Overig
Examen O6 Communiceert met de zorgvrager en het sociale netwerk
- Vak
- Verzorgende IG
- Instelling
- Alfa-college
Uitwerking van het examen O6 Communiceert met de zorgvrager en het sociale netwerk. Beoordeeld met een 10!
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 19 pagina's
Voorbeeld 6 van de 19 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
4 beoordelingen
Door: ohadouch123 • 8 maanden geleden
Door: sosoumwanawimana • 10 maanden geleden
Door: sanae_nador • 11 maanden geleden
Door: patriciavandersluis85 • 10 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
6. Communiceert met de zorgvrager en het sociale netwerkB1-K1-W6
Leerling: Annemarie Topelen
Klas: KMVZ3D_SE22B
Werkbegeleider: Lydia Woldendorp
Werklocatie: De Dilgt, PG Woning 7, Haren
Examinator werk: Greta Graafhuis
Examinator school: Kirsten Emerenciana
,O1: Oefenen van een goed gesprek
Bestudeer aan welke voorwaarden een goed gesprek moet voldoen.
Als je gesprekstechnieken goed beheerst:
Voelt je gesprekspartner zich gehoord
Kun je de leiding nemen in een gesprek
Kun je de leiding in het gesprek behouden
Kun je de ander een gevoel van vertrouwen geven
Leiding nemen
Het is belangrijk dat een zorgvrager zichzelf kan zijn. Dit kun je stimuleren door de leiding te
nemen in het gesprek.
Vragen stellen
Door vragen te stellen zet je de zorgvrager aan het werk en laat je de verantwoordelijkheid
bij hem. Je stuurt het gesprek met je vragen.
Het stellen van open vragen is een goede manier om een zorgvrager te betrekken bij het
onderwerp van het gesprek. Zo kun je het gesprek alle kanten op sturen. Iedere vraag geeft
weer een andere richting aan het gesprek. Natuurlijk geeft het antwoord van de zorgvrager
net zo veel richting.
Zo houd je als zorgverlener de controle over de structuur van het gesprek:
Bepaal de tijd en de plaats van het gesprek.
Bewaak de grenzen van het onderwerp.
Geef aan wanneer het gesprek (bijna) gaat eindigen.
Gevoelsreflecties geven
Probeer vragen af te wisselen en variatie in het gesprek te houden. Dit kun je doen door te
benoemen wat je bij de zorgvrager ziet. Als je op deze manier reflecteert op het gevoel dat
je bij de zorgvrager waarneemt, dan geef je gevoelsreflecties.
Door gevoelsreflecties kan het gesprek meer diepgang krijgen. De zorgvrager wordt
uitgenodigd om over zichzelf en zijn gevoelens te praten. Ook kan het de zorgvrager helpen
om zich bewust te worden van zijn gevoelens.
Als voorbeeld kun je zeggen: ‘Hier moet je even over nadenken, zo te zien’, of: ‘Je lijkt je
ongemakkelijk te voelen, klopt dat?’
Humor gebruiken
Het is erg belangrijk dat je ook humor gebruikt in het gesprek. Vooral aan een beladen
gesprek kan het lucht geven, of het nodigt de zorgvrager uit om eerlijk en open te zijn.
Humor werkt het best als de zorgvrager en jij elkaar al een beetje kennen. Grapjes maken
kan ook een heel goede manier zijn om een zorgvrager te leren kennen.
,Zorg er wel voor dat je humor op het juiste moment en op de juiste manier inzet. Het is
belangrijk dat de zorgvrager zich altijd serieus genomen voelt door de zorgverlener.
Empathie tonen
Als je met mensen werkt, is het heel belangrijk om empathie te tonen. Het is daarbij ook
heel belangrijk dat je niets verandert aan het verhaal van de zorgvrager. Je voegt dus niets
toe en je laat niets weg.
Stel dat een zorgvrager vertelt dat zijn oma is gestorven. Je zou dan kunnen zeggen: ‘Wat
ontzettend verdrietig voor je'. Maar misschien had deze zorgvrager wel een slechte band
met zijn oma.
Voordat je iets zegt over wat iemand aan jou vertelt, is het dus belangrijk dat je heel goed
luistert. Het is ook belangrijk dat je aanvoelt wat iemand eigenlijk zegt of wil zeggen. Dat kan
best lastig zijn. De volgende technieken kunnen daarbij helpen:
doorvragen
spiegelen
stil durven zijn
Doorvragen
Soms is het goed om eerst wat meer door te vragen. Zo kom je erachter wat iets nu echt
voor iemand betekent. Vraag bijvoorbeeld wat de zorgvrager precies bedoelt, hoe hij een
situatie heeft ervaren of wat hij nodig heeft.
‘Wat bedoelt u daarmee?’
‘Hoe was dat voor u?’
‘Wat heeft u hiervoor nodig?’
Spiegelen
Spiegelen betekent dat je met je lichaamstaal nadoet wat de zorgvrager laat zien. Doet de
zorgvrager bijvoorbeeld zijn armen over elkaar, dan doe jij dit ook. Meestal gaat dit vanzelf,
vooral als je elkaar aardig vindt. Maar je kunt er ook bewust voor kiezen om je aan een
zorgvrager te spiegelen.
Je kunt bewust spiegelen wanneer je subtiel aan je gesprekspartner wilt laten merken dat je
aandacht en interesse voor hem hebt. Stel dat jij bijvoorbeeld een goed humeur hebt en de
zorgvrager vertelt iets heel verdrietigs. Dan toon je als zorgverlener je medeleven door een
neutrale gezichtsuitdrukking te laten zien. Het kan ook goed zijn om je op bepaalde
momenten bewust niet te spiegelen aan een zorgvrager. Als een zorgvrager zich
bijvoorbeeld defensief opstelt door met zijn armen over elkaar te gaan zitten, kun jij ervoor
kiezen om een open houding aan te nemen (naar voren gebogen met je handen in elkaar
gevouwen).
Stil durven zijn
Stil zijn kan vreemd aanvoelen. Maar het kan ook een goede manier zijn om empathie te
tonen. Het kan helpen om je in de zorgvrager in te leven. Ook kan een stilte ervoor zorgen
dat de zorgvrager meer gaat vertellen. Als dit niet gebeurt, kun je altijd aan de zorgvrager
vragen of het klopt wat je denkt.
,Eerlijk en echt zijn
Een van de belangrijkste dingen bij een goede gespreksvoering is ‘echt zijn’. Dit is eigenlijk
geen techniek of vaardigheid. Het heeft meer te maken met je houding en een gevoel van
zelfvertrouwen.
Je hebt misschien weleens gemerkt dat je je bij de ene persoon veel gemakkelijker kunt
ontspannen en jezelf kunt zijn dan bij de andere persoon. Een vuistregel voor echt zijn is: zit
jezelf niet in de weg.
Tips om eerlijk en echt te zijn in een gesprek:
Wees eerlijk als je dingen niet weet.
Spreek het uit als je ergens zo veel moeite mee hebt dat het een goed vervolg van
het gesprek in de weg zit.
Zeg het als je je zo ongemakkelijk voelt dat je er zelf last van hebt.
Eigen gevoelens benoemen
Wanneer je je eigen gevoelens niet benoemt, kan er spanning ontstaan, zowel voor jezelf als
voor de relatie met de ander. Zowel jijzelf als de zorgvrager voelt zich dan niet fijn. Daardoor
kan de verdere communicatie stroef verlopen. Het kan dus toch verstandig zijn om te delen
wat je voelt. Let er wel op dat je de zorgvrager niet belast met jouw eigen problemen of
onzekerheden.
Dit kun je zeggen als je je ongemakkelijk voelt:
‘Ik merk dat ik me een beetje ongemakkelijk voel bij …’
‘Ik weet even niet wat ik moet zeggen.’
‘Wat ingewikkeld, ik zou willen dat ik iets kon doen. Ik heb even geen antwoord.’
‘Ik voel me bezwaard dat ik steeds naar de klok zit te kijken, maar ik moet echt de tijd
in de gaten houden. Anders loop ik te veel uit en dan zit de volgende zorgvrager lang
te wachten.’
Afstand nemen
Je kunt ook afstand nemen als je je ongemakkelijk voelt in een gesprek. Dan bekijk je de
zorgvrager ‘van een afstandje’, alsof het iemand is die wat verder van je af staat. Je kunt je
dan misschien voorstellen dat je de ander pas net kent, of ergens tegenkomt en net
kennismaakt. Hoe voel je je dan bij die persoon?
Meestal geeft het wat ruimte als je een persoon en zijn verhaal met wat meer afstand
bekijkt. Het is natuurlijk prettig wanneer je je betrokken voelt bij een ander. Maar met wat
meer afstand kun je de situatie van de zorgvrager soms net wat helderder zien, waardoor je
hem juist beter kunt helpen.
LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen
Je weet al dat je goed moet kunnen luisteren, samenvatten en doorvragen om een effectief
gesprek te voeren. In je dagelijks werk kun je dit onthouden met een ezelsbruggetje. Dat is
de afkorting LSD:
L = luisteren
S = samenvatten
D = doorvragen
,Luisteren
Er zijn verschillende redenen om goed te luisteren in een gesprek:
Je krijgt meer informatie.
Je begrijpt de ander beter.
Je toont respect voor de ander.
Je voorkomt misverstanden en conflicten.
Je verbetert de samenwerking.
Samenvatten
Samenvatten kan je helpen om het gesprek te structureren, om te controleren of de ander je
goed begrepen heeft en om empathie te tonen. Je kunt op twee manieren samenvatten:
Op inhoudelijk niveau: je vat de inhoud samen van wat iemand gezegd heeft.
Op gevoelsniveau: je vat samen hoe je denkt dat de ander zich voelt. Dit kun je vooral
zien aan de lichaamstaal van de zorgvrager.
Je hoort de ander zeggen: ‘De vorige keer ging het mis.’
Samenvatten op inhoudelijk niveau: ‘Het ging de vorige keer mis.’
Samenvatten op gevoelsniveau: ‘Je bent bang omdat het de vorige keer mis ging?’
Doorvragen
Goede vragen nodigen de zorgvrager uit om open te zijn en te vertellen. Je kunt kiezen uit
verschillende soorten vragen. Bedenk altijd wat je wilt bereiken in het gesprek. Kies
vervolgens de vraag die daar het best bij past.
O2: Oefenen van verschillende gesprekken
Observeer nu welke verschillende gespreksvormen er zijn binnen je BPV. Geef er minimaal
drie.
Oefen deze gespreksvormen met zorgvragers en naastbetrokkenen zoveel mogelijk. Maak
daarbij gebruik van de methoden en technieken om de communicatie te ondersteunen.
Formeel gesprek
Een formeel gesprek heeft altijd een duidelijk doel. Een aantal voorbeelden:
Een slechtnieuwsgesprek: de zorgvrager op de hoogte brengen van slecht nieuws
Een motiverend gesprek: de zorgvrager in beweging brengen
Een steunen gesprek: de zorgvrager steunen
Een verschil tussen een formeel en een informeel gesprek is dat een formeel gesprek vaak
gepland wordt. Je kiest dan samen met de zorgvrager en/of een collega een moment voor
het gesprek. Meestal is het onderwerp ook van tevoren bekend.
Informeel gesprek
Een informeel gesprek kun je zien als een alledaags gesprek. Een praatje op de gang is een
informeel gesprek. Het heeft geen duidelijk doel. Maar het kan zeker professioneel zijn. Je
hebt dan een professionele houden én het kan bijdragen aan de zorg.
, Tijdens het gesprek kun je erachter komen hoe het met de zorgvrager gaat en of er iets aan
de hand is. Dit gesprek kan voor de zorgvrager veel betekenen. Ook kan het jou inzicht geven
in de situatie van de zorgvrager, wat weer kan leiden tot betere zorg.
Professioneel gesprek
Een professioneel gesprek heeft een vaste structuur. Deze structuur kun je gebruiken om de
leiding te nemen (en te houden). Doordat je de leiding hebt, kun je de zorgvrager ruimte
geven.
Er bestaan verschillende soorten professionele gesprekken. Denk bijvoorbeeld aan een
intakegesprek, een kennismakingsgesprek, een adviesgesprek, een slechtnieuwsgesprek, een
helpend gesprek of een evaluatiegesprek.
Deze gesprekken verschillen inhoudelijk van elkaar, maar ze hebben ook overeenkomsten.
Zo hebben alle soorten gesprekken een doel. Gesprekstechnieken helpen je om deze doelen
te bereiken.
Verder hebben alle professionele gesprekken een goede opbouw. Een professioneel gesprek
bestaat uit drie fasen:
1. de opstartfase
2. de hoofdfase
3. de afrondingsfase
De opstartfase
De opstartfase van een professioneel gesprek kan gepland zijn, maar kan ook ontstaan uit
een spontane of informele situatie.
Hoofdfase
In de hoofdfase van een professioneel gesprek wil je samen met de zorgvrager tot de kern
van de zaak komen. Wat de kern is, hangt af van het soort gesprek.
Meestal wil je in de hoofdfase een aantal dingen bereiken. Je wilt bijvoorbeeld:
de situatie verhelderen
ter zake komen
ontdekken wat de zorgvrager zelf kan doen om zijn situatie te verbeteren
ontdekken wat de zorgvrager eventueel van anderen nodig heeft
dat de zorgvrager zich verantwoordelijk voelt voor zijn eigen situatie
de zorgvrager informeren
Afrondingsfase
In de afrondingsfase rond je het gesprek met de zorgvrager af. De afrondingsfase kun je
verdelen in vijf stappen.
Stap 1: Geef aan dat je het gesprek wilt afronden.
Stap 2: Maak nieuwe afspraken en herhaal afspraken die al gemaakt zijn.
Stap 3: Vat kort samen en/of benoem wat je als positief hebt ervaren in het gesprek.
Stap 4: Vraag hoe de zorgvrager het gesprek heeft ervaren.
Stap 5: Wens de zorgvrager het beste en neem afscheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper annemarietopelen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 77254 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen