Samenvatting
Samenvatting Nectar biologie 5 havo hoofdstuk 12
Samenvatting biologie 5 havo hoofdstuk 12. In de samenvatting staat afbeeldingen uit het leerboek.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
Voorbeeld 2 van de 6 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: powderpuff502 • 9 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Biologie Hoofdstuk 12Paragraaf 1
De huid:
Bij een lage temperatuur trekken de bloedvaatjes net onder de huid samen. Er stroomt minder bloed
aan het huidoppervlak en de warmteafgifte neemt af. Bij een hoge temperatuur gaan de
bloedvaatjes net onder de huid juist wijder openstaan. Er stroomt extra bloed naar het
huidoppervlak.
Ter bescherming tegen het uv-licht van de zon bezit de huid de mogelijkheid een uv-filter te maken.
Het uv-licht stimuleert pigmentvormende cellen in de onderste laag van de opperhuid, de kiemlaag
om pigmentkorrels te maken (geven de huid een bruine kleur). Door uv-stralen gaan de cellen in de
kiemlaag sneller delen, er komt een dikkere huid. Dit bied bescherming tegen de mutagene werking
van uv-licht.
De buitenste laag van de huid, de hoornlaag, gaat vochtverlies tegen en voorkomt binnendringen van
pathogenen (ziekteverwekkers).
Bescherming zonder huid:
Ogen, luchtwegen, mond, maag, darmen en vagina hebben geen huid. Daar heeft het lichaam andere
afweermechanismen. Traanvocht in je ogen, spoelt vuil weg en enzymen breken bacteriën af. De
luchtwegen, maag, darmen en vagina hebben slijmvliezen. Deze produceren een slijmlaag die stof en
pathogenen tegenhoudt. Trilharen in de luchtpijp duwen het slijm compleet met stof en
ziekteverwekkers naar de keelholte. Je slikt het door en het zure maagsap doodt de meeste
bacteriën.
Afweer bij planten:
Planten met stekels vormen een mechanische afweer tegen vraat door dieren. De stekels helpen niet
tegen kleine planteneters. Een groot probleem van planten in droogtegebieden is dat hun sap een
gewilde bron van vocht is voor dieren.
Chemische afweer: er zijn ook planten en dieren die geur- of kleurstoffen (die kunnen giftig zijn)
maken waarmee hun een signaal willen afgeven dit zijn signaalstoffen. Niet alle afweerstoffen zijn
giftig, er zijn ook afweerstoffen die een vieze smaak (bitter) hebben.
Celwand:
Een celwand biedt niet alleen bescherming, maar draagt ook bij aan de stevigheid van een
plantencel. Na een celdeling ontstaat tussen de twee nieuw gevormde kernen een middenlamel van
pectine (een plakkerige polysacharide, gevormd door het golgi-systeem, die de aangrenzende cellen
aan elkaar plakt). Daarna verdikt de celwand zich doordat de cellen aan beide zijden cellulosevezels
tegen de middenlamel afzetten: de primaire celwand. Eenmaal uitgegroeid na de cel strekking,
verstevigen beide plantencellen hun celwand.
- Sommige cellen doen dit door stoffen af te zetten tegen de primaire celwand.
- Andere cellen, waaronder houtcellen, vormen een secundaire celwand met houtstof; een
extra laag tussen hun celmembraan en primaire celwand.
Alle stoffen rond het celmembraan van een plantencel vormen samen de tussencelstof.
, Afweer met bestrijdingsmiddelen:
In gebieden met een hoge biodiversiteit zijn er genoeg natuurlijke vijanden die het ontstaan van
plagen voorkomen. Bij een monocultuur zijn er nauwelijks mechanische of chemische
afweerbeschermingen en zijn dus gevoelig voor ziekten die hun wortels of bladeren aantasten. Om
plagen en ziekteverwekkers geen kans te geven, zetten boeren vliegtuigen in die
bestrijdingsmiddelen verspreiden over de gewassen.
Er zijn oom mensen die compostthee gebruiken in plaats van bestrijdingsmiddelen, ze voegen dan
nuttige bodemschimmels toe, waardoor de banenplanten sneller groeien en beter bestand zijn tegen
ziekteverwekkers. Dit wordt biologische landbouw genoemd. Er wordt dus geen gebruik van
chemische bestrijdingsmiddelen gemaakt.
Paragraaf 2
Niet-specifieke afweer:
Zijn er toch ziekteverwekkers binnen gekomen, dan gaan de actieve verdedigingssystemen aan het
werk.
Fagocyten, witte bloedcellen, nemen ziekteverwekkers op via fagocytose.
Macrofagen, een deelgroep van de fagocyten, zijn vooral actief. Zij kunnen hun vorm
aanpassen en zo tussen de cellen van de haarvaten doorkruipen.
De opgenomen ziekteverwekkers breken ze met behulp van enzymen af. Fagocyten kunnen geen
onderscheid maken tussen verschillende ziekteverwekkers, daarom heet deze vorm van afweer: niet-
specifieke afweer.
Antibiotica:
Antibiotica: maken de deling en groei van bacteriën onmogelijk. Onder andere door de vorming van
de celwand tegen te gaan of hun celmembraan kapot te maken, hierdoor krijgt het lichaam langer de
tijd om de aanwezige bacteriën op te ruimen.
Multiresistent: bacteriën die ongevoelig voor meerdere typen antibiotica zijn.
Microbioom: alle bacteriën die in en op je lichaam aanwezig zijn.
Het grootste gedeelte bevindt zich in de dikke darm; de darmflora (helpen bij de vertering
van voedsel)
Paragraaf 3
Vaccins voorkomen ziekte:
Vaccinatie: inenting met een ziekteverwekker waardoor het lichaam bij besmetting met de ziekte
afweer heeft.
Tetanusprik: een vaccin tegen de tetanusbacteriën, deze bacteriën maken toxinen (giftige stoffen)
waardoor zelfs de hartspier kan verkrampen en de patiënt overlijd.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Joelle270. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53340 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen