Samenvatting ‘Politieke en maatschappelijke ontwikkelingen’:
Inleiding:
Het structureel functionalisme en de systeembenadering:
Welke functie hebben ziekte en afwijkingen in onze samenleving en op welke manier worden artsen,
hulpverleners en geneesmiddelen ingezet om deze te verhelpen of te voorkomen? Uitgangspunten zijn
(1) handhaving van de huidige orde of situatie, (2) probleemoplossing en (3) aanpassing aan nieuwe
ontwikkelingen.
Het symbolisch interactionisme en de etiketteringstheorie:
Mensen geven betekenissen aan het gedrag van mensen, situaties waarin zij verkeren en ziekten die zij
ervaren. Binnen het symbolisch interactionisme worden op een open wijze de betekenissen, die mensen
aan hun gedrag geven, bestudeerd. Binnen de etiketteringstheorie worden situaties onderzocht, waarin
mensen negatieve vooroordelen, stigmatisering en discriminatie jegens elkaar ontwikkelen.
De disciplineringstheorie:
Het leven van mensen ligt voor een groot deel in handen van deskundigen, specialisten en overheden, die ons
steeds meer een door hen bedachte ‘wijze van leven’ opdringen. De aanhangers van de disciplineringstheorie
waarderen de kennis en inzichten van oudsher en via overlevering om problemen en ziekten te overwinnen,
en vooral ervaringen die via zelfhulp, belangenorganisatie en internet uit te wisselen zijn.
De kritische theorie:
Het bedrijfsleven en de werkdruk beheersen de richting en inhoud van ons leven, de zorg en de wijzen
van werken met patiënten en cliënten. Nadruk ligt op het vergroten van de kwaliteit van het leven en
aandacht voor levensvraagstukken.
De civilisatietheorie:
Binnen deze theorie worden de wijzen waarop mensen zich ontwikkelen, zich van elkaar willen
onderscheiden en bezig zijn zichzelf en anderen te beschaven bestudeerd. Processen van
zelfbeheersering bij mensen, hun emotionele huishouding, krijgen veel aandacht.
Hoofdstuk 1; het structureel functionalisme (de systeembenadering)
Kader ‘Orde in de chaos’:
- Crimineel gedrag en werkloosheid staan nooit op zichzelf, maar komen voort uit een complex geheel
van invloeden en problemen. Positieve eigenschappen worden versterkt en als er iets op één terrein
verandert, treedt ook op andere terreinen verbetering op.
- Het advies in het rapport ‘Deuren open: investeren in sociale integratie en participatie’ is, om meer geld te
steken in kwetsbare wijken en groepen. Kwetsbare groepen (in de steden) krijgen een steeds extremere
afwijkende positie ten opzichte van de rest van Nederland. Risicogroepen beschikken over steeds minder
onderwijs, arbeid en inkomen (‘zij verkeren steeds vaker aan de onderkant en in de marge van de samenleving’).
Binnen het structureel functionalisme en de systeembenadering, ligt de nadruk op:
Het bieden van structuur en het stellen van grenzen;
Het bijeenhouden van samenlevingsverbanden, organisaties, gezinnen en relaties;
Het voorkomen en tegengaan van afwijkend gedrag, door middel van positieve en negatieve sancties;
Positief denken, wilskracht, motivatie en coachen;
Het zoeken naar oplossingen voor problemen, door deze stuk voor stuk in kaart te brengen;
De vooruitgang van de samenleving door wetenschappelijk onderzoek, innovatie en technologie.
De metafoor van de ‘machine’ geeft ons een beeld van het functioneren van de maatschappij. De
onderdelen van een machine hebben elk een functie, grijpen in elkaar en doen het geheel draaien. Het
geheel is met het draaien van de machine meer dan de som van de onderdelen.
