De structurele invloed van ziekenhuisfusies in
Nederland
Een nieuwe vorm van samenwerking tussen algemene ziekenhuizen?
Naam Reon Togo
Studentnummer 424013
E-mailadres student 424013rt@student.eur.nl
Naam vak Organisateeetenschappen
Mentor Frederick Thielen
Emailadres mentor thielen@bmg.eur.nl
Datum inleveren 5 juni 2016
Aantal eoorden 2698 eoorden
Inleiding
,Teee algemene ziekenhuizen besluiten een fusie aan te gaan. De nieuee afdeling Chirurgie
is teee keer zo groot geeorden en moet coördinateproblemen afandelen. De afstemming
zoeel binnen het team van chirurgen als met andere afdelingen is verslechterd. Bovendien
vinden regelmatg ruzies plaats tussen chirurgen die het oneens met elkaar zijn over de
taakverdeling. Dit is een voorbeeld van een structureel probleem dat na een ziekenhuisfusie
kan ontstaan, net als bij het in de casus beschreven Elisabeth-TeeeSteden Ziekenhuis in
Tilburg (Aartsen, 2016).
Uit onderzoek in de jaren ’80 bleek dat Nederlandse ziekenhuizen gemiddeld te klein earen
(Montfort, 1980). Ziekenhuisfusies earen toen een populair middel om kostenefciinte te
bereiken. Door middel van ziekenhuisfusies is het aantal ziekenhuizen in Nederland tussen
1985 en 2009 van 162 naar 93 gedaald (Varkevisser, 2010, p. 11). Volgens een recentere
studie van Blank, Eggink en Merkies zijn Nederlandse ziekenhuizen nu gemiddeld te groot en
leveren ziekenhuisfusies eerder schaalnadelen op (2002).
Een ziekenhuisfusie is een ingrijpend proces. De implementate van fusieplannen vergt een
nieuee inrichtng van de organisate en veranderingen in haar structuur. Dit betekent onder
andere een aanpassing van de coördinatemechanismen, de verbindingsmiddelen en de
groepering van eenheden. Dit heef gevolgen voor het functoneren van ziekenhuizen
(Mintzberg, 2006).
Tot op heden zijn studies naar ziekenhuisfusies in Nederland meestal gericht op de
economische implicates en kostenevaluates (Montfort, 1980; Blank et al., 2002). Er is
echter eeinig onderzoek over de structurele impact daarvan. Dit onderzoek biedt inzicht in
het management van gefuseerde ziekenhuizen. Ziekenhuisbestuurders kunnen de
bevindingen gebruiken om beter op organisatorische problemen in de toekomst in te spelen.
De invloed van ziekenhuisfusies op de eerder genoemde onderdelen van structuur eordt
onderzocht met een uitgebreide methode om een anteoord te geven op de
probleemstelling: ‘Wat is het efect van ziekenhuisfusies op de organisatonele structuur van
de afdeling Chirurgie van algemene ziekenhuizen in Nederland?’ Deze probleemstelling
eordt beanteoord met behulp van een aantal deelvragen:
1. Wat is een ziekenhuisfusie?
2. Wat eordt verstaan onder organisatestructuur?
, 3. Hoe is de organisatonele structuur te typeren bij zelfstandige algemene
ziekenhuizen en gefuseerde algemene ziekenhuizen in Nederland?
4. Wat zijn de belangrijkste overeenkomsten en/of verschillen tussen de structuur van
zelfstandige algemene ziekenhuizen en gefuseerde algemene ziekenhuizen in
Nederland?
5. Hoe komt het dat er een verschil is in de organisatestructuur van gefuseerde
algemene ziekenhuizen ten opzichte van de organisatestructuur van zelfstandige
algemeen ziekenhuizen in Nederland?
Allereerst eorden in het theoretsche kader de relevante begrippen grondig gedefnieerd.
Vervolgens eordt het conceptueel model van toepassing toegelicht. Daarna eordt de
onderzoeksopzet en de gekozen steekproef uitgelegd. Nadien eordt de methode van
dataverzameling en data-analyse beschreven. Tot slot komt de tjdsplanning aan bod.
Theoretishh kader
Het is verstandig om eerst de relevante begrippen zoals ‘ziekenhuisfusie’ en ‘structuur’ te
, defniiren. In de managementliteratuur bestaan er verschillende benaderingen van
structuur. Webers bureaucrate theorie is een traditonele stroming die gekenmerkt eordt
door een hiirarchische structuur met gecentraliseerde beslissingsbevoegdheden,
gestandaardiseerde veranteoordelijkheden en regels. De tekortkomingen van dit
perspectef zijn het gebrek aan aandacht dat eordt besteed aan de interactes tussen
organisateleden en de beperkte toepasbaarheid in de gezondheidszorg, eaar machtge
professionals het eerk uitvoeren in een onzekere omgeving (Weber, Roth, Witch, &
Fischof, 1968, pp. 956-958). Daarom is de theorie voor dit onderzoek gebaseerd op de
onteerpparameters van Henry Mintzberg, dat eil zeggen componenten van een organisate
die ten grondslag liggen aan haar structuur. Mintzberg beschrijf deze onteerpparameters
duidelijk en geef aan dat er interne consistente nodig is voor een efecteve organisate
(2006).
Wat is een ziekenhuisfusie?
Een ziekenhuisfusie is een proces eaarbij de bestuurlijke en organisatonele systemen van
teee ziekenhuizen samengevoegd eorden zodat ze onder één Raad van Bestuur en één
Raad van Toezicht vallen (Autoriteit Consument en Markt, z.j.). Een ziekenhuisfusie eordt
toegelaten als de Autoriteit Consument en Markt (ACM) de fusieaanvraag goedkeurt. Bij een
fusieaanvraag onderzoekt de ACM of de fusie tot een dominante marktposite zal leiden met
negateve gevolgen voor de concurrente (ibid.).
Wat houdt organisatestructuur in?
In dit onderzoek eordt onder structuur verstaan: “(…) De manieren eaarop het eerk in
afzonderlijke taken is verdeeld en de eijze eaarop deze taken vervolgens eorden
gecoördineerd.” (Mintzberg, 2006, p.2). Het betref hier dus de groepering van eenheden,
de coördinatemechanismen en de verbindingsmiddelen. De defnite van structuur eordt
voor praktsche redenen beperkt. Vaneege de beperkte tjd en begrotng kan niet alle negen
onteerpparameters eorden onderzocht. Hier is gekozen voor drie onteerpparameters die
samen een compleet beeld van de organisatestructuur kunnen vormen en ook makkelijk
meetbaar zijn (ibid).
Grote organisates zoals ziekenhuizen voeren tegelijkertjd veel verschillende taken uit. Deze
taken eorden gegroepeerd tot eenheden om efciinte te stmuleren en de
organisatestructuur overzichtelijker te maken (Mintzberg, 2006, pp. 48-77). Mintzberg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper reontogo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
