ik heb in deze samenvatting uitgebreid Hoofdstuk 4 paragraaf 1 t/m 8 samengevat en alle leerdoelen die je moet kennen komen ook aan bod. Alle begrippen staan er ook in uitgelegd.
4.1 De wereld van de waterschappen
Leerdoelen
● Je weet wat waterschappen zijn en wat hun taken zijn.
● Je kunt enkele projecten noemen die de waterschappen uitvoeren.
● Je kent het overstromingsrisico in Nederland.
Wat is nou eigenlijk een waterschap en hoe is het ontstaan?
Door bevolkingsgroei was er steeds meer landbouwgrond nodig, waardoor
de behoefte ontstond om grotere gebieden te bedijken. Om dit goed te
kunnen organiseren, was samenwerking met andere dorpen en
buurtschappen nodig. Uit deze samenwerkingsverbanden ontstonden
vanaf de late middeleeuwen de waterschappen
Waterschappen zijn democratisch gekozen instanties. Net als in de
Tweede Kamer zijn er binnen een waterschap verschillende partijen actief.
Elke vier jaar mag iedereen die meerderjarig is zijn stem uitbrengen op
één van de partijen. Hoewel de kerntaken van de waterschappen
vastliggen, zijn er verschillen in de keuzes die de partijen maken. Zo legt
de ene partij de nadruk op economische belangen en
landbouwbelangen, terwijl de andere bescherming van de natuur
belangrijker vindt.
Taken van de waterschappen
● Bescherming tegen hoogwater
● Zorgen voor voldoende grond- en oppervlaktewater
● Zorgen voor een goede waterkwaliteit
● Zuivering van afvalwater
Is Nederland veilig?
De genomen maatregelen kunnen namelijk nooit volledige bescherming
bieden. Bovendien kunnen er onvoorziene dingen gebeuren. Het gaat dan
vooral om extreem weer, dat als gevolg van klimaatverandering steeds
vaker voor zal komen. Nederland zal dus nooit 100% veilig zijn
,4.2 De stroomgebieden van Rijn en Maas
Leerdoelen
● Je weet van welke factoren de waterafvoer in de stroomgebieden
van de Rijn en de Maas afhangt
● Je kunt de lengte- en dwarsprofielen van de Rijn en de Maas
beschrijven.
Kenmerken van de Rijn
● Het stroomgebied van de Rijn is 185.000 km2 groot.
● De bronnen van de rivier liggen in de Zwitserse Alpen. Vanwege de
hoge ligging van deze bronnen is de Rijn een gemengde rivier: een
deel van het water is afkomstig van smeltende gletsjers en een deel
van regen en grondwater.
● Het stroomstelsel van de Rijn is sterk vertakt. Een aantal grotere
zijrivieren zijn de Main, de Moezel en de Ruhr. In Nederland vertakt
de Rijn zich in de IJssel, de Waal en de Neder-Rijn.
Begrippen
Stroomgebied: Gebied dat zijn water afvoert via één hoofdrivier met zijn
zijrivieren
Stroomstelsel: Het stelsel van de hoofdrivier en zijn zijrivieren
Kenmerken van de Maas
● De Maas is een beduidend kleinere rivier. De omvang van het
stroomgebied is 35.000 km2.
● Omdat er in de bovenloop van de Maas geen gletsjers voorkomen,
wordt de Maas tot de regenrivieren gerekend
● De grens tussen twee stroomgebieden wordt de waterscheiding
genoemd. De ligging van de waterscheiding wordt bepaald door de
hoogste delen in het landschap.
Begrippen
Bovenloop: Het gedeelte van de rivier dicht bij de bron
Waterscheiding: De grens tussen twee stroomgebieden
, Hoeveel water er uiteindelijk in de rivier beland hangt af van de
volgende 5 factoren:
● Hoeveel neerslag valt er?
● Hoeveel water verdampt er (aan de oppervlakte en via de vegetatie)?
● Hoeveel water wordt er vastgehouden in of op de bodem (retentie)?
● Hoeveel water wordt er opgeslagen in stilstaand en langzaam
stromend water (berging in sloten, vennen en meren)?
● Hoeveel water wordt er verbruikt door de natuur en voor menselijke
activiteiten?
Vertragingstijd:
Retentie en berging zorgen ervoor dat het landschap water vasthoudt en
vertraagd weer afgeeft. In een natuurlijk landschap met bos, veenlagen en
natte laagten, is deze vertragingstijd lang. In cultuurlandschappen is de
vertragingstijd vrijwel altijd korter.
Begrippen
Retentie: hoeveel water er wordt vastgehouden
Berging: Hoeveel water wordt er opgeslagen in stilstaand en langzaam
stromend water
Vertragingstijd: De tijd tussen het vallen van neerslag en de afvoer ervan
door de rivier.
Debiet en regiem
Het debiet en het regiem zijn op elke plek van de rivier anders
Begrippen
Debiet: De hoeveelheid water die een rivier op een bepaald moment per
tijdseenheid afvoert (meestal gemeten in m3 per seconde)
Regiem: De verdeling van de afvoer van water (debiet) over het jaar
Piekafvoer: De maximale afvoer van een rivier tijdens perioden met veel
neerslag en/of smeltwater.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper meikehoeke. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,19. Je zit daarna nergens aan vast.
