Alle stromingen op een rij:
1. Psychodynamische benadering
2. Cognitieve gedragstherapie
3. Experientiele en cliëntgerichte benadering
4. Systeemtherapie
5. Oplossingsgerichte therapie en positieve psychologie
1. Psychodynamische benadering
Deze stroming staat in het teken van Sigmund Freud. Hij bedacht de psychoanalyse.
Psychoanalyse: Sigmund Freud (psychiater) focuste zich op het onderbewust zijn van de patiënt.
Patiënten maken bijvoorbeeld iets mee (een trauma, gebeurtenis of ervaring) wat in hun
onderbewustzijn blijft hangen, waardoor zij niet verder kunnen, maar zich niet bewust zijn van de
problematiek. Freud probeert om deze onbewuste zaken, naar boven te brengen en dus in het bewuste
toe te laten. Vaak stammen de problemen uit de vroegere kindertijd.
Het doel is het onbewuste bewust maken.
Zie het onderbewustzijn en het bewustzijn als een ijsberg. Het
onderbewustzijn zie je niet, dit zit immers in de oceaan en ben je je
daarom niet bewust van. Het bewustzijn is zichtbaar, omdat het
bovenwater drijft.
Unfinished business syndroom= het gaat om emotionele zaken die je
in het verleden niet ‘af’ hebt gemaakt.
Psychodynamische therapie geeft je meer zicht op je gevoelens, je
leert er beter mee omgaan en je leert het verschil tussen jezelf en van
anderen beter zien. Ook staan dromen centraal.
Conversiestoornis = als je je blokkeert om onbegrijpelijke redenen, je
wordt bijv. Blind, doof etc.
Het ‘duiden’(iets van betekenis voorzien, vanuit meerdere perpectieven bekijken) = erg belangrijk bij de
psychoanalyse. En de vrije associatie (alles eruit gooien wat je dwars zit).
Abstinentie: zakelijke afstand (probeer dicht bij de client te komen, maar houd ook professionele
afstand tot de client.)
Vier modellen heeft Freud bedacht, de vier visies
1. Driftmodel = verdrongen problemen in de kindertijd zorgen voor seksuele en agressieve driften.
Seksuele drift /lustdrift/eros= positieve drift, gericht op behoeftebevrediging, lekker eten, iets
moois schilderen etc.
Het driftmodel; es, ego en superego = een model wat de mens beschrijft vanuit de kindertijd. Als deze
fasen niet goed worden doorlopen, kan dit leiden tot problemen op latere leeftijd. Denk aan een
eetverslaving, gokken, seksverslaving en gedragsproblematiek etc.
, 1. Eros = levensdrift
2. Thanatos = doodsdrift
Een drift is een aangeboren biologische kracht ‘’es’’, dit is onbepaald en staat voor ‘’het’’.
‘’ego’’ is bedoeld om frustraties te kunnen onderdrukken; dit staat voor ‘’ik’’. Het is de bedoeling dat het
‘’ego’’, het ‘’es’’, kan onderdrukken. Hoe sterker het ego, hoe beter de disclipline en hoe beter je het
‘’es’’ kan verdragen.
Het ‘’superego’’ bevat geboden en verboden die vanuit de omgeving (normen, waarden, maatschappij)
zijn geïnternaliseerd (een deel van onszelf geworden). Het superego straft het ego als het een kind niet
lukt de drift de baas te zijn. Straffen bestaan uit; schuldgevoel, depressie, moe zijn, boos op jezelf.
Superego = ons gezond verstand.
Het es wil bevrediging en dat moet het ego regelen het superego wil aan allerlei eisen voldoen dat moet
ook het ego regelen.
Regressie= (tijdelijke) terugval in oud gedrag
Fixatie= niet terugvallen, Je bent enkel gefocust op deze periode en de behoeften en gedragingen ervan.
(tegen) overdracht = Het zijn de gevoelens, wensen en angsten die de therapeut voelt voor de client.
Ontwikkelingsfasen van es, ego en superego
- Orale fase, babytijd, de bevrediging van de driften gericht op het ontvangen via de mond.
- Anale fase, kleutertijd (koppigheidsfase), krijgt eigen wil, ontlasting onder controle, ego
ontwikkelt.
- Fallische fase, kleutertijd, geslachtsverschil ontstaan, jongetje wil aandacht van moeder, maar
wilt ook op vader lijken. Superego vormen.
- Latentiefase, schoolleeftijd, blik op buitenwereld aandacht bij school en leeftijd genoten
- Genitale fase, pubertijd/adolescentie tot 23, rijpen tot iemand die relaties aankan gaan op
gebied van werk, liefde en vriendschap. Geslachtsdrift.
Psychotherapieën worden geordend op grond van verschillende componenten, dit zijn:
- Ontwikkelingscomponent = hoe iemand zich in de loop van zijn leven heeft ontwikkeld. Sprake
van een samenspel tussen biologische rijping, omgevingsinvloeden en iemands innerlijk.
- neuro biologische = gaat over de genetische aanleg die zich in wisselwerking met de omgeving
vouwt.
- Affectieve component = gevormd door onze gevoelens en emotie en de manier hoe we hier mee
hebben leren omgaan.
- cognitieve component = bestaat uit denkprocessen en alles wat daarmee samenhangt, zoals het
functioneren van ons geheugen, waarneming en aandacht. Gebeurd vaak onbewust
- Gedragscomponent = de manier hoe we ons gedragen en hoe we dat geleerd hebben.
