Samenvatting
Samenvatting Hoofdstuk 5 Taalhandelingen
- Vak
- Taalanalyse 2
- Instelling
- Hogeschool Utrecht (HU)
Samenvatting van 2 pagina's voor het vak Taalanalyse 2 aan de HU (ta)
[Meer zien]Voorbeeld 1 van de 2 pagina's
Voorbeeld 1 van de 2 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
1 beoordeling
Door: studieverslaafde • 4 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 5 TaalhandelingenPragmatiek= de wijze waarop taalgebruik in interactie en in langere zinnen gestructureerd is.
Taalgebruikers uiten zinnen om iets te bewerkstellingen in hun contacten met andere mensen. Het
gebruik van zinnen is een vorm van sociaal handelen (bijv. mensen doen er een belofte mee, ze
stellen er iemand een vraag mee). Uitingen worden daarom taalhandelingen genoemd: het doen van
een belofte is een voorbeeld van een taalhandeling. Uitingen hebben dus twee verschillende
aspecten. Enerzijds hebben zij een puur linguïstisch aspect: de klanken, de woorden, het zinsverband
en de betekenis van de zin. Anderzijds hebben zij een functioneel aspect: de taalhandeling die met
een uiting uitgevoerd wordt. Deze twee aspecten noemen we respectievelijk de locutie (de vorm) en
de illocutie (het taalhandelingskarakter/een communicatieve bedoeling).
Uitingen kunnen directe taalhandelingen zij, gekenmerkt door de aanwezigheid van een performatief
werkwoord, deze kunnen de illocutie van de uiting aangeven (Ik beloof je dat ik het boek morgen
voor je meeneem). Ze bevatten een performatief werkwoord in de t.t., gecombineerd met een
subject (ow) in de eerste persoon en, voor zover aanwezig, een indirect object in de tweede persoon.
In de volgende uiting staat geen performatief werkwoord; ‘Ik zal het boek morgen voor je
meenemen’. Je moet dan zelf de illocutie door middel van gevolgtrekkingen afleiden; de afgeleide
taalafhandeling is een voorbeeld van een conversationele implicatuur. Deze taalhandelingen noemen
we indirecte taalhandelingen.
Locutie= vorm; mededelende zin
illocutie= een communicatieve bedoeling (taalhandelingskarakter) bijv. Informeren, vraag (om
toestemming om het raam te sluiten), verzoek (om het raam te sluiten)
perlocutie= het beoogde effect op de luisteraar: luisteraar sluit het raam
Performatief werkwoord= meedelen, informeren, waarschuwen, vragen, protesteren, adviseren,
beloven en sommeren. De taalhandeling zit in het werkwoord besloten/ de handeling vindt plaats
tijdens de uitspraak van het werkwoord.
directe taalhandeling= uitingen gekenmerkt door een performatief werkwoord
indirecte taalhandeling= het karakter van de taalhandeling moet afgeleid worden uit de context
(bijv. Het is hier een beetje fris).
De meeste taalhandelingen zijn indirect (ze bevatten geen performatief werkwoord). De vorm van de
zin kan dan helpen bij de interpretatie van de illocutie van de uiting. De interpretatie van een uiting
als een bepaalde taalhandeling hangt dus af van de context.
Om een vraag, verzoek of bevel te kunnen gelden, moet een taaluiting in de gegeven context en
situatie aan bepaalde voorwaarden voldoen die kenmerkend zijn voor elk van deze typen van
taalhandelingen. Als bij een taalhandeling niet aan de bijhorende voorwaarden is voldaan, is de
taalhandeling niet geslaagd. Deze voorwaarden noemen we geslaagdsheidsvoorwaarden.
Bij de geslaagdsheidsvoorwaarden spelen de inhoud van de taaluiting, de relatie tussen de sprekers
en de omstandigheden waarin de uiting verricht wordt van belang.
Sprekers en schrijvers willen met iedere zin informatie verschaffen aan respectievelijk hoorders en
lezers, bij uitstek als ze een vraag beantwoorden. De informatieve kern van een zin heet de focus, dat
is waar het in feite om draait. Er is een bepaalde samenhang tussen zinsbouw en informatiewaarde,
die samenhang staat bekend als de informatiestructuur van een zin (één van de factoren die de
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Nicolejam. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen