Hierbij de uitgewerkte literatuur en colleges van het vak Crisis voor week B6. Ook voor alle andere weken is dit uitgewerkt. Ook de kernbegrippen en leerdoelen.
Basisinformatie regionale crisisbeheersing (H11)
H11 Crisiscommunicatie
11.1 Inleiding
Crisiscommunicatie is een van de belangrijkste processen om een (dreigende) crisissituatie
te normaliseren. Er is samenhang tussen het dagelijks gebruik van social media en de keuze voor een
informatiebron in crisissituaties. Mensen die veel gebruikmaken van internet, proberen ook via
internet informatie te krijgen tijdens crisissituaties. Televisiekijkers en radioluisteraars verwachten
dat informatie op de TV en radio komt. Daarom moet informatievoorziening tijdens crises via
verschillende kanalen plaatsvinden.
11.2 Informatiebehoefte
Conform de Wet veiligheidsregio’s is de burgemeester verantwoordelijk om de bevolking te
informeren over de oorsprong, omvang en gevolgen van een crisis. Bij een calamiteit wordt op basis
van mediaberichten en vragen aan de gemeente gekeken hoe de bevolking reageert. Dit is een taak
van het team Bevolkingszorg. De behoefte aan informatie verandert met het verloop van de crisis. Er
zijn drie fasen van informatiebehoefte:
● Nieuwsfase - beginfase waar nog weinig bekend is. Er is een groot informatievacuüm en
media en burgers hebben vragen als: wat is er aan de hand, lopen we gevaar, wat moeten we
doen?
● Achtergrondfase - vooral behoefte aan duiding van de crisis: hoe is dit ontstaan, wat zijn de
oorzaken en gevolgen?
● Evaluatiefase - het gaat om wie verantwoordelijk is voor het ontstaan van de crisis en of er
sprake is van schuld en opzet
11.3 Verschillende media-kanalen
Regionale omroep als calamiteitenzender
Bij een (dreigend) gevaar voor de openbare veiligheid is de minister-president is bevoegd om de
uitzending van een radioprogramma of regionale omroep te onderbreken om een dringende
mededeling te doen. Deze bevoegdheid kan ook aan de burgemeester of voorzitter veiligheidsregio
worden toegekend.
Sociale media
Spelen een steeds grotere rol. Berichten kunnen maatschappelijke onrust veroorzaken, maar ook
aanleiden tot (spontane) burgerhulp of uiting van medeleven. Sociale media kunnen ook een bron
zijn van opsporingsinformatie of een beeld van de informatiebehoefte. Autoriteiten gebruiken
standaard sociale media om de bevolking te informeren.
Crisis.nl
, De (lokale) overheid kan crisis.nl inzetten om actuele berichten, adviezen, antwoorden op vragen en
verwijzingen naar sociale media te delen. Inzet wordt bepaald door de gemeente of veiligheidsregio
en bij een landelijke crisis door de Rijksoverheid.
NL-Alert
In een bepaald gebied wordt men geinformeerd over een calamiteit bij hen in de buurt. In het
bericht staat wat er aan de hand is en wat op dat moment het beste kan worden gedaan
(informatievoorziening en handelingsperspectief!). Het gebruik van NL-Alert verloopt niet altijd
vlekkeloos. Het is voorgekomen dat een NL-Alert pas een uur na het plaatsvinden van een brand
werd verzonden. Burgers vonden dat te laat.
Publieksinformatienummer
Alle overheden kunnen gebruikmaken van een publieksinformatienummer dat 24/7 inzetbaar is. Een
contactcenter neemt voor de gemeente of veiligheidsregio de beantwoording van de publieksvragen
waar.
11.4 Drie functies van crisiscommunicatie
● Informatievoorziening – feitelijke informatie over situatie, het verloop en de genomen
maatregelen. Als er nog geen maatregelen genomen zijn of bepaalde informatie nog
onbekend of onduidelijk is, kan dit met het publiek worden gedeeld
● Betekenisgeving – het verwoorden van de emoties die gepaard gaan met de gebeurtenis en
het duiden van de gebeurtenis. Met andere woorden, wat betekent de gebeurtenis voor
direct betrokkenen en de samenleving?
● Schadebeperking – het geven van instructies of handelingsperspectief, zodat burgers
voorbereidingen kunnen treffen en de schade voor henzelf kunnen beperken
11.5 Communicatie over slachtoffers
Er kan gekozen worden om pas informatie over (dodelijke en gewonde) slachtoffers te geven als de
volledige slachtofferlijst compleet is. Als slachtoffers echter ernstig verminkt zijn en identificatie
lang(er) duurt, is het een optie om tussentijds informatie over de slachtoffers te geven. De keuze is
aan het bestuur. Voordat informatie over slachtoffers wordt verstrekt, moeten eerst de directe
nabestaanden geinformeerd zijn. Daarna kunnen pas scholen en werkgevers op de hoogte gebracht
worden.
Communicatie over slachtoffers: aandachtspunten voor burgemeesters
Bij crises is de burgemeester boegbeeld en burgervader. Hij richt zich op de buitenwereld: hij is
spreekbuis van de lokale overheid (boegbeeld) en ontfermt zich over de getroffenen (burgervader).
Deze aandachtspunten zijn van belang bij slachtoffercommunicatie om de rollen goed te vervullen:
● Weet dan het een langere tijd duurt voordat de slachtofferlijst gereed is, als er sprake is van
meerdere slachtoffers
● Zorg daarom dat media weten dat ze kunnen verwachten dat informatie niet binnen korte
tijd bekend is
● Houd rekening met de privacy van slachtoffers en hun nabestaanden
● Zorg dat scholen en werkgevers tijdig worden geïnformeerd als hun leerlingen/werknemers
als gevolg van het incident gewond zijn geraakt of zijn overleden
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ziziyovanreijsen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
