Psychologie en Sociologie is een praktische en beknopte inleiding in de Psychologie en Sociologie, waarin de essentie van deze vakken helder wordt beschreven. Het boek bestaat uit drie delen:
- Psychologie
- Sociale psychologie
- Sociologie
de samenvatting is erg lang, wat ik persoonlijk wel fijn vind, hoewel ik denk dat het in dit geval wel iets beknopter kon.
fijn geschreven, alleen jammer dat alle afbeeldingen het bij mij niet zichtbaar waren, behalve de eerste afbeelding
Gedrag bestaat uit waarneembare handelingen en uit vormen van innerlijke activiteit die
kunnen leiden tot waarneembare handelingen. Gedrag wordt bepaald door erfelijke
factoren en omgeving.
Kinderen moeten een bepaalde biologische ontwikkeling doormaken voordat ze bepaald
gedrag kunnen leren. Ontwikkelingspsychologen noemen dit proces 'rijping'
1.2: invloeden op gedrag
De mens is te beschouwen als 'een open' systeem: er is een wisselwerking tussen
persoon en omgeving. Je wordt niet alleen beïnvloed door je omgeving of situatie, je
beïnvloedt je omgeving of situatie zelf ook.
Hoofdstuk 2: persoonlijkheid
2.1: het begrip persoonlijkheid
In de psychologie bedoelt men met persoonlijkheid het unieke in een individu, datgene wat
hem onderscheidt van andere mensen. We nemen aan dat iemand zich in verschillende
situaties over een langere periode op ongeveer dezelfde, kenmerkende manier zal
gedragen. Toch zijn er veranderingen in de persoonlijkheid mogelijk.
Gedrag en persoonlijkheid zijn nauw met elkaar verbonden. De persoonlijkheid komt tot
uiting in het gedrag.
Vanaf de jaren 20 spreken we over temperament. Men was van mening dat persoonlijke
eigenschappen erfelijk waren. Tegenwoordig zijn we van mening dat persoonlijkheid
slechts voor een deel aangeboren is.
Mechanisatie (ook wel socialisatie): In de psychologie wordt het verschijnsel waarin
kinderen leren tijdens het opgroeien dat bepaald gedrag acceptabel is binnen de eigen
(sub)cultuur zo genoemd.
2.2: persoonlijkheidstheorieën
Van de Griekse schrijver Theophrastus zijn karakterschetsen bewaart gebleven uit 300
voor Christus. Hij schreef onder andere over de Wauwelaar die eindeloos kan uitweiden
, over de meest uiteenlopende onderwerpen.
Oude theorieën legden verband tussen persoonlijkheid en oerkrachten als aarde, water,
lucht en vuur. Ook werd er een relatie gelegd tussen lichaamssappen of 'humores' en het
karakter van de mens. Denk bijvoorbeeld aan de karaktereigenschappen flegmatisch of
zwartgallig. Men lette ook op lichaamsbouw, gelaatstrekken en knobbeltjes op het hoofd.
De term wiskundeknobbel is nog afkomstig van die oude knobbeltheorie oftewel
frenologie.
Flegmatisch (phlegma is slijm): onaandoenlijk, traag-kalm, onverschillig, koel van bloed
Zwartgallig (zwarte gal): zwaarmoedig, droefgeestig, melancholiek
Frenologie (de leer van de geest): Frenologie is een, thans geheel verlaten leer, die stelde
dat aanleg en karakter bepaald worden door de groei van bepaalde hersendelen. Het
karakter zou dan afgeleid kunnen worden uit de vorm van de schedel, die bepaalde
knobbels zou vertonen. Hieruit zijn de in het spraakgebruik ingeburgerde termen
wiskundeknobbel en talenknobbel ontstaan.
In de oude theorie van Kretschmer (1921) en Sheldon (1940) kom je een karakterindeling
tegen op basis van 3 soorten lichaamsbouw:
• het lange, dunne type (leptosoom):
• het brede, gespierde type (atletisch);
• het kleine, dikke type (pyknisch).
Allerlei karaktereigenschappen worden verbonden aan deze uiterlijke kenmerken.
2.2.1: psychoanalyse
Een belangrijke persoonlijkheidstheorie is de psychoanalyse waarvan Sigmund Freud de
grondlegger is (1845-1939).
Volgens Freud bestaat de persoonlijkheid uit drie aspecten of instanties namelijk het
• Id (lustprincipe): Volgens Freud heeft de mens bij de geboorte alleen een id. Deze
component van persoonlijkheid kun je zien als een reservoir vol driften. Het kind
wordt beheerst door lusten of driften, onbeheerste krachten die vanuit het id
opkomen die het kind bevredigd wil hebben (hedonisme). Veel driften zijn volgens
Freud van seksuele aard:
◦ eerst beleef je lust via de mond (orale fase)
◦ daarna beleef je lustgevoelens door het spelen met de ontlasting (anale fase)
◦ ten slotte ontdek je de geslachtsorganen en je kunt daaraan lust beleven,
wanneer je ermee speelt (fallische fase)
• Ego (realiteitsprincipe): Als kind leer je door de omgang met je ouders
langzamerhand steeds meer controle te krijgen over die 'primitieve' driften. Er
ontwikkeld zich een ego. Onder invloed van het contact met volwassenen. Het ego
houd het id onder controle, en zorgt dat de driften op een gezonde acceptabele
manier tot uiting kunnen komen. Je kunt het ego vergelijken met een ruiter op een
paart. Het paard levert de energie en de ruiter leidt dit in goede banen. Verkeerde
impulsen worden omgezet in sociaal aanvaartbaar gedrag. Denk aan een schilder
die zijn driften op het doek kan botvieren.
• Superego (gewetensprincipe): Dit ontwikkelt zich langzaam uit het ego tijdens de
schooljaren. Na de kleutertijd is het bij de meeste kinderen in aanleg aanwezig. Het
superego is een soort geweten dat gevormd wordt door ouderlijke richtlijnen en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper believer1988. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,24. Je zit daarna nergens aan vast.
