1.1 Sturen op levensduur
Relaties mbt woningen en andere gebouwen
Levensduur en duurzaamheid (milieuverantwoord)
Levensduur en gebruiks-/techni kwalikenmerken
Levenduur is een majeure factor in milieubelasting van gebouwen. Connectie is nog een
discussiepunt.
Praktijk wordt duurzaam vaak breed en algemeen gehanteerd. Architect zegt te weten dat ‘’mooie’’
woningen lang meegaan en PO zegt dat van twee-onder-een-kapwoningen.
‘’Bouw iets dat lang meegaat, want dat is goed voor milieu’’ komt voort uit vage besef dat kwali
medebepalend is voor levenduur. Geen feitelijke onderbouwing.
Discussie meer vragen dan antwoorden
Theoretisch invalshoek = relatie en samenhang
Praktische = inzicht en verhouding
Toekomst is niet te voorspellen. Echte levensduur afh van gebeurtenissen en factoren. Je kunt deze
niet sturen maar de aanvangskwali/maatregelen/voorzorgen van woning wel.
Rode draad boek: lering trekken uit verleden, en met die kennis anticiperen op toekomst.
Hypothese:
- Empirisch verkregen inzicht in samenhang tussen ruimtelijke-/materiele eigenschappen woningen
en feitelijke gerealiseerde gebruikslevensduur geeft randvoorwaarden ontwerp/beheer.
- Rekenmethode op basis van levensduurbenadering geeft berekening kwanti milieubelasting
woning. Zo kun je gerichte ontwerp-/uitvoeirngskeuzen mkane voor beperken
milieubelasting gewenste/geprogno levensduur.
Empirisch onderzoek voor inzicht factoren die feitelijke/gereali levensduur
woningen/woningcomplexen bepalen.
In woningebouw andere factoren een rol dan utiliteitsouw; waar eco afwegingen veelal door slag
geven. Individuele en collectieve schaarste/culturele appreciatie/emotionele binding/onderhoud.
Veel doe-het-zelf-cultuur.
Weinig woningen gesloopt > veel onderhoud, ook aan oudere woningen.
Levensduur woning = optelling levensduur en berekende effecten van alle bouwonderdelen. Geeft
score millieueffecten over gehele levenscyclus woning.
Kennis levensduren gebouwen in relatie tot gebouweigenschappen blijft acher op kennis
gebouw-/woninggebonden, lokale, regionale en mondioale millieueffecten bouwen en wonen.
Onderzoekers hebben ervaring en kennis vanuit verleden gecombineerd met uitkomsten van
modelberekeningen. Bevinden gespiegeld aan inzichten en deskundigheid van materiedekundigen op
gebied van duurzaam bouwen > geeft aanbeveling praktijk om te kunnen sturen op levensduur en
daarmee tegelijk richting om min mogelijke millieubelasting.
,2.1 Wat is er met het verleden gebeurt?
Vooroorlogste meergezinswoning
19e eeuw: smalle, donkere, eenbeukige alkoofwoning (ca 50m2)
20e eeuw: Breder woningtype (ca 80 m2); grotere woningbreedte door draagmuur/tweebeukige
woningen bouwen.
- Draagmuur in midden van overspanning; twee gelijke beuken verkrijgen.
Grotere gevelbreedte verbeterde daglichttoetreding.
- Door ontwikk tweebeukige woningtype kreeg vrije opgang voor elke verdieping prioriteit: ten koste
van functionele kwaliteit. Bovenste bouwlaag plattegrond beste vorm geven: geen rek
houden met doorvoeren woningontsluitende trappen boven woningen.
Vroeg naoorlogse meergezinswoning
Na WW2 gebrek bouwcapaci/-materiaal/€ > gemiddelde woninggrootte meergezinswoning; 3
kamers: ca 58m2/4 kamers: ca 68m2.
Type woning bestaat uit 2/3 beuken; 1 breed genoeg voor woonkamer. Woninggrootte zorgvuldig
afgestemd op aantal personen in huishouding.
3 a 4 persoonshuishouden in 3-kamerwoning.
Gezinnen met max 4 kids in 4-kamerwoning.
Naar hedendaagse maatstaven gemeten: toegepaste realtieschema bij woningtype vreemd
Badkamer tussen hoofdslaapkamer en keuken; ontwerpkeuze om ook gezinswas daar te doen.
Waswater eerst verwamen in kooktoestel in naast gelegen keuken. Min m2 dwoningen voor
zorgvuldig om gaan ruimte. Plattegronden optimaal indelen.
Meergezinswoning van na 1966
2e helft jr ’60 belangrijke wijzigingen in bouwwijzen/ontwikk woningplattegronden door 3 factoren:
- Min kwali nieuwbouwwoningen wordt met invoering voorschriften en wenken van 1965 naar hoger
niveau.
- Ontdekking aardgasbel Slochtern grote schaal overgaan op bouwen woning met fasgestookte CV.
Aversie tegen slepen met kolen op hogere etages weg. Hoogbouw met lift in opkomst.
- Invoering breedplaatvloer maakt grotere overspanningen mogelijk. Ontwikkeling eenbeukige
woningplattegronden in gang.
Ontwikkelingen resulteerden in categorie meergezinswoningen in grootschalige prod hoogbouwflats
incl lift-ontsloten galerijwoningen met ruimte maatvoering.
Woningtype bestaat uit 2 gelijke beuken die breed genoeg voor woonfunctie. Andere verschillen:
betere en ruimere sanitaire voorzieningen, grote balkons, realatieschema beter afgestemd op latere
ontwikkelingen in wonen. (Badkamer eigen deur ipv door keuken)
Eengezinswoning
Plattegrondontwikkeling minder ingrijpend. Halverwege jr 60 eengezinswoning niet veel veranderd:
tweebeukige woning met brede beuk voor woonkamer en smalle voor voorzieningen.
Verdieping; brede beuk verdeeld in 2 grote slaapkamers, smalle kleine slaakamer/badkamer met
douche en wastafel (jr 50 – lavet). Schuine dak geeft zolderruimte.
Verschil voor en na oorlog: samengevoegde doorzonkamer. Verschil in gebruikte materialen: voor
oorlog – houten vloeren/na oorlog – steen materiaal.
Toepassing nieuwe breedplaatvloeren eenbeukige woningplattegronden ontwikkeld > halverwege jr
’60 tuinkamerwoning ipv doorzonwoning.
, Casco nieuwe woningtype naar verh smaller en dieper. Geheel ander relatieschema. Keuken aan
straatkant en niet direct vanaf entree. Geen directe verbinden keuken en tuin. Directe verbinding
keuken en woonkamer. Toepassing van open keuken geeft doorzoneffect. Overspanning in 1X geeft
verdieping geheel vrij in te delen.
Hoofdstuk 3
Historische schets
Vanaf 1300
NL steden ontstonden in middeleeuwen; opkomst handel/behoefte bescherming en verdediging.
1300-1400: stadjes vanuit afgegrendeld gebied. Groei door 3 krachten
Autonome groei door ontwikk handelsplaats; havengebied
Immigratie door oologen/epidemieën
Landbouw crisis > trek naar de stad
1580-1680/1850-1900/1960-nu: grote bloei en uitbreiding steden.
- Bloei
1580 door rust NL dankzij successen tegen spaanse overheersing.
Vluchten DU/FR/BE/Antwerpen naar NL.
- Uitbreiding
1600: helft A’dam allochtonen. Eco stilstand 1680: structuur steden/gebouwen in stand.
1850: crisis landbouw gaf trek naar steden. Tot 1871 krijgsmacht verdedigen stad. Bij uitbreiding
nieuwe vestingwallen. Woningdruk in wallen gaf compacte inrichting stad > weinig
sloop/verbouw > sloop alleen bij calamiteiten > goede ruimtelijkheid/degelijke bouw.
Rond 1850
Woningnood veroorzaakte nieuwbouw buiten vestingwallen, liberalisme tijd. Na FR-DU oorlog
vestingwet afgeschaft. Landgrenzen verdedigen.
Afschaffing gaf vrijheid voor grote uitbreidingswijken rondom histori stadskernen.
1850-1981 (1870-1901) particuliere beleggers veel en met slechte kwali gebouw > opkomst
woningwet; effect 1918 lagere woningaantallen.
1920 kwali impuls: woning klein/lage voorzieningniveau
Woonwijk jr ’30 gebouw voor middenstand, techni/esthetisch/betere kwali.
Stedenbouwkundig effect
1871 bebouwingsdruk oude binnensteden minder, groei centrumfunctie door grote
verzorgingsgebied. Bereikbaarheid problematisch; opkomst particuliere auto.
1960-1975 bebouwing gesloopt voor bereikbaarheid centrum.
Vanaf WW2
Na WW2 grote woningbehoefte: achterstand bouw, door geboortegolf, door verlaging van
woningbezetting/immigratiegolf.
1970 helft woningvoorraad gebouwd. Druk door behoefte hogere kwali op eigen erf.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper irisvruwink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.