Samenvatting
Samenvatting evolutie VWO 4
samenvatting evolutie, thema 4, biologie voor jou 4a VWO
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
SAMENVATTINGEvolutie
§4.1 Ontwikkeling van het leven
Geschiedenis van het leven op aarde
- Binas 94A + 94B
Ontstaan van organische stoffen
Oeratmosfeer was waarschijnlijk een mengsel van stikstofgas, waterdamp,
koolstofmonoxide, waterstofgas, ammoniak, methaan en waterstofsulfide. Hier was dus
nog geen zuurstof aanwezig. Door de toevoer van energie (door uv-straling (van de zon)
of elektrische ontladingen) Kunnen deze gassen ioniseren. Zo kan dus koolstof, zuurstof
etc. ontstaan.
- Anorganische stoffen:
o Komen in organismen en in levenloze natuur voor
o Kleine, eenvoudig gebouwde moleculen
o Bijv. koolstofdioxide, water, keukenzout, zuurstof
- Organische stoffen:
o Afkomstig van organismen of van producten van organismen
o Relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen
o De moleculen bevatten een of meer atomen (C)
(H) (meestal (O))
o Bijv. koolhydraten, eiwitten, vetten
Miller-Urey-experiment is een nabootsing in het laboratorium
van het ontstaan van organische stoffen uit anorganische
stoffen. Zie plaatje hiernaast.
Ontstaan van levende cellen
Door verdamping uit binnenzeeën vond indikking plaats,
waardoor een organische oersoep ontstond. Kleine organische moleculen verenigden
zich tot grote moleculen. De organische moleculen rangschikten zich in druppeltjes
(protobionten) hieruit ontstonden de eerste cellen dit heet zelforganisatie. Bij
zelforganisatie ontstaan eenheden met nieuwe eigenschappen op een hoger
organisatieniveau. Ook cel differentiatie en apoptose zijn voorbeelden van
zelforganisatie.
- Heterotrofe organismen: Binas 78
o Kunnen geen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen
o Hebben andere organismen nodig als voedsel
o Nemen organische en anorganische stoffen op uit hun milieu
, - Autotrofe organismen: Binas 78
o Kunnen organische stoffen maken uit alleen anorganische stoffen
o Hebben geen andere organismen nodig als voedsel
o Nemen anorganische stoffen op uit hun milieu
Cyanobacteriën zijn de eerste autotrofe organismen. Deze konden zuurstof produceren.
Zuurstof was giftig voor de anaerobe (organismen die geen zuurstof nodig hebben)
organismen en die stierven langzaam uit. Rond die tijd ontstonden de eerste aerobe
(organismen hebben wel zuurstof nodig) heterotrofe bacteriën.
Ontstaan van eukaryoten
Eukaryoten: cellen met een celkern, dubbele membranen en organellen. Heeft (volgens
theorieën) plaatsgevonden volgens de Endosymbiosetheorie (Endo=binnen, symbiose
samenleven). Volgens deze theorie ontstonden eukaryoten uit relatief grote
prokaryoten. Dit proces staat ook in Binas 94C
Mitochondriën en chloroplasten zijn ooit vrij levende bacteriën geweest. Dit weet men
omdat beide organellen een kringvormig DNA-molecuul bezitten.
Indeling in domeinen
Enorme biodiversiteit (verscheidenheid aan organismen). Over de indeling wordt nu
gediscussieerd. Lange tijd wordt de indeling gemaakt op basis van microscopische
zichtbare eigenschappen ingedeeld in
vier rijken (Binas 78+92A): Bacteriën,
schimmels, planten en dieren. Door
vergelijking van de bouw van ribosomen
bestaat de hoofdindeling van alle
levensvormen nu uit drie domeinen:
bacteriën, archaea en eukaryoten.
- Cyanobacteriën hebben zich tot
chloroplasten ontwikkeld
- Aerobe bacteriën hebben zich tot mitochondriën ontwikkeld
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingendoormij. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen