Vietnam, een land in Zuidoost -Aziè met achtmaal de oppervlakte van Nederland, was in de 20e eeuw langdurig strijdtoneel van dekolonisatie en Koude Oorlog. Onder leiding van de communisten en gesteund door China en de Sovjet-Unie, versloegen de Vietnamezen eerst de Franse kolonisator, om daarna de...
1 Nieuwe internationale verhoudingen na 1945
Europa raakt na de Tweede Wereldoorlog verdeeld
● Na 1945 zijn er twee supermachten over. De VS (kapitalistisch) en de SU
(communistisch)
● Oost-Europese “satellietstaten” worden een verdedigingslinie voor de SU
● In het door de westelijke geallieerden bevrijde deel van Europa kwamen
kapitalistische democratieën en economieën
● Beiden dachten dat de andere partij uit was op uitbreiding van hun
“invloedssfeer”
● Scheiding van West- en Oost-Europa door IJzeren Gordijn
Er ontstaat een Koude Oorlog tussen de VS en de SU
● Periode van vijandschap met veel conflicten, maar geen directe oorlog
● Toenemend wederzijds wantrouwen
● Toenemend aantal conflicten (Marshallplan, Russische blokkade van Berlijn,
communistische machtsovername Tsjecho-Slowakije)
De Koude Oorlog leidde tot een kernwapenwedloop
● Beide grootmachten ontwikkelden kernwapens
● 1945, VS slaagde erin om atoombommen te maken (Hiroshima en Nagasaki)
● 1948, SU kon ook kernwapens produceren
● Wapenwedloop leidt niet tot vernietiging maar tot afschrikking.
In Europa blijft de vrede bewaard
● De wederzijdse afschrikking had uiteindelijk een stabiliserend effect
● 1958, beleid van vreedzame co-existentie van Chroesjtsjov
2 Vijandbeelden
● In hun propaganda ontwikkelden beide supermachten een vijandbeeld ter
verklaring en legitimatie van hun optreden
, Amerikaans vijandbeeld leidt tot ‘containment’-politiek
● De Amerikanen vreesden de communistische wereldrevolutie
● De Amerikanen gaan over tot de Containment-politiek (indammen van
communisme). Eerst vooral in Europa (met Navo en Marshallplan)
● Containment-politiek wordt ook toegepast op de rest van de wereld:
○ Communistische bewegingen na dekolonisatie in Azië
○ 1949, China werd communistisch onder leiding van Mao Zedong
● VS zien SU en China onterecht als 1 machtsblok. 1960, breuk:
○ Mao neemt afstand van de Russische politiek van vreedzame co-
existentie
○ Tussen de SU en China ontstond rivaliteit om macht
Communistisch vijandbeeld
● China en SU zien de containment-politiek als westers imperialisme (het
streven naar macht of invloed in de hele wereld)
● Uitgangspunt: het verkrijgen van invloed in de gekoloniseerde gebieden
3 Dekolonisatie in zuid-oost-Azië
Invloed van de Tweede Wereldoorlog op de dekolonisatie
● Nationalisme onder de bevolking versterkt door de Japanse successen in de
Tweede Wereldoorlog
● Na de capitulatie van Japan (1945) profiteren veel nationalisten van het
machtsvacuüm (de Europese machthebbers zijn nog niet terug).
● West-Europese landen, verzwakt door de oorlog, waren niet in staat om hun
koloniën te behouden. Koloniën verklaarden zich onafhankelijk
Azië raakt bij de Koude Oorlog betrokken
● Bij de dekolonisatie van zuidoost Azië speelden zowel nationalistische als
communistische groeperingen een rol.
● Wederzijds beïnvloeden:
○ De SU probeert greep te krijgen op de onafhankelijkheidsbewegingen
in de koloniën
○ De VS probeerden zo’n toelating juist te voorkomen. Zowel SU als VS
zagen zichzelf als een voorbeeld voor de hele wereld en wilde dat deze
staten aan hun kant stonden. Daarbij ging het om ideologie, macht en
om economische belangen.
De VS proberen in Zuid-Oost-Azië het communisme tegen te houden
● Volgens de VS zou het communisme zich als een olievlek kunnen uitbreiden,
ook wel de domino-theorie gedoemd, bedacht door Eisenhower
● Drie methodes van de VS:
○ economische hulp
○ politieke steun met “marionettenregeringen” (regering die door een
ander land in stand gehouden wordt)
○ militair steun / militair ingrijpen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper florijnvalter. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,39. Je zit daarna nergens aan vast.
