100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na betaling Zowel online als in PDF Je zit nergens aan vast
logo-home
Samenvatting H2 t/m H4 Sprekend Verleden VWO €4,49   In winkelwagen

Samenvatting

Samenvatting H2 t/m H4 Sprekend Verleden VWO

 14 keer bekeken  1 keer verkocht

Samenvatting van de eerste 4 hoofdstukken van de methode Sprekend Verleden voor VWO.

Voorbeeld 3 van de 21  pagina's

  • Nee
  • Hoofdstuk 2 t/m 4
  • 25 maart 2023
  • 21
  • 2021/2022
  • Samenvatting
book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:
Alle documenten voor dit vak (266)
avatar-seller
lisaschaefer
2.1

 De oudste skeletten van de mens zijn gevonden in Oost-Afrika.

Oorsprong van de mens  Evolutietheorie (Charles Darwin) of Creationistische theorie.

 Volgens de Biologie  alle mensen zijn van dezelfde soort (Homo Sapiens Sapiens)
 Etnische groep = groep mensen met lichamelijke kenmerken die een andere groep niet heeft.
 Mensen in groepen over wereld verspreid  pasten zich aan aan klimaat.



Cultuur = het denken en doen van een bepaalde bevolkingsgroep

-Economie = hoe mensen hun inkomsten verdelen

-Sociale omstandigheden = hoe mensen zich gedragen en met elkaar omgaan

-Politiek = hoe de macht is verdeeld

-Godsdienst, taal, onderwijs, wetenschap, kunst, rechtspraak en sport



 Er waren overeenkomsten tussen de groepen  allemaal jager-verzamelaars + nomadisch

Veel onverklaarbare dingen verklaard met magie.



2.2

 Overgang van jager-verzamelen naar landbouw in Midden-Oosten (Neolithische of agrarische
revolutie).
 Mensen ontdekten in Mesopotamië hoe je door iets te zaaien het het volgende jaar kunt
oogsten.
 Mensen ontdekten dat je dieren ‘tam’ kunt maken.

 Dorpen ontstaan (sedentaire bestaan)



Gevolgen

1. Meer voedsel, dus meer mensen
2. Stijging geboorte cijfer
3. Nieuwe technieken (gereedschap)  nieuwe beroepen  steden



 In Mesopotamië ontstonden langs de rivieren de Eufraat en de Tigris de eerste steden (Oer,
Ninive en Babylon).
 steden samengevoegd = staten* (Soemerië en Babylonië)

 er moest meer geregeld worden, dus sommige mensen hadden meer macht dan anderen 
gelaagde samenleving.

*land met duidelijke grenzen waarin een kleine groep mensen de rest van de bevolking bestuurt.

,  Bestuurders en handelaren kregen behoefte aan een schrift om wetten en kennis vast te
leggen.



 Andere steden langs rivieren = rivierdalculturen



2.3

 Eerste boeren in Nijldal  leren rivier te beheersen met dammen, dijken en sloten =
waterhuishouding.
 overstromingen  irrigatiesysteem

 samenwerking tussen dorpen nodig  veroveringen  Boven-Egypte en Beneden-Egypte 
samengevoegd door koning Menes  eerste farao



 ambtenaren en priesters ook belangrijk, alle ambtenaren samen = bestuursapparaat.



Voordelen gewone man: goede waterhuishouding, bescherming en veel beroepskeuze.

Nadelen gewone man: inkomsten als belasting afstaan, waterhuishouding doen, dingen bouwen en
geen invloed op bestuur.


 Egyptenaren gebruikten goden als verklaring (polytheïsme)



 Elk dorp andere god  goden van elkaar overnemen  mythen



2.4

 Prehistorie eindigde wanneer de mens leerde te schrijven.




3.1

 Veel gebieden in Griekenland zijn van elkaar gescheiden door zee of gebergte, waardoor er
zo’n tweehonderd aparte staatjes ontstonden  polis:
-Acropolis = versterkte heuvel met tempel.
-Agora = plein waar burgers handel dreven of het bestuur bespraken.
-Echte steden
-Dorpen

 Drie vormen van bestuur:

1. Autocratie = 1 leider

, 2. Oligarchie = bestuur bestaat uit de aanzienlijkste burgers
3. Democratie = bestuur dat bestaat uit alle burgers



 Eerst had de adel in de polis de macht. Een raad van edelen maakte de belangrijke
beslissingen. Volksvergadering = vergadering van alle mannen (beïnvloed door de adel)
 Overbevolking  kolonisatie in het Middellandse Zeegebied  wordt moeilijker vanwege
de Etrusken, Carthago en het Perzische Rijk  handelaren steeds belangrijker en rijker 
adelen delen macht met burgers.



ATHENE

-Directe democratie (door Kleisthenes)

-Belangrijke beslissingen door volksvergadering (alle mannen boven de 18 met Atheens burgerrecht)

-Raad van Vijfhonderd bereidt vergaderingen voor



3.2

SPARTA

-Overbevolking  veroveren het land van de Messeniërs

-Sterk leger (geen boeren)

-Oligarchie  geregeerd door vijf ephoren



3.3

 Het Perzisch Rijk (autocratie: koning Darius) had een Griekse kolonie overgenomen 
opstanden leiden tot Perzische Oorlogen  wil Griekenland overnemen.

 Alle staatjes moeten samenwerken  slag bij Marathon (alleen Athene)

Tweede aanval  alles veroverd behalve Peloponnesos.



3.4

 Uit angst voor een nieuwe Perzische aanval besloten veel Griekse staatjes te gaan
samenwerken.

 Delische zeebond (Athene)

Peleponnesische bond (Sparta)



 Omdat de Perzen Griekenland met rust lieten, probeerde beide bonden de machtigste te
worden  Peleponnesische Oorlog  Sparta wint  later veroverd door Macedoniërs

Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Verzekerd van kwaliteit door reviews

Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!

Snel en makkelijk kopen

Snel en makkelijk kopen

Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.

Focus op de essentie

Focus op de essentie

Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lisaschaefer. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 79202 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Start met verkopen
€4,49  1x  verkocht
  • (0)
  Kopen