Volledige samenvatting hoofdstuk 4 van het boek Stedebouwkundige regels van het bouwen, deel 3 uit: De kern van de stedebouw in het perspectief van de eenentwintigste eeuw, uitgeverij SUN, ISBN 978 908506 4947.
4 het instrumentarium van de stedebouwkundige regelgeving
inleiding
het instrumentarium van de stedebouwkundige regelgeving kan het karakter hebben van :
1. toelating : van oudsher wordt stedebouwkundige regelgeving vooral gekenmerkt door een
toelatingsbeleid: in de middeleeuwse keuren tot en met de huidige bestemmingsplannen
wordt vooral vastgelegd aan welke eisen moet worden voldaan om te mogen bouwen in een
bepaald gebied. dit instrumentarium is met name gericht op het voorkomen van ongewenste
zaken. toelating is vooral kenmerkend voor het juridisch (zowel publiekrechtelijk als
privaatrechtelijk) instrumentarium: met wetgeving en koop- en erfpachtcontracten kan
worden bepaald wat wel en niet toegelaten wordt
2. conditionering en stimulering : hierbij gaat het om regels die bedoeld zijn om zaken die
wenselijk worden geacht, maar moeilijk kunnen worden afgedwongen, toch gerealiseerd te
krijgen. het scheppen van gunstige condities voor bepaalde soorten gebruik en bebouwing kan
gebeuren door een grondprijsbeleid (locatiesubsidies) of andere financiële administratieve
regelingen. vaak vinden conditionering en stimulering plaats in samenhang met het
toelatingsinstrumentarium: private opdrachtgevers kunnen bijvoorbeeld vrijstelling van een
toelatingsregel krijgen
3. competitie en selectie : niet zelden komt het voor dat in de loop van het planvormingsproces
geen uitgesproken visie is ontwikkeld over de te realiseren stedebouwkundige kwaliteit. dit
kan het geval zijn in complexe planvormingsprocessen met verscheidene partijen in de
initiatieffase. het middel van competitie en selectie wordt dan aangegrepen als instrument van
meningsvorming over de kwaliteitsdoelen. in dat geval worden verschillende architecten
uitgenodigd om een voorstel voor een bouwlocatie te maken of om het gehele
stedebouwkundige basisontwerp te preciseren. door het competitie-element worden
architecten en opdrachtgevers uitgedaagd zich van hun beste kant te laten zien en hebben de
initiatiefnemers de mogelijkheid uit verschillende oplossingen de beste te selecteren
ontwikkeling van de stedebouwkundige regelgeving
het gehele instrumentarium is in de loop van de tijd sterk aan veranderingen onderhevig geweest. niet
alleen kunnen de instrumenten zelf aanzienlijk veranderen (veranderende wetgeving etc.), ook de rol
van initiatiefnemers van het stedebouwkundig plan kan sterk veranderen. tot in de 19 e eeuw was
regelgeving op het gebied van stedelijke ontwikkeling louter een zaak van lokale overheden. daarbij
werd vooral gebruik gemaakt van een juridisch instrumentarium van ‘keuren’ (verordeningen), die
werden vastgelegd in een plaatselijk ‘keurboek’. daarnaast speelden de waterschappen een rol door
het vaststellen van regels die een adequaat waterbeheer moesten garanderen
door de invoering van de gemeenteweg in 1851 kreeg regelgeving voor het bouwen een eigen
wettelijke basis; soms door aanvulling van de apv (algemene plaatselijke verordening), soms in de vorm
van een afzonderlijke bouwverordening. in latere versies werden regels opgenomen die tot doel
hadden te kunnen optreden tegen bouwvalligheid, de aanvraag van een rooilijn te kunnen regelen en
de breedte, lengte en richting van wegen door burgemeester en wethouder te laten vaststellen. aan
het eind van de 19e eeuw werden in veel plannen uitgebreide bouwvoorschriften opgenomen. vooral
voor de randen van de belangrijke openbare ruimten werden eisen opgesteld die betrekking hadden
op rooilijnen en bouwhoogten, maar ook op gevelstructuren
in het begin van de 20e eeuw werd de regelgeving sterk beïnvloed door de invoering van twee
maatregelen: het erfpachtsysteem in 1896 en de woningwet in 1901. het erfpachtsysteem maakte het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ZarahRuijtenburg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
