College aantekeningen van week 1 t/m 4 van het vak bestuursrecht: inleiding uit jaar 1 van de opleiding rechtsgeleerdheid aan de Universiteit van Groningen
Week 1 Inleiding en legaliteit (inclusief attributie en
delegatie)
Wat is bestuursrecht?
Het bestuursrecht is het recht van, voor en tegen het overheidsbestuur.
• Van: instrumenten waarmee de overheid bestuurt
• Voor: normen waaraan de overheid gebonden is
• Tegen: inspraak en rechtsbescherming tegen het bestuur
In het bestuursrecht:
• Staat de relatie tussen het bestuur en de burger centraal
• Behartiging algemeen belang staat voorop
• Het bestuursrecht is ook wel het recht van, voor en tegen het overheidsbestuur
Kenmerken van het bestuursrecht:
• Monopoliepositie van het bestuur
- Exclusieve publiekrechtelijke bevoegdheden
- Eenzijdige beslissingen
- Ongelijkheid tussen burger en overheid
• Interventie in rechtspositie van individuen
- Het bestuur moet de wet concretisering voor elk specifiek geval
• Een belangenafweging maken is een kerntaak
- ‘Beleid’ is belangrijk om te zorgen dat dezelfde gevallen gelijk worden behandeld
Legaliteitsbeginsel
Het legaliteitsbeginsel= het handelen van het overheid/bestuur (orgaan) dient te
berusten op een wettelijke grondslag. Het overheidshandelen is gebaseerd op het
recht en het is gebonden aan het recht.
Het is een beginsel en geen dwingend voorschrift. Het legaliteitsbeginsel geldt
dus alleen bij bepaalde overheidshandelen.
Je hebt twee soorten overheidsoptreden:
1. Negatief overheidsoptreden
• Wanneer het bestuur gebiedend of verbiedend te werk gaat in de zin dat de
vrijheden en/of eigendommen van de burger beperkt wordt, dat er een wettelijke
grondslag moet bestaan
• Uitdrukkelijke, voldoende specifieke wettelijke grondslag vereist
2. Positief overheidsoptreden
• Wettelijke grondslag van het overheidsoptreden wel gewenst
• Verstrekken steun aan de burger
• Vaak een combinatie, want dit gaat vaak gepaard met verplichtingen van de burger
De Algemene wet bestuursrecht, Awb
Doelen van de Awb zijn:
1. Het bevorderen van de eenheid binnen de bestuursrechtelijke wetgeving
2. Het systematiseren en, waar mogelijk, vereenvoudigen van de bestuursrechtelijke
wetgeving
3. Het coniferen van ontwikkelingen, die zich in de bestuursrechtelijke jurisprudentie
hebben afgetekend
4. Het treffen van voorzieningen t.a.v. onderwerpen die zich naar hun aard niet voor
regeling in een bijzondere wet lenen
• Doorzendplicht
, Week 2 Bestuursorgaan (inclusief mandaat)
Bestuursorgaan: plaatsbepaling en relevantie
Bij de overheid heb je het niet over rechtspersonen, maar over bestuursorganen. Dit
zijn de optredende instanties/ organisaties in het bestuursrecht. Een bestuursorgaan
behoort echter wel altijd tot een rechtspersoon.
Afdeling 2.1 Awb
• Art. 2:1 Awb: Recht op bijstand en vertegenwoordiging
• Uitwerking van art. 18 Gw
• Art. 2:3 Awb: De doorzendplicht
• Uitzondering: wanneer het geschrift onduidelijk is, dan geldt niet de doorzendplicht
maar de terugzendplicht
• Art. 2:4 Awb: Verbod van vooringenomenheid
- Dat er moet worden opgelet met het aannemen van geschenken en giften: geen
corruptie
- Functionarissen treden burgers objectief tegemoet
- In contact wordt iedere indruk van vooringenomenheid vermeden
• Art. 2:5 BW: Geheimhoudingsplicht
• Vertrouwelijke gegevens of gegevens waarvan het bestuursorgaan redelijkerwijs
vermoed dat die vertrouwelijk zijn, moeten geheim blijven
- Persoonsgegevens (inkomen; huwelijk; medische gegevens)
- Bedrijfs- en fabricagegevels van het bedrijf bij aanvraag om vergunning
(concurrentie)
- Uitzondering: wanneer er een wettelijke plicht tot mededeling is verplicht
Let op:
• Voor a-organen gelden deze regels altijd
• Voor b-organen gelden deze regels alleen wanneer zij openbaar gezag uitoefenen
Mandaat
• Mandans= bevoegde bestuursorgaan
• Mandataris= gemandateerde (degene aan wie de bevoegdheid wordt
overgedragen)
Mandaat is een machtiging tot uitoefening bestaande bestuursbevoegdheid in naam
van het bevoegde bestuursorgaan.
• De verantwoordelijkheid blijft alsnog bij het bevoegde bestuursorgaan
• Besluit van de mandataris geldt als besluit van het bevoegde bestuursorgaan
• Bij uitstek geschikt voor ondergeschiktheidsrelaties
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sophienarold. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.