Samenvatting
Samenvatting Uitwerking Leerdoelen week 1-8 Grondslagen van het recht
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Een samenvatting aan de hand van de leerdoelen van week 1-8 Grondslagen van het recht.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
Voorbeeld 2 van de 10 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Leerdoelen van week 1 – Wat is recht? Indelingen en onderscheidingenKennis van en inzicht in de complexiteit van de vraag wat recht eigenlijk is.
Mensen kunnen verschillende opvattingen hebben over wat recht eigenlijk is. Allereerst heb je de
opvatting dat recht het geheel van gestelde en afdwingbare regels in een samenleving is. Recht is dan
het positieve recht, het is door een bevoegd gezag neergelegd. Je kan echter ook een reflectie op het
recht hebben, je denkt dan bijvoorbeeld na over de volgende dilemma’s: de relatie tussen recht en
politiek, de verhouding tussen recht en samenleving en de relatie tussen recht en moraal. Bij de
vraag wat is recht zijn de positiviteit, gelding en effectiviteit van de regels van belang.
Rechtsregels worden erkend in een gemeenschap, omdat deze door een bevoegd gezag zijn
neergelegd in wetten of jurisprudentie (positiviteit). Deze regels hebben een bepaald gezag, omdat
de wetsbepaling op een geldige manier zijn aangenomen (gelding). De werkelijke impact van de
regels is afhankelijk van hoe en of de regels worden gehandhaafd (effectiviteit).
Kennis van typen normen en het kunnen herkennen en onderscheiden van de soorten rechtsregels
in eenvoudige situaties.
Er zijn verschillende typen normen binnen de rechtsregels. Allereerst heb je gedragsnormen, dit zijn
rechtsregels die een gedraging gebieden, verbieden of toestaan. Daarnaast heb je sanctienormen,
die geven aan welke gevolgen er verbonden zijn wanneer je een gedragsnorm schendt. Ook heb je
nog bevoegdheidsverlenende normen, deze normen geven staatsorganen een bepaalde macht.
Kennis van het onderscheid tussen regels en rechtsregels.
Regels kunnen zowel uit sociale regels en rechtsregels bestaan. Het is dus niet zo dat een regel altijd
een rechtsregel is. Soms hebben ze wel overlap met elkaar. Sociale regels vertellen ons wat gepast en
ongepast is, maar worden niet gehandhaafd. Rechtsregels verschaffen ons informatie over welke
rechten en plichten we hebben.
Kennis van enkele centrale juridische onderscheidingen
Van belang bij onderscheiding: rechtsverhouding, aard, belang en handhaving.
Objectief recht is het geheel van rechtsregels binnen een rechtssysteem. Subjectief recht is het
geheel aan rechten en verplichtingen die we ontlenen aan het objectieve recht.
Privaatrecht is dat deel van het recht dat de verhouding tussen burgers onderling reguleert.
Publiekrecht is dat deel van het recht dat de verhouding tussen overheid en burger én overheden
onderling reguleert.
Dwingend recht is dat deel van het recht waarvan je niet kunt afwijken. Van aanvullend recht mag je
wel afwijken.
Materieel recht zijn de rechten, plichten en bevoegdheden die we ontlenen aan het recht. Formeel
recht is het recht waarmee we die rechten, plichten en bevoegdheden kunnen effectueren.
Nationaal recht is het recht binnen een staat. Internationaal recht is het recht dat de verhoudingen
tussen overheden reguleert én het recht dat toeziet op internationale organisaties.
Het kunnen herkennen en onderscheiden van de belangrijkste rechtsgebieden.
Het nationale recht is opgedeeld in het privaatrecht en het publiekrecht. Het publiek recht is weer
opgedeeld in het staats- en bestuursrecht en het strafrecht. Deze drie rechtsgebieden bestaan weer
uit allemaal kleinere rechtsgebieden die erbinnen vallen. Naast deze rechtsgebieden kunnen we ook
nog functionele rechtsgebieden onderscheiden. Deze hebben betrekking tot een bepaald
(maatschappelijk) thema en regelen de relaties tussen de betrokkenen bij dat specifieke thema.
, Leerdoelen van week 2 – Wat is recht? Casus van de grotverkenners
Kennis van de fundamentele vragen die de casus van de grotverkenners oproept en kennis van de
redeneringen van de verschillende rechters.
In de casus van de grotverkenners gaat het om een moeilijk geval. Er is sprake van een moreel
dilemma. De rechters moeten of de grotverkenners vrijspreken, wat in theorie strijd is met het
statuut, of ze moeten de grotverkenners veroordelen, wat in strijd is met de rechtvaardigheid. Er zijn
verschillende rechters die hier verschillende meningen over hebben. De rechtsvraag is of de
grotverkenners schuldig zijn aan moord, of dat ze hebben gehandeld uit zelfbescherming.
Rechter Truepenny: Strikte wetstoepassing en rechterlijke gebondenheid leiden tot veroordeling van
de grotverkenners. Rechterlijke uitspraken hoeven niet rechtvaardig te zijn. Eventueel gratieverzoek
is voorbehouden aan het bestuur.
Rechter Foster: Noodzakelijk verband tussen recht en rechtvaardigheid. ‘Wettelijk recht’ is niet van
toepassing in uitzonderlijke omstandigheden; daar geldt alleen het ‘natuurrecht’. Soms moet de
letter van de wet wijken voor de onderliggende gedachte ervan. Daarom moeten de grotverkenners
worden vrijgesproken.
Rechter Tatting: weigert om een beslissing te maken in deze zaak.
Rechter Keen: De wetgever schept recht en de rechter past het recht toe. Scheiding tussen recht en
moraal en rechterlijke objectiviteit leiden tot veroordeling van de grotverkenners.
Rechter Handy: Er moet een maatschappelijk aanvaardbare beslissing genomen worden. Recht is een
middel om tot een gewenst resultaat te komen. De grotverkenners moeten dus vrijgesproken
worden.
Rechtspositivisme
‘Regels zijn regels’
Keen
Natuurrecht Rechtsrealisme
Hogere beginselen Praktische belangen
Foster Handy
Kennismaking met de drie verschillende tradities in de rechtsfilosofie: natuurrecht,
rechtspositivisme, rechtsrealisme.
Mensen hebben verschillende opvattingen op wat recht is en hoe recht geïnterpreteerd moet
worden. Dit zie je terug in de tradities van het natuurrecht, het rechtspositivisme en het
rechtsrealisme.
Natuurrecht gaat ervan uit dat recht en rechtvaardigheid (moraal) noodzakelijk met elkaar zijn
verbonden. Positief recht zou overeen moeten komen met natuurrecht, anders is het niet
rechtvaardig. In recht zit moraal ingebakken. In de toepassing moet rekening worden daarom
gehouden met de onderliggende waarden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissavdberg00. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen