1. bouw en functie van de cel
Duidelijke overeenkomsten tussen cellen van de meeste organismen
→ begrenzing ofwel celmembraan en een geleiachtige inhoud (gevuld met
nucleïnezuren, bepalen wat de cel kan doen = DNA)
Bouw
Cellen met dezelfde vorm en functie → samen in weefsel
→ bezitten organellen, moleculen die allemaal bestaan uit meerdere atomen
Organen: uitvoeren speciale taken, bestaan uit verschillende soorten weefsels
→ bij mensen verbonden tot een organenstelsel met eigen taak (bv,
zenuwstelsel)
Celschema:
cellen hebben een algemeen bouwplan maar ook
verschillen
Cellen bevatten cytoplasma (
celorganellen,grondplasma, de mitochondriën,..)
omgeven door celmembraan
Grondplasma = geleiachtige vloeistof en groot aantal
eiwitten,vetten,suikers en mineralen.
Eukaryote cellen hebben een celkern (prokaryote niet)
2
, De celkern bevat chromosomen, die worden
gekopieerd en aan dochtercellen doorgegeven
(zo verant. voor erfelijke eigenschappen)
Chromosoom = complex van DNA en eiwitten
celdeling → draadjes worden staafjes
geen celdeling→ lange dunne draden
(chromatine)
Nucleolus = aanmaak ribosomen
Kernmembraan = rond kernplasma, hier
bevinden kernporiën → grote moleculen
kunnen via hier de celkern in en uit.
Mitochondriën:
= bestaat uit dubbel membraan,grondplasma,DNA en veel enzymen die het
mogelijk maken om energie van voedsel om te zetten naar ATP
- bevat ADP, grondstoffen voor ATP
In Eukaryote cellen wordt energie uit
voedsel omgezet in ATP
(adenosinetrifosfaat)
ATP = opgeladen accu, gemaakt in
mitochondriën (=kerncentrale)
Ribosomen en ER (= Endoplasmatisch reticulum):
Cytoplasma = vertaling informatie celkern (ribosomen vertalen naar eiwitten)
→ ribosomen (losse bolletjes) zelf eiwitten, hierdoor in celkern informatie om
ribosomen te maken. gebonden aan ER
Endoplasmatisch reticulum = in verbinding met andere celorganellen en zorgt
voor transport van stoffen binnen de cel
- ruw ER : veel ribosomen
3
, - Glad ER : weinig ribosomen, maar veel enzymen (enzymen die actief zijn in
de cel kunnen niet werken wanneer ze vrij ronddrijven in het cytoplasma, ze
moeten een associatie aangaan met een membraan, het glad ER.)
Golgi-systeem en de lysosomen:
Golgi-apparaat = organel dat bestaat uit op elkaar gestapelde membranen
waaruit door afsnoering blaasjes kunnen ontstaan.
- stoffen ER worden hier bewerkt en opgeslagen, hiervoor veel enzymen
nodig
- fabriek waar stoffen worden aangevoerd, afgevoerd
Lysosomen = blaasjes met enzymen die stoffen kunnen afbreken.
- opruimers, ze kunnen hun inhoud buiten de cel afgeven (exocytose)
Cytoskelet:
Een cel krijgt niet alleen vorm door de celmembraan en het cytoplasma, ze krijgt
vorm en beweeglijkheid door eiwitdraden die aan de celmembraan en de
celorganellen vastzitten.
→ mogelijkheid om cellen heel lang te maken bv zenuwcellen
Vacuole:
= door een membraan (tonoplast) omgeven, ruimte in
de cel waarbinnen vocht ligt opgeslagen met allerlei
opgeloste stoffen zoals reservestoffen, kleurstoffen en
afvalstoffen.
→ bevindt zich in cytoplasma
→ dieren bevatten geen of weinig (pantoffeldiertjes
wel)
→ planten bevatten meerdere kleine vacuole
Functie van de cellen
cellen hebben een bepaalde vorm nodig om een functie goed te kunnen uitvoeren.
2. Celmembraan
= Grens tussen cytoplasma (binnenkant van de cel) en de buitenwereld.
- houd stoffen tegen
- hierdoor staan cellen in contact met andere cellen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lorebomberen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.