Deze samenvatting is voor de cursus cognitie en gedrag van de Universiteit Utrecht voor Psychologie. Het betreft H5, H6 en H3 van het boek voor het eerste deeltentamen. de andere hoofdstukken kreeg ik in een samenvattingsboekje!
Cognitie en gedrag hoofdstukken samengevat
H5.1 Visuele codering BLZ 24-58
Je ziet een object wanneer het licht aantrekt of reflecteert waardoor receptoren gestimuleerd
worden en info sturen naar je brein.
Het brein codeert informatie in termen van welke neuronen actief zijn en hoe actief ze zijn op een
moment. > impulsen in bepaalde neuronen stellen licht voor en andere impulsen in andere neuronen
kunnen geluid, gevoel of andere sensaties voorstellen.
Law of specific nerve energies: wat dan ook wat een bepaalde zenuw exciteert heeft een bepaalde
energie die alleen bij die ene zenuw hoort.
Licht komt via de pupil binnen > het focust zich d.m.v. de lens en cornea en wordt geprojecteerd naar
de retina (achter in het oog waar veel receptoren zitten).
Retina en licht
- Licht van de linkerzijde van de wereld gaat naar de rechterhelft van de retina
- Licht van de rechterzijde van de wereld gaat naar de linkerhelft van de retina.
- Licht van boven van de wereld komt op het onderste gedeelte van de retina
- Licht van onder van de wereld komt op het bovenste gedeelte van de retina
Route in de retina : informatie van de receptoren achter in het oog (de retina) gaan naar bipolair
cellen die dichter bij het middenstuk zitten van het oog.
De bipolair cellen sturen weer info naar ganglioncellen die nog dichter in het midden van het
oog zitten
De axonen van de ganglioncellen komen samen en gaan tegelijk terug naar het brein.
Amacrine cellen
- Andere cellen genaamd amacrine cellen krijgen info van bipolair cellen en sturen dit naar
andere bipolair cellen, amacrine en ganglioncellen
- Amacrine cellen maakt de input van ganglioncellen sterker, waardoor bepaalde cellen alleen
maar reageren op bepaalde vormen, richtingen, lichtveranderingen, kleur, etc.
Licht gaat door de ganglioncellen, amacrine cellen en bipolair cellen om bij de receptoren te komen.
Blinde vlek: axonen van de ganglioncellen komen samen om de optische zenuw te vormen die door
de achterkant van het oog verlaat. > op dit punt waar het, het oog verlaat is de blinde vlek
- Bij de blinde vlek zijn er geen receptoren
- Op dezelfde plek komen ook bloedvaten binnen en weg
De fovea: een klein gebied gespecialiseerd voor acute gedetailleerde vision.
- Er zijn bijna geen bloedvaten en axonen van ganglioncellen waardoor er ongehinderde vision
is
- Doordat receptoren dicht op elkaar zitten is er veel waarneming voor detail
- Om detail te waarnemen is elke receptor in de fovea verbonden met één bipolaire cel
- Deze bipolaire cel verbindt zich met één ganglion cel die een axon naar het brein heeft
,De ganglioncellen in de fovea wordt bij mensen en primaten de ‘midget ganglion cel’ genoemd
Omdat deze heel klein is en alleen reageert op één kegeltje (= een fotoreceptor cel in de
retina)
Veel vogels en haviken hebben dikkere visuele receptoren op het bovenste gedeelte van de retina
dan op het onderste gedeelte doordat ze het merendeel van hun dag naar beneden kijken (naar
beneden kijken = bovenste gedeelte retina actief)
Dus, foveal (fovea) vision zorgt voor betere scherpte (acuity) > sensitiviteit voor details
Het perifeer zicht zorgt voor betere sensitiviteit voor gedimd licht
- In het perifeer zicht wordt de mogelijkheid om detail te waarnemen moeilijker doordat er
andere objecten vaak in het korte zicht staan
De retina heeft:
Kegeltjes (cones)
o Komen veel voor in het fovea
o Minder actief in zwak licht, meer handig en actief bij fel licht
o Essentieel voor kleuren zien
o Profiteren 90% van de input van brein
Staafjes (rods)
o Komen veel voor in het perifeer zicht
o Reageren op zwak licht
o Niet te gebruiken in het daglicht doordat fel licht de staafjes zullen bleken
o Staafjes outnumbers kegeltjes met 20:1
Door de goede distributie van kegeltjes en staafjes hebben mensen een goede kleurvisie in de fovea
maar niet in het perifeer zicht.
De midget ganglioncellen > in de fovea heeft elk kegeltje een eigen route naar het brein
In het perifeer zicht (meeste staafjes) moet elke receptor een route delen met veel ganglioncellen
Kegeltjes en staafjes beschikken beide over fotopigmenten: chemicaliën die energie uitscheiden
wanneer er licht op valt.
, Licht wat mensen echt kunnen zien bestaat uit elektromagnetische radiatie met een range van
ongeveer 400 nanometer tot 700 nanometer
- De kleinste waargenomen golven zien we als violet
- Steeds langere golven zien we als blauw, groen, geel, oranje en rood
Trichromatische theorie van Young/Helmholtz : mensen nemen kleur waar via het relatieve reactief
van drie soorten kegeltjes. > elke is maximaal sensitief tot bepaalde soorten golflengtes
The trichromatic theory of color vision says that human eyes only perceive three colors of
light: red, blue, and green
Every combination of color perceived by the brain is a combination of blue, green, and red
Korte golflengte: blauw
- Gelijk verdeeld over de retina
Medium golflengte: groen
Lange golflengte: rood
Visuele veld: het gedeelte van de wereld wat mensen kunnen zien voordat je de kleur kan
identificeren
Oponnent-process theory: we nemen kleur waar in termen van opposites.
the ability to perceive color is controlled by three receptor complexes with opposing actions.
These three receptor complexes are the red-green complex, the blue-yellow complex, and the
black-white complex.
Wanneer je te lang staart naar een kleur in een bepaalde locatie, wordt de reactie waarmee
je kleuren waarneemt verzwakt waardoor je naar het tegenovergestelde switcht.
De trichromatic theory en oponnent-proces theory kunnen kleur consistentie (de mogelijkheid dat
mensen kleuren herkennen terwijl licht veranderd) niet uitleggen
>. Retinex theory kan dit wel:
= wanneer je groen getinte bril draagt of je een wit licht vervangt voor een groen licht kan je
bananen nog steeds als geel identificeren of papier als wit. > je brein vergelijkt de kleur van een
object met een andere kleur waardoor je een stukje groen van beide dingen weghaalt. In vergelijking
in groen licht zie je alsnog wat blauw is (ander soort groen) en wat rood is (ander soort groen)
De cortex vergelijkt info van verschillende delen van de retina om zo de felheid van elke kleur
en elk gebied te beslissen
Kleurenblindheid
- Ontstaat doordat bepaalde mensen sommige genen hebben die een bepaald type kegeltje
niet goed ontwikkelt of er een abnormaal kegeltje ontwikkelt
- Rood-groen kleurenblind komt het meeste voor (op de X chromosoom, mannen hebben het
meest last hiervan)
H5.2 hoe het brein visuele info verwerkt
De kegeltjes en staafjes van de retina maken synapsen aan met horizontale -en bipolaire cellen
De horizontale cellen maken inhiberend contact op de bipolaire cellen wat resulteert in dat de
synapsen veranderen in amacrine cellen en ganglioncellen.
De axonen van de ganglioncellen vormen de optische zenuw
- Deze verlaat de retina (op de blinde vlek > 5.1) en gaat via het lage gedeelte van het brein
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper brittbovee. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
