Methoden en technieken van politicologisch onderzoek
Livi van Overdam
,Wat is wetenschap en wetenschappelijke kennis?
6 februari ’23
University challenge. Participatiecijfer. 70% meerkeuze op tentamen, dus begrippen kennen en 30%
open.
Wat is wetenschap?
De wetenschapsfilosofie heeft hier geprobeerd antwoord op te geven, dit zijn veel verschillende
antwoorden op wanneer iets wetenschap is. Je kan ook vragen, wat is iet-wetenschappelijke kennis?
- Bovennatuurlijke verklaringen, geloof en magie.
- Kennis puur op basis van persoonlijke ervaring of intuïtie produceert.
- Je hebt ook te maken met pseudowetenschappen. Stelsel van opvattingen, uitspraken of
handelingen die de toets van de wetenschappelijke methode niet doorstaat. Non-science
posing as science. Ze proberen de schijn te wekken dat de kennis die zij produceren wel via
een wetenschappelijke methode naar voren zijn gekomen. Hier moet je spreken over
demarcatiecriteria, hoe komen wij tot aanvaardbare wetenschappelijke kennis?
o Een hele lange discussie over wat betekenisloos, metafysisch en onwetenschappelijk
is. Lastig een antwoord op te geven.
▪ Logisch empiristen: wetenschappelijke verklaringen zijn verifieerbaar. Je
moet dingen kunnen observeren en aan kunnen tonen. Bovennatuurlijke
verklaringen of in de ethiek kun je geen empirische uitspraak over doen, dus
dat was de lijn naar niet-wetenschappelijk.
▪ Popper, theorieën die niet falsificeerbaar zijn niet wetenschappelijk. De
onjuistheid moet je kunnen aantonen, dus stellingen die heel erg vaag zijn,
die zijn voor hem niet wetenschappelijk.
▪ Kuhn; revolutionair argument die zei dat alleen waar een centrale theorie
aanwezig is en bezig zijn met wetenschappelijke vraagstukken is
wetenschappelijk.
▪ Merton: er zijn vier wetenschappelijke waarden:
• Gemeenschappelijkheid, kennis is openbaar.
• Universeel persoon onafhankelijk.
• Belangeloosheid, geen rol van eigen en groepsbelang.
• Georganiseerd scepticisme, voortdurende openlijke kritiek mogelijk.
▪ Maar nu meerdere criteria om pseudo wetenschap te onderscheiden. Als je
ziet dat er aan sommige van deze eisen voldaan wordt dan ga je wel de grens
over, je kan er wel eentje hebben ofzo.
• Afhankelijkheid van autoriteiten, belief in authority. Bij echte
wetenschap is er niet een persoon die de autoriteit heeft om voor te
geven hoe je data bijvoorbeeld moet interpreteren.
• Systematische immunisering tegen kritiek.
• Ongerechtvaardigde selectiecriteria van gevallen, eenheden van
observatie. Handpicked examples.
• Het gebrek aan openheid, je bent niet transparant, je maakt vage
claims.
• Selectief gebruik van experimenteel bewijs, niet-repliceerbaar.
• Het verzinnen van bronnen.
• Gebrek aan zelfcorrectie.
,Wetenschap is dan wel het systematisch verwerven van objectieve kennis.
- Doelbewust en methodisch --- systematisch.
- Objectieve kennis --- als iemand ander naar deze gegeven zou kijken trekt die dezelfde
conclusies.
- Nieuwe inzichten creëren op vragen die we stellen door middel van wetenschappelijk
onderzoek.
- Goede wetenschap door gebruik van wetenschappelijke methode. Maar er zijn verschillende
aanpakken.
Politicologie is een analyse van politieke en maatschappelijke problemen en verschijnselen.
Wetenschap:
- Systematisch verkregen, geordend en verifieerbare kennis door het proces.
- Transparante controleerbare aanpak. Dus een uitleg over de stappen die je hebt gezet.
- Reflectief, zelfkritisch, correctie.
- Cumulatief proces, vooruitgang. We proberen voortdurend op de kennis die al bestaat
verder te bouwen. Om zo een idee te krijgen wat we nog niet weten.
- Herhaalbaarheid, intersubjectieve controleerbaarheid. Tussen de subjecten hier
onderzoekers, bijvoorbeeld delen van gegevens, doel valideren van observaties en het
reproduceren van resultaten. Let op er is wel discussie over eigendomsrechten, met name
over privacy van bijvoorbeeld surveys, want sommige data zijn gewoon heel erg privacy
gevoelig.
- Gerelateerd aan theorie. Als een soort lens die ons helpt om verschillende verklaringen te
bestuderen.
, Wetenschapsfilosofie
8 februari ’23
Wetenschap is het systematisch verwerven van objectieve kennis. Maar is er dan en enkele enig
juiste wetenschappelijke methode binnen de wetenschap? Dat is er dus niet, niet een benadering is
geheel geaccepteerd. Er is sprake van wetenschappelijk pluralisme. Er zijn verschillende
benaderingen die allemaal andere argumenten hebben voor hun manier van vraagstukken
benaderen.
Context voor wetenschappelijk onderzoek zijn vragen als wat is waarheid? Wat is kennis? Dit zijn
epistemologische en ontologische vragen.
Ontologie is zijnsleer. De studie van wat er is, wat is de aard van het object van onze discipline?
‘claims and assumptions that are made about the nature of social reality, claims about what exists,
what it looks like, what units make it up and how these units interact with each other. In short,
ontological assumptions are concerned with what we believe constitutes social reality’
Het gaat dus om fundamentele bouwstenen. In de sociale wetenschappen is er een discussie over
centrale elementen van onderzoek doen. Bestaan er dingen daadwerkelijk zoals bijvoorbeeld sociale
constructies, normen en macht? Die bepalen dan ook je visie op je onderzoek. Er zijn twee uitersten
in de ontologie, namelijk het objectivisme en het constructivisme.
- Objectivisme, sociale fenomenen liggen buiten onze invloed en zijn dus externe feiten. Het is
onafhankelijk van de onderzoeker. Wereld is objectief te kennen en te onderzoeken.
Machtsverhoudingen en cultuur zijn waarneembare objecten die onafhankelijk van de
wetenschapper bestaan.
- Constructivisme. Sociaal werkelijkheid is een sociaal product die is geconstrueerd. De sociale
werkelijkheid bestaat niet onafhankelijk van de werkelijkheid, het wordt continu gecreëerd
door de sociale werkelijkheid door interpretaties van actoren. Mensen en sociale actoren
interpreteren en construeren de wereld om zich heen. Dit zorgt er voor dat de onderzoeker
dan ook niet objectief is en moet eigenlijk veel meer door een actieve reconstructie van de
wereld te begrijpen, taal en betekenis is heel belangrijk.
- Wie heeft gelijk? Het zijn abstracte posities, je kan er onmogelijk empirisch antwoord op
geven, het is een idee over hoe jij als wetenschapper de wereld ziet. Er is geen juist
antwoord. Maar deze posities zijn wel belangrijk voor de epistemologie.
Feiten, kennis? Epistemologie. De kennisleer/theorie. Het gaat om de vraag wat kan worden gezien
als kennis binnen de discipline. Hoe komen we tot aanvaardbare kennis binnen de discipline?
Centrale vraag: moeten mogen kunne de sociale wetenschappen volgens de uitgangspunten,
principes en procedures van de natuurwetenschappen werken? Dominante paradigma zijn
positivisme en het interpretivisme. Elke wetenschapper bevindt zich ergens op deze scchaal, dit zijn
de twee extremen.
- Positivisme. Pleit ervoor om de sociale realiteit te bestuderen door het model van de
natuurwetenschapper.
o De grondlegger is Comte. Hij is de 1e generatie. Sociale fysica impliceert al dat het
pleit voor geen verschil tussen de natuurwetenschappen en de sociale
wetenschappen. Kenbare werkelijkheid, het heeft een objectivistische ontologie. Een
filosofisch uitgangbeginsel creëren die er vanuit gaat dat we focussen op een
kenbare werkelijkheid. Als wij op iets moeten focussen dan moeten we ons focussen