemeente
Utrecht
Burgeranticipatie
boomspiegels beplanten
o Mogelijkheden voor toekomst
Vergroening van stad?
‘Het ecosysteem van de toekomst’
Initiatieven wereldwijd
LES 2
Myrmecofielen dieren die bij mieren leven meer dan 10.000 soorten
bekend.
Paussini mierennest kevers parasitair. Excretie chemische
stoffen mieren denken dat het om koningin gaat. Hebben ook
morfologische aanpassingen antennes. Mieren voor gek gehouden.
Kevers roven nest leeg of leven van larven mieren.
Mierenpissebed commensaal leeft in allerlei mierennesten &
varieert in lichaamsgrootte met grootte gastheer fenotypische
plasticiteit. Passen zich aan grootte mieren aan.
Pimpernelblauwtje vlinder parasitair legt eieren op bloemen van grote pimpernel
jonge rups laat zich na paar weken op grond vallen lijken op mieren larven
moerassteekmier neemt rupsen mee in nest daar eten rupsen alle miereneieren en larven
op mieren verlaten nest rupsen kunnen veilig verpoppen.
Ecosysteemingenieur organisme dat direct of indirect de beschikbaarheid van levensbronnen voor
andere soorten vormgeeft door veranderingen aan te brengen in biotische en abiotische
omstandigheden van gebied.
, We onderscheiden 2 typen ecosysteemingenieurs:
1. Autogenic engineers koraal veranderen omgeving via fysische structuren, met levend
of dood materiaal.
2. Allogenic enigeers bever veranderen omgeving door levend of niet-levend materiaal
om te zetten in andere staat.
Nederlandse Waddenzee zeegras, mossel, Japanse oester en kokerwormsoorten biobouwers
geven bodem was een vaste structuur.
Op dit moment:
Is 3% van het landoppervlak stedelijk gebied
Is 11% van het landoppervlak in gebruik als landbouwgebied
Leeft 95% van de wereldbevolking op 10% van het landoppervlak.
Stad als ecosysteem uitgangspunten:
Steden en dorpen nemen een steeds groter deel van het landoppervlak in beslag
Het stedelijk gebied vormt een habitat met een combinatie van voor de stad kenmerkende
omgevingsfactoren
Er is contact en uitwisseling van soorten tussen urbane gebieden verspreid over hele wereld
(macworld)
Er leven soorten in stedelijk gebied die aangepast zijn aan de stad
Er zijn soorten die voor hun overleving afhankelijk zijn van de stad.
Abiotische factoren in stad:
Verstening
Versnippering
Vervuiling
Warmte
Licht
Geluid
Nieuwe relaties
Verstening paardenbloem:
De zaden van de paardenbloem zijn aangepast aan de stad
De pluizige parapluutjes waaraan ze hangen, zijn in de stad iets smaller en korter, waardoor
de zaden wat eerder vallen.
Op het platteland is het als paardenbloem gunstig om je zaden zo ver mogelijk te
verspreiden.
In de stad waar veel van de grond bedekt is met steen en asfalt is het gunstig om juist zo
dichtbij mogelijk de grond te bereiken, dan heb je meer kans om in aarde te landen.
Versnippering evolutie in kleine populaties:
Fragmentatie van een populatie (van de genenpool) is slecht voor de kansen van overleving
Inteelt zorgt verspreiding erfelijke afwijkingen
Genetische variatie verdwijnt gemakkelijk door toevalsgebeurtenissen (genetic drift)
Razendsnelle evolutie in kleine populaties:
Witvoetmuizen leven in kleine afzonderlijke populaties in New-York
Ze evolueren razendsnel en passen zich aan, aan lokaal (fastfood) voedselaanbod, maar ook
aan bodemvervuiling en in immuunsysteem.
Aanleggen corridors tussen deze kleine populaties kan averechts werken door verlies aan
lokale aanpassingen (gene flow).
Vervuiling de stadsduif:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper milouvdputten. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,89. Je zit daarna nergens aan vast.
