Leerling: Annemarie Topelen
Klas: KMVZ3D_SE22B
Werkbegeleider: Lydia Woldendorp
Werklocatie: De Dilgt, PG Woning 7, Haren
Examinator werk: Greta Graafhuis
Examinator school: Kirsten Emerenciana
Zorgvragers: dhr. K. en mw. V.
Dhr. K.
Ziektebeelden:
2006 Bipolaire stoornis
2017 Alzheimer
2018 Hypertensie
Bipolaire stoornis:
Mensen met een bipolaire stoornis ervaren stemmingswisselingen tussen uitbundige manie
en zware depressie. De stemmingen houden lang aan en passen niet bij de situatie waarin de
persoon zich bevindt. Vroeger werd de stoornis ook wel een manische depressie genoemd.
Tussen de periodes van manie en depressie in keren patiënten vaak weer terug naar een
normale stemming. Een deel van de patiënten heeft echter voortdurend last van de
symptomen, vooral symptomen van een depressie. Zelfdoding komt vaak voor bij mensen
die lijden aan een bipolaire stoornis.
Oorzaken
Het is niet mogelijk om te voorspellen wie wel of niet een bipolaire stoornis zal krijgen. Er is
niet specifiek één oorzaak aan te wijzen. Wel zijn er verschillende risicofactoren.
Erfelijke factoren spelen een belangrijke rol bij het ontstaan van de bipolaire stoornis.
Kinderen van een ouder met een bipolaire stoornis krijgen niet automatisch ook deze
stoornis, maar ze hebben er wel een grotere kans op (10 tot 20%).
Ook sociale en omgevingsfactoren kunnen een risicofactor zijn. Zo hebben
bijvoorbeeld volwassenen die cannabis gebruiken vijf keer zoveel kans dat een
bipolaire stoornis zich ontwikkeld.
Maar ook traumatische jeugdervaringen, zoals mishandeling en verwaarlozing,
verhogen de kans op een bipolaire stoornis. Daarbij maken trauma’s op jonge leeftijd
dat de vooruitzichten van de stoornis minder gunstig zijn: er is dan een grotere kans
op meer en ernstigere episoden van manie of depressie.
Symptomen
De depressieve periodes bij een bipolaire stoornis zijn niet te onderscheiden van die van een
major depression. Je kunt deze periodes herkennen aan somberheid, verlies van interesse en
energie, verstoringen van slaap en eetlust, concentratieproblemen, een gevoel van
hopeloosheid, schuldgevoelens, minderwaardigheid en gedachten aan zelfdoding.
Wanneer patiënten in een manische stemming verkeren zijn ze té opgewekt. Hun energie is
toegenomen, ze hebben minder behoefte aan slaap, een toegenomen interesse in
doelgerichte activiteiten en kunnen impulsieve beslissingen nemen. Tijdens een manische
periode kunnen patiënten bijvoorbeeld ineens ontzettend veel geld uitgeven of drugs gaan
gebruiken. Ze kunnen zich euforisch voelen of juist heel prikkelbaar. Als de manie heel heftig
is kunnen patiënten denken dat een profeet of zelfs god zijn, of dat ze op een speciale missie
zijn gestuurd. Een manie kan ook milder zijn, in dat geval heet het een hypomanie.
Kunstenaars hebben ik deze periode soms heel veel en heel bijzonder werk gemaakt.
3
, In Nederland komt een bipolaire stoornis bij één procent van de bevolking voor. Ongeveer
even veel vrouwen als mannen lijden aan deze stoornis. Op middelbare schoolleeftijd kan
een eerste depressie optreden, en de eerste manie kan pas vele jaren laten optreden. Pas bij
de eerste manie kan de diagnose bipolaire stoornis worden gesteld. Mensen met deze
hersenstoornis blijven meestal gedurende hun hele leven terugkerende manische of
depressieve periodes krijgen. Zonder behandeling duurt een manische periode gemiddeld
twee maanden. Een depressieve periode kan wel twee tot vijf maanden duren.
Genen spelen een belangrijke rol bij de ontwikkeling van een bipolaire stoornis. De ziekte is
dan ook vaak bekend in de familie. Van de vele verschillende genen die bijdragen aan het
risico, is slechts een klein deel bekend.
Behandelingsmogelijkheden
Er zijn veel verschillende behandelingen beschikbaar voor mensen met een bipolaire
stoornis, zowel medicinaal als door middel van psychotherapie en zelfmanagement. Vaak
bestaat de behandeling uit een combinatie van deze methoden. Zo is psychotherapie onder
andere gericht op de behandeling van bipolariteit, maar ook op persoonlijk herstel. Het is
daarnaast ook van belang dat mensen met een bipolaire stoornis leren omgaan met de
symptomen en de lichamelijke en psychosociale gevolgen ervan. Dit kan mede gedaan
worden door zelfmanagement.
Medicijnen worden vaak gebruikt bij het bestrijden van de symptomen en als bescherming
tegen complicaties of suïcide. Een veelgebruikt medicijn is lithium. Laat in de jaren 40 lieten
onderzoekers zien dat injectie van lithium bij cavia’s ervoor zorgde dat de dieren kalm
werden. Dit geeft aan dat lithium de stemming van de cavia’s stabiel maakte. Het bleek dat
lithium ook de stemming van patiënten met een bipolaire stoornis stabiel maakte. Lithium
maakte het om deze reden weer mogelijk voor patiënten om terug te gaan naar hun werk en
een relatief normaal leven te leiden.
Hoewel lithium redelijk goed werkt, hebben veel patiënten nog extra behandelingen nodig,
vooral voor de depressieve periodes. Er zijn een aantal andere medicijnen die stemmingen
kunnen stabiliseren, waaronder valproaat. Geen van de bestaande medicijnen werken
echter perfect en ze komen allemaal met bijwerkingen.
Toekomstverwachting
Mensen met ernstige psychische aandoeningen hebben een gemiddeld tien tot twintig jaar
kortere levensverwachting dan de algemene bevolking. Bij een diagnose van schizofrenie of
bipolaire stoornis ligt de levensverwachting zelfs ongeveer vijftien tot twintig jaar lager ten
opzichte van de algemene bevolking. De sterftekloof tussen mensen met ernstige psychische
aandoeningen en de algemene bevolking is in de loop der tijd groter geworden. Eerdere
onderzoeken naar het vroegtijdig sterven van mensen met ernstige psychische
aandoeningen waren vaak gericht op de verhoogde kans op suïcide binnen deze doelgroep.
Ongeveer twee derde van de vroeg sterfte binnen deze doelgroep is echter toe te schrijven
aan een verhoogde kans op fysieke aandoeningen, waaronder cardiovasculaire
aandoeningen, luchtwegaandoeningen en verschillende vormen van kanker.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annemarietopelen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
