WETENSCHAPSFILOSOFIE
Scientism (wetenschap) = science is vastly superior to all other attempts at securing
knowledge: its laws provide certainty.
David Gross: ignorance is the most important product of knowledge.
Francis Bacon: the mind = an enchanted glass, full of superstition and imposture.
Sceptics = post-moderniststen en relativisten.
Contemporary science is the product of failed ideologies deeply rooted in the
Scienctific Revolution and the Enlightment.
There is more than one truth, more than one method.
DEEL 1: KENLEER
INTRODUCTION TO PART 1
How can we justify knowledge?
What is the ultimate source of knowledge?
What is the method by which we gain knowledge?
Rationalisme = de opvatting dat kennis het gevolg is van het juiste gebruik van
menselijke redeneervaardigheden.
Empirisme = de opvatting dat kennis wordt gegenereerd door onze zintuigelijke
capaciteiten.
Rationalisme Empirisme Scepticisme
Plato Aristoteles Berkeley: existence of
material reality
Descartes Bacon Hume: causality and induction
Locke
Als reactie op het scepticisme van Hume.
Kant = creëerde samenstelling/verbinding van empirisme en rationalisme:
Doel: kennis vindt zijn oorsprong in een fijn afgestemde mix van input uit de
werkelijkheid en de activiteiten van de menselijke geest.
1.1 ANTIEKE GRIEKE FILOSOFIE
1.1 INTRODUCTION
What is knowledge? – Socrates (470-399 B.C.) = epistemologie = de leer van kennis.
Rationalisme reality derives from proper use of our reasoning capacities (intellect,
reason or ratio).
- Plato
Empirisme indicate reality: sense experience.
- Aristoteles
1.2 PLATO’S RATIONALISM
Plato (427-347 B.C.) – pupil Socrates: heeft alle geschriften geschreven, Socrates is
geëxecuteerd door aanvraag van Meletus: d.m.v. vergif in drinken.
Socrates methode: dialectic, or cross-examination: Q&A as intellectual midwifery.
- Not knowing was his only certainty.
1
, - Instances of concepts (beauty etc.): determine their essences shared by all
instances.
Metaphysics = is de tak van filosofie die de bij uitstek filosofische vragen stelt en
probeert te beantwoorden.
= ontologie = de leer van het zijn: vb.: “Why is there something rather than
nothing?”
Central issue: difference between being and becoming.
Two opposing views: Parmenides (510-440 B.C.) vs. Heraclites (600-540 B.C.).
Heraclites Parmenides
‘The Obscure’ ‘Our Father Parmenides’
Change (flux) is the heart of Sense misleads human being into
existence thinking that things are changing all the
time.
Nothing is; everything becomes Everything is; nothing becomes.
‘panta rei’ = everything flows Real existence means to be without change.
Essence of reality is change Reality is changing all the time, but
appearances are descriptive.
Harclites vs. Parmendies = ontologisch debat direct gerelateerd aan: epistemologisch
debat.
Plato neemt hun denkwijzen als achtergrond waaraan zijn filosofie kan worden
begrepen.
Cratylus (volger Heraclites): ‘one cannot even step in the same river once’.
communicatie is onmogelijk: heeft spraak verlaten en is enkel gaan wijzen.
Protagoras (490-420 B.C.) = homo mensura = opinion is true to each person which he
acquires through sensation no one can ever be wrong about anything.
Protagoras is een sofist/relativist en heeft invloed gehad op de zoektocht naar
vaststaande waarheden van Plato en Socrates.
Epistèmè = kennis (knowledge)
Doxa = geloof (belief), mening (opinion)
Plato was het eens met de kwestie van Parmenides met ‘wat is echt en wat niet’.
De wereld is een supernatuurlijk rijk die eeuwig en
volmaakte vormen bezit van bijna alles.
o Forms = Ideals
The Allogory of the Cave: gevangenen.
o Mensen die hun wereld o.b.v. sensationele
ervaringen als realiteit zien maken dezelfde fout
als de gevangenen.
o We moeten leren zien achter de verschijningen
naar de World of Forms: krijgen we enkel glimp
van te zien. In de Universal Forms zijn de
ultieme realiteiten waar ware kennis zich bevindt.
Empirisch onderzoek brengt ons enkel in contact met de realiteit die consistent is aan
Heraclitean flux: “the world of becoming and passing away”.
True knowledge can only be contained by going behind the world of sensible
appearances into ‘the domain where trut hand reality shine resplendent’.
Requires the apprehension of the eternal Forms.
Plato onderschrijft tot nativisme (geassocieerd met relativisme): de leer dat mensen
aangeboren (innate/inborn) ideeën bezitten.
2
, - We zijn allemaal met alle kennis geboren: “to learn is to remember”.
- De onsterfelijke ziel behoort tot de World of Forms, waar het alles heeft gezien,
maar dit zijn we vergeten op het moment dat we worden geboren in onze
lichamen.
Meno (dialogue Plato): kennis uit vorig bestaan kan worden teruggehaald = learning by
recollection (anamnèsis).
- 3 personen: Socrates, Meno en de slaaf van Meno.
1.3 ARISTOTLE’S EMPIRICISM
Empirisme = bron van kennis zijn sensorische ervaringen.
- Onze sensaties brengen ons in direct contact met de wereld.
Bijnaam Aristoteles door Dante: “the master of those who know” astronomie, zoölogie,
politiek, ethiek, etc. heeft hierover zijn denkwijzen bekend gemaakt.
Aristoteles: History of Animals (empirical research)
- Theorieën moeten overeenkomen met de verschijnselen (incl. observaties,
gemeenschappelijke overtuigingen, gedeeld door ‘the many and the wise’).
o Gebruikt om gedeelde vooroordelen te verbeteren.
Aristoteles gaat uit van één wereld, i.t.t. Plato die uitgaat van twee werelden (de
super sensorische wereld van de Vormen en de natuurlijke wereld waarin we leven).
All knowledge comes ultimately from observing nature.
Aquinas (1225-1274): “Nothing is in the intellect which was not first found in the
senses”.
Aristoteles = alle kennis stamt van sensorische ervaringen af (niet aangeboren).
Empiristen Rationalisten
We are born with no We are all born possessing all knowledge.
knowledge at all
Locke – tabula rasa (empirisme) – onbeschreven blad Aristoteles.
Definitie perceptie (Aristoteles): vrij letterlijk in-formation, de impressie van vormen
door de sensorische capaciteiten in de wax tablet in de geest.
Wetenschap volgens Aristoteles = de ontdekking van de oorzaken van objecten =
causaliteit.
Syllogism = een deductief argument.
(a) All humans beings are mortal Alle mensen zijn sterfelijk
(b) Socrates is a human being Socrates is een mens
(c) Hence, Socrates is mortal Dus, Socrates is sterfelijk
A en b zijn premissen en c is de conclusie. Binnen wetenschappelijke deductie gaan we
van een onbeperkte ware wet (zoals sterfelijkheid van alle mensen) naar een specifieke
casus (in dit voorbeeld, de dood van Socrates).
- Door universele validiteit kan de conclusies met absolute zekerheid worden
getekend.
Niet vervuld? Wanneer de basis premisse niet zeker zijn, blijkt het mogelijk om een
syllogism te construeren, maar het zal enkel een persoonlijke mening (doxa) construeren
en niet werkelijke kennis (epistèmè).
Nu: particular general = induction (‘epagogè’).
- Voordeel: observatie van een specifiek fenomeen naar universele regels.
Aristoteles: mogen niet stellen dat omdat er veel mensen dood gaan, dat iedereen
sterfelijk is: kunnen mensen in Afrika of verborgen gebieden in de Amazone verblijven die
niet sterfelijk zijn.
No matter how large our collection of observations, it will always fall short of
guaranteeing the trut hand certainty of the first principles.
De inductieve methode kan alleen worden begrepen als een eerste stap laat geen
noodzakelijke waarheden zien.
Intuitive induction (insight) by the mind (nous) guarantees the truth of the empirically
acquired correlations.
Controversieel om Aristoteles als empirist te classificeren: inductie is niet exclusief
observationeel: nous en niet sensorische kwaliteiten, heeft de absolute zekerheid van de
essentiële oorzaken van objecten.
Aristoteles’ theorie van kennis is causaliteit cruciaal.
4 oorzaken die Aristoteles onderscheid:
1. The formal cause
2. The material cause
3. The efficient cause
4. The final cause
Na de wetenschappelijke revolutie is enkel de efficient cause geaccepteerd als echt en
wetenschappelijke interessant.
De 4 oorzaken zijn niet enkel te krijgen bij enkel gebruik van senses rational
activity is also important in science.
Lees summary, biografieën en next chapter (boek p.40) + antwoorden YouLearn
Informatie uit opdrachten YouLearn:
Metafysica = de vragen die de empirische waarneming overstijgen: “hoe zit de
werkelijkheid in elkaar, buiten wat we kunnen waarnemen?”.
Aristoteles: bundeling van zijn werken waarin hij natuur empirisch beschreef:
Physika.
Ontologie = onderdeel van metafysica = zijnsleer.
- Vb: “Bestaat de menselijke geest?”
- Achterliggende metafysica = werkelijkheid in essentie slechts bestaat uit materie.
Epistemologie = kennisleer – aard van onze kennis
- Vb: “Wat is kennis en hoe komen wij daartoe?”
- Positie is afhankelijk van ontologische opvattingen.
1.2 REVOLUTIE
2.1 INTRODUCTION
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SelinaG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,50. Je zit daarna nergens aan vast.