Samenvatting 5VWO Nectar 4e editie biologie H11 Regeling intern milieu. Samenvatting van het boek en de powerpoints van mijn docent. Deze samenvatting is ook nagekeken door mijn docent.
Hoofdstuk 11 – Regeling intern milieu
Regelkring
Het lichaam probeert de norm te handhaven, want verschillende lichaamsprocessen kunnen het beste worden
uitgevoerd als de omstandigheden van het interne milieu zo optimaal mogelijk zijn. Het in stand houden van een
dynamisch evenwicht rond een bepaalde norm wordt homeostase genoemd. De waarde blijft tussen de onder- en
bovengrens door de regelkring die bestaat uit receptoren en effectoren. De receptor meet een waarde en geeft deze
door aan het regelcentrum. Als de waarde afwijkt van de norm stuurt het regelcentrum informatie naar de effectoren
die de afwijking kunnen corrigeren. De uitkomst van een proces wordt teruggestuurd naar de bron van bewerking, dit
heet terugkoppeling. Een positieve terugkoppeling zorgt voor een versterkend proces, ongeacht of dit gunstig of
ongunstig is. Bij een negatieve terugkoppeling gaat het proces de afwijking tegen, wat altijd zo is bij homeostase.
Afbeelding
1
Afbeelding
2
Regelcentrum en koorts
Het regelcentrum voor de samenstelling van het interne milieu bevindt zich in de hypothalamus. Bij koorts is de norm
verhoogd, daardoor effectoren aan de slag alsof je onderkoeld bent. Een hogere lichaamstemperatuur stimuleert de
productie en afgifte van afweerstoffen.
Processen in de lever (BiNaS 82D)
De lever bestaat uit 4 leverkwabben die bestaan uit leverlobjes. In de leverlobjes liggen de levercellen. Op de hoeken
van een leverlobje liggen takjes van de poortader, leverslagader en de galbuis en in het midden ligt een takje van de
leverader. Sinusoïden zijn bloedruimtes waarin bloed uit de leverslagader en poortader samenkomt. Het bewerkte
bloed gaat via de centrale ader naar de leverader naar de onderste holle ader. Het geproduceerde gal verlaat het
leverlobje via galkanalen naar de galgang naar de galbuis, die eindigt in de twaalfvingerige darm en de galblaas.
Afbeelding
Afbeelding
3
4
, Functies in de lever (herkennen van functies op toets)
De belangrijkste functies van de lever zijn:
- *Rol bij koolhydraatstofwisseling
- Rol bij stofwisseling
- Rol bij eiwitstofwisseling
- *Afbraak van hemoglobine uit dode rode bloedcellen
- *Galproductie
- *Opslagplaats
- Detoxificatie
* moet je iets over kunnen zeggen
Koolhydraatstofwisseling en de lever
Na het eten stijgt de glucoseconcentratie in het bloed vaak boven de normwaarde. Spiercellen, vetcellen en de
meeste andere weefsels nemen onder invloed van insuline glucose op. Hierdoor daalt de glucoseconcentratie in het
bloed. In de lever kan glucose uit het bloed, door invloed van hormoon insuline, worden opgeslagen in glycogeen.
Glycogeen kan onder invloed van hormoon glucagon worden omgezet in glucose. Als er genoeg glycogeen is
aangemaakt dan wordt de overige glucose omgezet in vetten. De levercellen kunnen glucose vormen uit aminozuren
en vetten als de glucosevoorraden uitgeput zijn, wat gluconeogenese wordt genoemd. Glycogeen, dat niet oplosbaar
is in water, zorgt ervoor dat de osmotische waarde in de cellen niet hoger wordt, waardoor de cel niet barst, omdat er
geen water naartoe trekt.
Afbeelding
5
Vetstofwisseling en de lever
De lever krijgt glycerol en vetzuren binnen via de poortader en leverslagader. Het lichaam kan niet alle vetzuren
gebruiken, maar de lever kan ze wel ombouwen tot geschikte vetzuren. De lever kan niet-essentiële vetzuren vormen
(*lipogenese) uit andere vetzuren, aminozuren en monosachariden. Ook kan er vet worden opgeslagen. De lever kan
vetachtige stoffen, zoals cholesterol en fosfolipiden, omzetten in lipoproteïnen. Lipoproteïnen zijn verbindingen van
vetten en eiwitten. Het is vet met daar omheen een laagje eiwitten. Daardoor kan het bloedplasma vetachtige stoffen
vervoeren. De lever kan zelf cholesterol vormen.
Eiwitstofwisseling en de lever
Een deel van de aminozuren die de lever ontvangt is bruikbaar voor de opbouw van eiwitten voor de bloedstolling of
in de spieren. Niet alles kan worden opgeslagen, dus de lever bouwt sommigen om en breekt een aantal af. 11 van de
20 kan de lever zelf ombouwen en de essentiële aminozuren kan alleen via voedsel. Het ombouwen gebeurd via
*transaminering. De aminogroep (-NH2) van een aminozuur wordt uitgeruild tegen een ketogroep (=O) van een
ketozuur. Het afbreken gebeurd via *deaminering. Hierbij wordt NH3 omgezet in ureum en de rest wordt verband in
mitochondria van levercellen of omgezet in vet (lipogenese) of glucose (glucogenese). Na de afbraak ontstaan ureum
en andere koolstofverbindingen. Ook produceert de lever bloedplasma-eiwitten.
Afbraak dode rode bloedcellen
Nadat de hemoglobine is omgezet in bilirubine wordt de
bilirubine via gal afgescheiden en door de dikke darmbacteriën
omgezet in andere kleurstoffen. Dat zorgt voor de bruine kleur
in ontlasting. In de lever blijft ferritine opgeslagen, totdat er
bijvoorbeeld ijzergebrek ontstaat. Bij bloedarmoede is de
voorraad van ferritine in de lever op. Als de
galwegen verstopt zijn heeft de persoon geel
oogwit, bleke ontlasting en donkergele tot
bruine urine.
Galproductie Afbeelding
6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annanijkamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
