Samenvatting
Samenvatting literatuurgeschiedenis Nederlands 16e tot 19e eeuw
- Vak
- Nederlands
- Niveau
- HAVO
belangrijkste onderdelen uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis 16e tot en met de 19e eeuw
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Bepalend voor literatuur in middeleeuwen Geloof (katholiek)
Ridders --> trouw en eer
Feodale stelsel --> leenheer en leenman, leenman in kasteel in landgoed en leenheer… ze
kregen militaire opleiding en verdiende geen geld, maar stukje land.
15e en 18e eeuw, carpe diem
Pluk de dag --> leef vandaag, niet na het leven
Van middeleeuwen naar renaissance
Toneelstukken als in Griekse oudheid
Hervormingen --> dingen die anders geïnterpreteerd gingen worden, en anders gemaakt
werden.
Wereldbeeld
In de middeleeuwen had men een theocentrisch wereldbeeld (theo = God), helemaal op God
gericht.
Geleerden, als Erasmus uit Rotterdam, gingen steeds meer nadenken over de mens zelf en
minder over God (mogen wij ook een mening volgen of moet altijd alles uit de bijbel)
Boek Erasmus: lof der zotheid --> hij ging als eerst oproepen ‘’’ga ook zelf eens een keer
nadenken’’
Theocentrisch wereldbeeld langzaam vervangen door een antropocentrisch wereldbeeld (op
de mens gericht)
Hervorming
Heel belangrijke periode
Hervorming katholieke kerk --> splitsing tussen kerk van katholieke en protestanten
Katholieke kerk --> biechten, priester vertelde hoe het vergeven kon worden
Middeleeuwen --> rooms katholieke alle macht
15e eeuw --> onvrede over rooms-katholieke kerk
Veel mensen vonden: te veel macht van geestelijkheid in kerk en maatschappij
Men wilde hervorming --> Maarten Luther en Johannes Calvijn
+/- 1450 --> uitvinding drukpers, boekdrukkunst
Ideeën van hervormers konden door drukpers sneller worden verspreid
80-jarige oorlog
Filips II was koning van Spanje én baas van ons land
Filips was katholiek --> al zijn onderdanen moesten Rooms-katholiek zijn.
Vervolgde op medogenloze (zonder enige medelijden) wijze de protestanten
80-jarige oorlog (1568-1648)
Willem van Oranje
1533-1584 leidde het verzet
https://howtowilhelmus.nl/
Wilhelmus
Verscheen rond 1570 --> beginperiode van de opstand
Niet duidelijk door wie het geschreven is (te gevaarlijk) (waarschijnlijk Petrus Datheen)
, Geschreven ter ere van Willen van Oranje (waarschijnlijk)
Geuzelied/protestlied
Acrostichon (naamdicht)
Naamdicht --> beginletters van elk couplet vormen ‘’Willen van Nassov’’
Paragaaf 5.2 opdrachten
1- Willem van Oranje, liederen en de geloofsstrijd
2- De koning van Spanje was de baas van ons land, Opgegroeid aan Brusselse hulp, daarom
respecteerde hij hem en volgens zijn geloof moest hij Filips (koning van Spanje) eren
3- Saul is de koning die David wilde doden, maar dat met de dood moest bekopen omdat God
aan Davids kant stond. Saul vergelijken met Filips 2
4- Dat Willem van Oranje uit eindelijk zou winnen en dat God hem dus zou helpen.
5- Inderdaad een politieke reden. Met deze zet (die hij benoemt in het Wilhelmus) wil hij
benadrukken dat hij geen ordinaire opstandeling is, die tegen het (goddelijk) gezag van
de koning in opstand wil komen, maar slechts tegen de adviseurs van de koning is, die hem
slechte adviezen geven.
Filips 2 keert zich tegen gelovigen, voor Willem nóg belangrijker om God te eren.
Rederijkers
Ontstonden begin 15 eeuw
Ontstonden in de steden
Verenigingen waar men literatuur beoefende
Schrijvers sloten zich aan waar ze zich thuis voelde, ieder rederijker had eigen regels
Veel in Amsterdam
Ook in België
Rederijkers schreven gedichten en ernstig komisch toneel voor een landjuweel = wedstrijd
Gedichten aan strenge regels voldoen
Acrostichon was heel populair --> alle 1e letters van elk vers een woord (Wilhelmus)
Renaissance
Wedergeboorte
14e eeuw: de renaissance kwam op in Italië en verspreidde zich over West-Europa
Renaissance wil klassieke oudheid doen herleven in kunst en literatuur, zoals klassieke
godenwereld en mythologie
Toneelstukken, liederen, gedichten kregen vooral opvoedkundige boodschap
Kon ook godsdienstige les, maar niet altijd zoals in de middeleeuwen
Opvoedkundige boodschap --> niet stelen, geen overspel, niet liegen etc.
Literatuur was om mensen te leren maar ook i.t.t. de middeleeuwen om mensen te
vermaken ‘’ ter leerling ende vermaeck’’
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JannekeWas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,28. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80364 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen