Samenvatting
Samenvatting MAX - BVJ 6 vwo thema 1 Vertering
Samenvatting van thema 1 Vertering (BVJ 6 vwo). Basisstof 1 t/m 5 worden behandeld. Inclusief afbeeldingen.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Vertering1 Voedingsstoffen
Voeding
Alles wat je eet of drinkt noem je voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen bevatten
voedingsstoffen. Er zijn 6 groepen: eiwitten, koolhydraten, vetten, water, mineralen en
vitaminen. Daarnaast bevat je voedsel voedingsvezels.
Sommige voedingsstoffen worden gebruikt als bouwstof voor de vorming van organische
moleculen bij de voortgezette assimilatie. Anderen dienen als brandstof, deze
voedingsstoffen leveren energie voor de dissimilatie.
Eiwitten (proteïnen)
Eiwitten zijn ketens van enkele aminozuren. Er zijn dierlijke en plantaardige eiwitten.
In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen uit het voedsel gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen, die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden de
aminozuren naar de lever vervoerd en van daaruit naar alle organen.
In eiwitten van mensen komen twintig verschillende aminozuren voor. 12 maken we zelf als
ze niet voldoende in het voedsel zitten. De andere 8 moeten in het voedsel voorkomen en
heten daardoor essentiële aminozuren.
Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen voor cellen en weefsels. Je lichaam kan eiwitten ook
gebruiken als brandstof. Eiwitten worden dan eerst omgezet in glucose, dat wordt verbrand.
Ook een overschot aan eiwitten en aminozuren in je voeding wordt in je lichaam omgezet in
glucose.
Koolhydraten (sachariden)
Koolhydraten zijn belangrijke brandstoffen in je lichaam. Als je te veel koolhydraten eet,
zorgt het hormoon insuline ervoor dat een klein deel daarvan wordt omgezet in de
polysacharide glycogeen, die als reservestof wordt opgeslagen in de lever en in spieren. Het
grootste deel van de overtollige koolhydraten wordt omgezet in vet.
Koolhydraten kunnen ook dienen als bouwstoffen in bijvoorbeeld DNA.
Voedingsvezels zijn koolhydraten die niet kunnen worden verteerd door enzymen van de
mens. Een deel van de voedingsvezels kan in de dikke darm wel worden afgebroken door
de enzymen van bacteriën. Voedingsvezels zijn afkomstig uit de celwanden van
plantaardige voedingsmiddelen.
Vetten (lipiden)
Veel vet moleculen zijn opgebouwd uit een glycerolmolecuul en drie vetzuurmoleculen. Deze
vetten en oliën worden triglyceriden genoemd. De vetzuren kunnen verzadigd of
onverzadigd zijn. Vooral plantaardig oliën bevatten veel onverzadigde vetzuren. Dierlijke
vetten bevatten veel verzadigde vetzuren.
Je lichaam kan glycerol en de meeste vetzuren vormen uit andere organische stoffen. Alleen
enkele onverzadigde vetzuren moeten dus in het voedsel voorkomen (essentiële vetzuren).
Vetten dienen vooral als brandstof. Maar ze kunnen ook als bouwstof dienen. Ze vormen
een belangrijk deel van membranen. Sommige vitaminen zijn oplosbaar in vet, waardoor je
, ze alleen via vet binnenkrijgt. Cholesterol is een vet dat je voor een klein deel binnenkrijgt
via je voeding. De meeste cholesterol wordt aangemaakt door de lever.
Water
Water is onder andere een belangrijke bouwstof voor je lichaamscellen en een oplosmiddel
voor allerlei stoffen. Water is ook een transportmiddel. Verder speelt het een belangrijke rol
bij de regeling van de lichaamstemperatuur. Het verlies van water uit het lichaam wordt voor
een deel gecompenseerd door het water dat vrij komt bij de dissimilatie. De rest wordt
aangevuld door eten en drinken.
Mineralen (zouten)
Mineralen zijn anorganische stoffen zoals calcium, fosfor, kalium en natrium. Je hebt
dagelijks allerlei soorten mineralen nodig om de processen in je lichaam goed te later
verlopen.
Sommige mineralen worden gebruikt als bouwstoffen (calcium voor botten). Ze kunnen ook
andere functies hebben. Calcium is bijvoorbeeld nodig om je bloed te laten stollen. Kalium
en natrium zorgen ervoor dat neuronen impulsen kunnen geleiden.
Mineralen die je slechts in zeer kleine hoeveelheden nodig hebt, worden spoorelementen
genoemd (chroom, fluor, jodium, ijzer). Spoorelementen zijn vaak bestanddelen van
enzymen en hormonen.
Vitaminen
Vitaminen zijn organische stoffen die nodig zijn om de processen in je lichaam goed te laten
verlopen. Ze worden aangegeven met een letter. Vitamine B is een verzamelnaam voor
verschillende vitaminen: het vitamine-B-complex.
Vitamine K kan worden gemaakt door bacteriën in de dikke darm. Alle andere vitaminen
kunnen in je lichaam worden gevormd en moeten in je voedsel aanwezig zijn. Sommige
vitaminen zijn in je voedsel aanwezig als provitaminen. Uit een provitamine kan je lichaam
zelf een vitamine maken.
Net als spoorelementen zijn veel vitaminen bestanddelen van enzymen. Bij gebrek aan
vitaminen ontstaan gebreksziektes. Ook als je te veel vitaminen binnenkrijgt, kun je ziek
worden.
2 Het verteringsstelsel
Het darmkanaal
In de wand van het hele darmkanaal bevinden zich kringspieren en lengtespieren. Door
het afwisselend samentrekken van deze spieren ontstaat de darmperistaltiek. Hierdoor
wordt de voedselbrij voortgeduwd, gekneed en goed
gemengd met de verteringssappen die
verteringsklieren afgeven aan de voedselbrij in het
darmkanaal. Voedingsvezels en lichaamsbeweging
stimuleren de darmperistaltiek.
Het kauwen van voedsel en het kneden en mengen van
de voedselbrij door de darmperistaltiek noem je
mechanische vertering. De bewerking van voedsel
door enzymen noem je chemische vertering.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maritwijnenvan. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen